Home » Gastblogger » Thema Lekker eigenwijs

Thema Lekker eigenwijs

[DOOR SANDRA] ‘Welles, nietes, welles, nietes Ik heb gelijk! Nee, ik’
– Welles Nietes van Jeroen Schipper –

Thema Lekker eigenwijs

De definitie van het woord eigenwijs is ‘de gewoonte hebben om nooit de raad van anderen aan te nemen’. Veel kinderboekenschrijvers kiezen voor eigenwijze karakters voor de personages in boeken en dat is terug te zien in de kerntitels van de Kinderboekenweek 2024: Bennie de Baksteen met zijn torenhogen droom, een plekje bovenin een wolkenkrabber. De koning die op zoek gaat naar Niets in de koning en Niets, dat blijkt bijzonder lastig te vinden! Lucy die precies weet wat ze wil hebben: Een jurk met zakken en ook die blijkt moeilijk vindbaar! Deze personages weten precies wat ze willen, zouden zij eigen ideeën bijstellen of toch de raad van anderen aannemen?

Essentieel thema

Bij de LIST-methodiek kiezen de leerkrachten een essentieel thema. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. Het zijn thema’s die vaak terugkomen in het dagelijks leven. Door het gebruik van een essentieel thema leren kinderen de verbinding te leggen tussen de wereld en zichzelf. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.

We gaan aan de slag met het essentieel thema: Lekker eigenwijs

Doelen thema Lekker eigenwijs

De uitwerking van dit blog is gericht op de sociale emotionele ontwikkeling zoals in de ontwikkellijn sociale en emotionele vaardigheden van het SLO.

Sociale en emotionele vaardigheden zijn nodig voor elk sociaal contact. Het gaat erom dat je een eigen identiteit ontwikkelt, leert omgaan met anderen, kunt reageren op gebeurtenissen en om kunt gaan met de verwachtingen vanuit de omgeving. Kinderen leren deze vaardigheden in contact met anderen. Verhalen kunnen een mooi uitgangspunt zijn om met kinderen in gesprek te gaan over deze thema’s. Samen met ze te kijken naar de eigen situatie en ook de kijk op de wereld te vergroten.

Aan onderstaande doelen, die gebaseerd zijn op de ontwikkellijn sociale en emotionele vaardigheden van het SLO, zijn inspirerende boeken gekoppeld. Die bieden gelegenheid om vanuit een prentenboek aan de slag te gaan met de sociaal emotionele ontwikkeling. Bij veel van deze boeken zijn inspirerende blogs geschreven door de Kinderboekenjuf en gastbloggers.

Gevoelens

Het herkennen van primaire gevoelens en begrijpen hoe deze ontstaan.

Tintelvlinders en pantoffelhelden, gedichten over emoties (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Mijn vriendje Bang, over een meisje die nieuwe dingen spannend vindt (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Felix zoekt geluk, over spelen, lachen en kiezen (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Moppereend, over nergens zin in hebben (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
De Moedhoed, over (niet meer) bang zijn (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Twee vechtende eekhoorntjes, over ruziemaken en samen delen.

Weten wat je wel/niet leuk vindt en dit kunnen aangeven.

Een jurk met zakken, over precies weten wat je wil (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
De krijtjes staken, over het aangeven wat je niet leuk vindt en welke wensen je hebt.
Liever niet, over meegaan in de wensen van een ander of niet.
Ik ben Pippi niet, over trots zijn op jezelf en je niet willen vergelijken met anderen.
Neehoorn, over een eenhoorn die (bijna) altijd NEE zegt!

Begrijpen van de relatie tussen een gebeurtenis, het gevoel en gedrag.

De tuin van mijn Baba, over de (veranderende) band met oma (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Ik praa t als een rivier, over je buitengesloten voelen (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
De droom van schildpad, over samen gebeurtenissen en gevoelens onderzoeken (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Het meisje dat nooit fouten maakte, over wat als het toch een keer mis gaat en je een foutje maakt (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)

Kwaliteiten

Bewustwording van eigen talenten en uitdagingen

Hup Herman, over grenzen verleggen en uitdagingen aangaan (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Wordt nooit groot, wat zou er gebeuren als je nooit volwassen wordt… (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Gekkie de gekko, over niets liever willen dan beroemd worden.
Het geluk van schildpad, verhalen over de sterke en zwakke kanten van de schildpad (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Als ik later groot ben, over een pup die zijn talenten ontdekt en deze koppelt aan zijn toekomstig beroep (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)

Trots zijn op jezelf of eigen prestaties

Zo trots als een pauw, over trots zijn op jezelf en anderen (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Prinses Kevin, over eigen keuzes maken en staan voor wie je bent (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Coco kan het!, over moed verzamelen en jezelf overtreffen (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
De gouden e ikel, over samenwerken om een doel te bereiken (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)

Bewust van het individu en de groep

Herkennen van verschillen en overeenkomsten tussen mensen.

