‘’Hallo,’ zei ze. ‘Ik ben Daan en doe voor jou mijn lichtje aan.’’
– Daan doet haar lichtje aan –
Dit is een prentenboek.
Het verhaal
Muis is na een lange dag spelen verdwaald. Hoe moet hij in het donker ooit nog thuis komen?
‘’Zal ik ooit weer veilig thuiskomen, nu het al donker is?’ snikte hij.’
Gelukkig is daar vuurvliegje Daan. Samen gaan ze op pad. Wat zien al die bekende plekken er eng uit in het donker! Overal zijn enge dieren. Of toch niet? Daan doet haar lichtje aan. Lees het boek om zelf te ontdekken wat die schaduwen zijn!
Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar.
Recensie
Wat een heerlijk boek is Daan doet haar lichtje aan. Het stapelelement zorgt voor veel herkenning en het einde zorgt juist weer voor een verrassing. Ik las dit boek aan mijn dochter van 3 jaar voor en die vond het geweldig. Ze moest heel hard lachen om de verrassing aan het einde, maar vond het ook wel een beetje spannend. Inmiddels is dit boek groot favoriet en heb ik het al vele malen voor moeten lezen.
Voor een LIST-school zit dit boek vol met van alles en nog wat. Stapelelementen, herhaling, de prenten die het verhaal compleet ondersteunen, de verrassing aan het einde. Ik wilde dan ook graag een blog over dit boek schrijven, zodat je hier ook in de klas mee aan de slag kan. Vergeet niet de schutbladen van dit boek nauwkeurig te bewonderen als jullie het boek samen lezen. Wat is er anders aan de schutbladen aan het einde?
Kleine side note: als je kinderen hebt die bang zijn voor schaduwen in het donker, dan is dit niet het boek dat de angst weg kan halen. De verrassing aan het einde kan hierin tegenwerken.
Dit boek kocht ik zelf bij de boekhandel.
Ideeën voorlezen Daan doet haar lichtje aan
In de onderbouw werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Hieronder staat beschreven hoe je Daan doet haar lichtje aan kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.
Introductie en voorlezen
Als introductie:
Maak het donker in de klas of zoek een donkere ruimte op waar je kunt werken met schaduwen. Als dat niet lukt, kun je ergens een silhouet van maken of de schutbladen voor in het boek gebruiken. Wat zie je in het donker voor vormen? Waar lijkt dat op? En als je het licht aan doet?
Eventueel kun je ook dit filmpje van Sesamstraat kijken.
Voor het voorlezen:
Bekijk met de kinderen de kaft en praat erover voor je start met voorlezen. Je kunt dit doen door te vragen wat ze zien en of ze een idee hebben wat dat betekent.
Vertel kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kinderen nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen:
- Als je in het donker rondkijkt, dan zie je alleen de vormen en dan lijken dingen soms anders dan ze zijn. Daar is muis ook bang voor in dit boek. Hij is te lang aan het spelen geweest en moet nu in het donker naar huis. Alles ziet er heel eng uit, maar is het wel zo eng? Gelukkig is daar het vuurvliegje Daan en zij doet voor hem haar lichtje aan.
Als het prentenboek voor de eerste keer voorgelezen wordt, onderbreek je het verhaal zo min mogelijk. Je geeft alleen maar uitleg als je denkt dat sommige woorden te moeilijk zijn om het verhaal te begrijpen. Zorg ervoor dat de kinderen het boek goed kunnen zien (liefst via het digibord). Moeilijke woorden op de pagina leg je van tevoren uit in kindertaal eventueel met hulp van de illustratie.
Bij volgende keren voorlezen is het mogelijk om dieper na te denken over een fragment van het verhaal. Als je een denkvraag stelt, vraag dan door op wat de leerlingen antwoorden.
