‘Voor alle levende wezens – zij die er niet meer zijn, zij die nu leven en zij die nog komen gaan. Onze voorouders hebben de wereld gemaakt tot dat die is. Wij kunnen beslissen wat voor wereld het zal worden.’
– Hoe vijanden vrienden kunnen worden –
Dit informatieve boek valt in leeftijdscategorie B (9 tot 12 jaar).
Het verhaal

We vertellen elkaar veel verhalen. Verhalen over vroeger, sprookjes, verhalen die we gehoord hebben, verhalen waar we in geloven en verhalen over anderen. Sommige van deze verhalen vertellen de geschiedenis, andere verhalen zijn de verhalen over dingen waar mensen in geloven. Er zijn ook verzonnen verhalen, verhalen die bedacht zijn en die niet kloppen met de werkelijkheid, verhalen die niet waar zijn. Al deze verhalen zorgen voor vreugde en gezelligheid, voor kennis, maar ook voor angst, jaloezie en hebzucht. Verhalen kunnen er ook voor zorgen dat er ruzie ontstaat of oorlog. Hoe kun je ervoor zorgen dat alleen de kloppende verhalen worden doorverteld?
Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar.
Recensie
Ik was al enthousiast over de twee andere boeken die Yuval Harari eerder schreef over het mysterie van de mens. Door de toegankelijke manier waarop hij de geschiedenis beschrijft, zijn de verhalen goed te begrijpen tijdens het lezen. De boeken zijn goed in te zetten in de klas bij geschiedenis, voor Close Reading en om kinderen zelf te laten lezen als ze meer willen weten over het onderwerp.
Tijdens het lezen van dit boek friste ik mijn kennis over geld, Romeinen, goden en geloven op. Ook leerde ik nieuwe dingen, bijvoorbeeld dat Möngke Khan probeerde te achterhalen wat het ene ware verhaal was, zodat hij dat kon delen met alle mensen op aarde.
Kinderen die dol zijn op informatieve boeken kunnen ook Wij zijn de nacht, De binnenkant van buiten en De nachtkracht van je fantastische elastische brein lezen.
Met dank aan Uitgeverij Leopold voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.

Ideeën mini leeslessen Hoe vijanden vrienden kunnen worden
Om kinderen te enthousiasmeren om het boek te lezen en hen te stimuleren om erover na te denken kun je het boek koppelen aan mini leeslessen. Dit zijn tevens manieren om met kinderen in gesprek te raken over boeken en hun interesses te ontdekken. Enkele mini leeslessen voor het boek Hoe vijanden vrienden kunnen worden zijn:
- Anders zijn wordt soms gezien als iets slechts. Lees bladzijde 7 ‘Voel jij je…’ t/m ‘…eenmaal zo werkt.‘ voor.
Leesvraag: Is er in jouw boek iemand die anders is dan anderen? - Het leven buiten de grenzen van je eigen gebied lijkt spannend en gevaarlijk en toch trekt het. Lees bladzijde 16 ‘Terwijl Uruk stierf…’ t/m bladzijde 17 ‘…reizen te maken.’ voor.
Leesvraag: Speelt jouw verhaal zich af binnen de grenzen van een bepaald gebied of ook daarbuiten? - Aan boord van de Theseus worden veel verschillende talen gesproken. Lees bladzijde 30 ‘Net als de…’ t/m bladzijde 31 ‘…geheim te ontdekken.’ voor.
Leesvraag: Welke taal (of talen) wordt er in jouw boek gesproken? - Mensen kunnen zich makkelijk verplaatsen op veel verschillende manieren. Lees bladzijde 41 ‘Het is niet…’ t/m bladzijde X ‘…CITAAT.’ voor.
Leesvraag: Verplaatsen de mensen in jouw verhaal zich? Of blijven zij op dezelfde plek?
DOWNLOAD hier de Mini leesles leskaart Hoe vijanden vrienden kunnen worden.
Overig idee
- Als je een onderdeel van een schip vervangt, is het dan nog hetzelfde schip? En als je meerdere onderdelen vervangt? Lees bladzijde 41 ‘Het is niet…’ t/m bladzijde 43 ‘…in andere verhalen.’ voor. In dit fragment lees je over een schip waar steeds een aantal onderdelen vervangen worden. De vraag is steeds of het nog hetzelfde schip is. Hoe kijken de kinderen in de klas hier tegenaan? Ga hierover met elkaar in gesprek.
Andere delen
Dit blog is geschreven door gastblogger Linda.