[DOOR LINDA] Het Pica Onderwijscongres kon eindelijk weer doorgaan en ik mocht er heen. Naast dat ik toffe workshops over lezen op mijn planning had staan, waren er ook plenaire lezingen van Erik Meester en Marita Eskes. Kortom, een dag vol met inspiratie!
– Pica Onderwijscongres 2022 –
Voorafgaand aan het Pica Onderwijscongres 2022 ontving ik het boek De school als werkplaats van Eva Naaijkens en Martin Bootsma. Dat zorgde ervoor dat ik de eerste inspiratie al had opgedaan, ver voordat de dag begonnen was.
Plenaire lezing Erik Meester – Wetenswaardig
Bij binnenkomst vond ik een voor gestructureerd aantekeningenblad op mijn stoel en in de tas die ik bij aankomst kreeg zaten een pen en een kladblok. Mogelijkheden genoeg om aantekeningen te maken. Dit vond ik heel fijn, want er werden veel dingen gezegd die ik wilde onthouden, waar ik iets mee wilde en waarmee ik mijn team en jullie wilde inspireren. De insteek was niet ‘wat zou ik morgen al kunnen toepassen in mijn klas’, maar wat zou ik kunnen doen om mijn team mee te nemen om een verandering in gang te zetten en dat goed doordacht uiteindelijk de school in te kunnen brengen.
Een begrip dat me is bijgebleven is spettercurriculum. Laten we stoppen met al die onderwerpen die voorbijkomen, waar we dan ook iets mee moeten/of willen doen. Toevallig heb ik het woord afgelopen week al twee keer kunnen gebruiken om aan te geven dat we een of ander initiatief of een mail vol leuke workshops vooral niet moesten omarmen. Laten we ons gewoon richten op de basis en dat goed doen.
Erik Meester is verbonden aan de lerarenopleiding van de Radboud universiteit en schreef het boek Wetenswaardig. Dit boek gaat over curriculumontwikkeling voor het primair onderwijs.
Workshop 1 – Methodes eruit, kinderboeken erin
Het gaat niet goed met het leesonderwijs in Nederland. Het aantal leerlingen dat momenteel laaggeletterd van de basisschool komt, komt overeen met dat van een ontwikkelingsland. Daar moet natuurlijk iets aan veranderen en Naomi en Esther vertellen hoe je dat zou kunnen doen.
Als lezende leerkracht maak jij het verschil. Jij bent het rolmodel, het voorbeeld. Je moet weten wat er op de markt is, wat er in de schoolbieb staat. Het is jouw taak om het passende boek voor een kind te vinden, om hun leesmotivatie aan te wakkeren en om ze te verleiden eens iets anders te lezen.
‘Dagelijks (voor)lezende kinderen zijn later succesvoller.’
Een lesdag moet doordrenkt zijn van kinderboeken. Lees samen een boek, geef een boekpromotie en lees voor. Stel eisen aan wat kinderen lezen en heb hoge verwachtingen.
Bij een boekpromotie gaat het erom dat je kinderen overtuigt dat zij dit boek willen lezen. Het maakt niet uit of deze promotie gegeven wordt door de leerkracht of door een leerling. Als hij maar motiverend is en als er daarna maar veel kinderen zijn die interesse in het boek hebben.
Een voorleesbeurt voorbereiden en het stuk voorlezen in de klas valt ook onder boekpromotie. Als leerlingen dit vooraf thuis voorbereiden zorgt dit voor een hogere kwaliteit. De een zal het nodig hebben het vaker te oefenen dan de ander, maar daar is tijdens het voordragen niks van te zien en dat maakt dat alle leerlingen hierdoor een succeservaring kunnen hebben bij het voorlezen.
Over dit onderwerp schreef Naomi Smits het boek Wie niet leest is gek. Eerder bestelde ik dit boek alvast en nu komt hij bijna uit. Na deze workshop ben ik helemaal enthousiast en benieuwd welke andere tips en handreikingen er te vinden zijn over leesonderwijs zonder leesmethode. Ik ga alvast bij de brievenbus liggen wachten!
Workshop 2 – Close Reading voor gevorderden
De workshop werd georganiseerd door Expertis en was vooral gericht op handreikingen voor sessie drie en voor het werken met andere teksten dan de veelgebruikte informatieve en verhalende teksten. Dit sluit precies aan bij de twee onderdelen waar ik mij nu eerst verder in wil ontwikkelen binnen Close Reading. Mijn aantekeningenblad was dan ook snel overvol.
Naast praktische tips voor het ontwerpen van je lessen, werden er ook heel veel boekentips gegeven. Hierdoor weet ik nu niet alleen beter hoe ik sessie drie en lessen bij andere tekstsoorten vorm kan geven, maar ook waar ik die teksten dan vandaan kan halen. Kortom, genoeg inspiratie om lekker mee aan de slag te gaan.
Bekijk de blog van Wat rijmt er op stoep? Om een Close Reading leskaart te bekijken.
Plenaire lezing Marita Eskes – Technisch lezen in een doorlopende lijn
We sloten de dag af met een inspirerende lezing van Marita Eskes. Zij schreef het boek Technisch lezen in een doorlopende lijn en nam ons mee langs de zeven pijlers van goed leesonderwijs.
Ook hier kwam het belang van lezen en van lezen weer aan bod. Lezen is meer dan een aan te leren vaardigheid en daarbij is de kennis van de leraar heel belangrijk.
Voor je leeslessen is het belangrijk om te weten waar de leerlingen moeite mee hebben. Waar kun je in de les extra mee oefenen. Door dit tussendoor te toetsen en te monitoren, kun je het aanbod continue aanpassen aan wat de leerlingen nodig hebben. Hiervoor is het niet nodig om steeds AVI of een andere toets af te nemen, het is al voldoende om leerlingen te leren lezen en te zien en horen wat er nog aandacht nodig heeft.
Het geven van instructie is essentieel, ook bij technisch lezen. Het is niet genoeg om de woorden juist voor te lezen en de kinderen er daarna mee verder te laten lezen. Het is belangrijk om te modelen. Benoem wat je ziet en wat je leest, bijvoorbeeld: politie, ik zie hier tie staan, maar ik lees tsie. Leg dit uit, laat het horen en ervaren. Pas na een instructie kun je de woorden gaan lezen volgens bijvoorbeeld het voor-koor-door principe.
In deze lezing werd het RTI-model benoemd. Laat leerlingen niet afzakken naar een lager niveau, maar intensiveer je aanbod zodat zij ook het gewenste niveau kunnen behalen. Dus stel niet je eisen bij, maar je handelen.
De dag was heel inspirerend. Met een hoofd vol ideeën en een heleboel aantekeningen ga ik meteen aan de slag om mijn team de inspireren. Bij binnenkomst ontving ik een tas met het boek Leraar durf te claimen! Dit boek is geschreven door Thijs Roovers en Jan van de Ven en gaat over het heroveren van ons prachtige vak. Aan het eind van de dag kregen we ook het boek Marshmallows bij het kampvuur van Sanne Boer en een zakje marshmallows. In dit boek staan gedichten over dingen die kinderen in hun dagelijks leven meemaken en tegenkomen. De marshmallows hebben de autorit niet overleefd, maar het boek ga ik absoluut lezen. Misschien kan ik één van de gedichten wel gebruiken voor het ontwerpen van een Close Reading les.