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
| Analyseren | |
| Kijk en vergelijk | Bekijk de schutbladen voor in het boek en achter in het boek. Wat valt op? Welke details zien jullie? |
| Betwijfelen | – Sta stil bij elke schaduw stil (tijdens de eerste keer voorlezen). Is het echt het dier dat ze denken? – Al die dieren hebben smoesjes om mee te willen. Op de pagina in het donker geven ze allemaal aan dat ze toch bang zijn. Betwijfel of het waar is welke smoesjes ze eerder gebruikten. |
| Evalueren | |
| Bedenken | Hoe had Muis thuis kunnen komen zonder de hulp van Daan? |
| Oplossen | Als je in het donker enge schaduwen ziet, hoe kun je dit dan oplossen als je in het bos bent zonder spullen en zonder Daans lichtje? De maan schijnt ook niet… |
| Voorspellen | Als je wilt voorspellen, dan zou ik bij de bladzijde van de leeuw laten voorspellen wat het wel zal zijn. |
| Ontwerpen | Hoe kunnen jullie van bepaalde vormen een eng dier vormen? (Denk aan tangram of de vormen zo neer leggen en dan met zwart overtrekken.) |
| Creëren | |
| Grote ideeën | Hoe zouden ze nu uit de bek van Leeuw kunnen komen? Daan zegt dat het goed komt, maar is een lichtje wel genoeg? |
| Verbinden | Op de pagina waar alles donker is. Van wie zijn die ogen? Al die ogen zijn allemaal bang. De ogen zijn van alle dieren die zeiden dat ze niet bang waren in het donker (lees eventueel de verhalen voor). Wie van jullie zegt ook wel eens dat hij meer durft dan eigenlijk zo is? Of durft niet toe te geven dat ie eigenlijk bang is? |
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: gloeide (wijs de verschillende plaatjes aan),
- Uitleggen met andere woorden: de tijd vergat, allergisch.
Werken vanuit essentiële thema’s
In groep 1-2 wordt op bijna alle scholen gewerkt met thematisch onderwijs. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.
Kies een essentieel thema, waarbij 1 prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. Uitleg over het essentiële thema lees je in het blog Werken met essentiële thema’s.
Essentieel thema
Binnen een essentieel thema werk je met een centrale zin en woord. Uitleg over de centrale zin en het centrale woord lees je het blog Geletterdheid met prentenboeken.
Bij dit boek past het essentieel thema:
donker en licht
De zin die centraal kan staan is: ‘Daan doet haar lichtje aan.’
Als centrale woord zou ik ‘aandoen‘ kiezen.
Andere essentiële thema’s bij dit prentenboek kunnen zijn:
- Beestenboel
- Dat is eng, of toch niet?
Mogelijke activiteiten
Hoeken:
- Schaduwspel in elke hoek toevoegen
- Maak van de zandbak een bak met donker zand en lichtjes erin (bijvoorbeeld gloeisticks of waxinelichtjes op batterijen)
Creatief schrijven:
- Schrijf met wit potlood op zwart papier een verhaal over het donker.
- Teken je slaapkamer en wat jij allemaal voor vormen ziet in het donker. Schrijf erbij wat je ziet.
Rekenen:
- Schijnt de zon? Ga dan naar buiten om jullie schaduwen te meten. Trek je voeten om met stoepkrijt en laat een klasgenootje een streepje trekken tot waar de schaduw van je hoofd komt. Ga op een later moment naar buiten om te zien of dit hetzelfde is (nee). Hoe kan het dat dit anders is?
- Sorteer kleuren van licht naar donker.
Muziek:
Lezen:
- Lekker lezen in het donker. Kinderen nemen een zaklamp mee, maak de klas zo donker mogelijk. Lezen maar!
Sociaal-emotionele ontwikkeling:
- Samen taken uitvoeren met behulp van deze activiteit Spelen in het donker van Zwijsen.
Creatief:
- Maak samen met de kinderen silhouetten.
- Laat kinderen schrijven en tekenen op een blaadje op de lichtbak. Hoe ziet dat eruit als het eraf komt? Door tangramstukjes of diverse vormen toe te voegen, kunnen ze eerst iets neerleggen en daarna overtrekken. Kunnen ze zo zelf een eng ding maken van leuke vormen?
Spel:
- Felle lamp voor schaduweffect op de muur.
- Doe een blinddoek om en voel wie er voor je staat.
- Zet een kind met z’n ogen dicht vooraan op de grond. Hoeveel kinderen kunnen stil achter dit kind plaats nemen? Het kind mag nu aangeven hoeveel kinderen het gehoord heeft.
- Ga naar de gymzaal en speel 10 tellen in de rimboe in het donker.
Andere titels bij het thema:
- Lekker donker (bekijk de lesideeën)
- Welterusten, kleine beer