Het eigenwijze ei, over een zoektocht naar de identiteit (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Help! Een verrassing, over het herkennen van overeenkomsten en verschillen (bekijk de ideeën voor de mini leeslessen)
Anders is anders – en dat is heel gewoon!, over verschillen tussen mensen en dat is oké (bekijk de ideeën voor de mini leeslessen)

Herkennen van en deelnemen aan groepen

Geluk v o or kinderen 2 – vriendschap, een boek over vriendschappen sluiten en onderhouden (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Was ik maar…, over anders willen zijn maar vergeten waarom je zelf bijzonder bent (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Iedereen telt, over diversiteit in de maatschappij (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)

Keuzes maken

Kan meebewegen in de ideeën van anderen.

Bennie de Baksteen, over dromen hebben en die bijstellen naar de realiteit (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Tin doet zijn zin, over talenten, diversiteit en je eigen wensen volgen (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)

Bewust van de oplossingen die er mogelijk zijn binnen of buiten zichzelf bij moeilijke situaties.

De koning en Niets, over doorzetten wanneer iets onvindbaar lijkt te zijn.
Kom uit die kraan, over het bedenken van oplossingen en doorzetten wanneer anderen het afraden (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Paultje en het paarse krijtje, over zelf oplossingen bedenken bij problemen (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Eén voor jou, twee voor mij, over eerlijk delen en daar ruzie om maken (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Dank je wel, over redenen (bedenken) om dankbaar te zijn (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)

Introductie thema Lekker eigenwijs

Luister naar het liedje Ik ben lekker stout van Annie M.G. Schmidt en VOF de kunst. Wie is er ook weleens lekker stout? De energizer ‘ga staan als je…’ kun je inzetten om de kinderen te laten aangeven wanneer zij lekker stout zijn!

Ga staan als je…

geen handjes wil geven
geen vies eten wil eten
geen tanden wil poetsen
niet aardig wil zijn, maar stout
van een trapleuning af wil roetsen
wil spugen
wil stampen in een plas
jouw tong uit wil steken
wil morsen op jouw kleren
op de bank wil springen met vieze schoenen
‘nee’ wil gillen
alles wil doen wat niet mag

Kunnen de kinderen nog meer ‘stoute’ dingen verzinnen?

Mogelijke activiteiten bij het thema Lekker eigenwijs

Creatief schrijven

Wanneer ben jij weleens eigenwijs? Teken/schrijf een verhaal.
Wat maakt jou eigenwijs/bijzonder?
Op wie lijk jij en wat zijn jullie overeenkomsten? Op wie lijk jij absoluut niet en wat zijn jullie verschillen?
Wat als je een dagje iemand anders mag zijn… Wie zou je dan zijn? Waarom zou je dat graag willen? Hoe voelt dat, denk je? Wat zou je die dag gaan doen? Hoe verander je weer terug in jezelf? Teken/schrijf een verhaal hierover.
Wat als je onzichtbaar bent…. Hoe kun jij onzichtbaar worden? Wat zou je gaan doen? Teken/schrijf een verhaal hierover.

Creatief

Krabbelwerk. Maak een tekening in tweetallen, zonder met elkaar te praten. Leerling A mag een willekeurige krabbel zetten op papier. Leerling B mag daar iets aan toevoegen. Uiteindelijk zorgen jullie er samen voor dat de ‘krabbel’ op iets gaat lijken! Deze activiteit werkt aan het doel: meebewegen met anderen.
Emotiestempelrollers voor een motorische activiteit met zand, klei of met verf.
Kijk naar jezelf in de spiegel en maak steeds een andere gezichtsuitdrukking. Wat zie je? Kun je de verschillende gezichtsuitdrukkingen tekenen?

Muziek

Lekker stout van Annie M.G. Schmidt en VOF de Kunst
Oefen tegenstellingen met het liedje: Welles Nietes van Jeroen Schipper. Zing als leerkracht de eerste zin en laat de kinderen de tegenstelling zingen. Veel zinnen kunnen ook uitgebeeld worden!
Elk jaar maakt Kinderen voor kinderen een lied voor de Kinderboekenweek en daarbij een videoclip.

Lezen

Kies een eigen leesplek in de klas: op of onder de tafel, kast of het bureau van de leerkracht!
Laat de kinderen verkleedkleren kiezen die passend zijn bij het personage van het (eigen) leesboek. Trek de verkleedkleren aan en ga lekker lezen!
Lezen met een eigenwijze zonnebril op!

Spel

Speel andersom tikkertje. Dit is het omgekeerde van verstoppertje. Alle kinderen gaan op zoek naar één iemand die verstopt is!
Maak een toneelspel van een van de kerntitels van de Kinderboekenweek. Open de Kinderboekenweek door een prentenboek na te spelen samen met collega’s of maak een toneelstuk samen met de kinderen.
Face Chance Rubic Cube is een puzzelspel waarbij de deelnemers zo snel mogelijk puzzelstukjes goed neerleggen. De snelste speler wint. Verschillende emoties worden nagemaakt.
Een emotiekwartet. Wat hoort bij bang, trots, blij, durven, etc.?
Emotiestenen kunnen een mooie aanvulling zijn in de zandtafel of op een verteltafel.
Het Kleurenmonster bordspel is een coöperatief spel wat kinderen leert om emoties te herkennen en met deze gevoelens om te gaan. Het kleurenmonster is in de war en de kinderen helpen de emoties te sorteren.