Alleen maar zee

[DOOR ALICE] ‘Springen, springen. Nu!’ Riet haalt een diepe teug adem, zet een voet op de rand van de dakgoot en springt. Ze hoort mama krijsen. Is haar sprong mislukt?’
– Alleen maar zee –

Dit boek is geschikt om zelf te lezen vanaf groep 6.

Het verhaal

Riet woont in Zeeland met haar gezin. Haar vader werkt op een boerderij waar ze vlakbij wonen. Riet is vaak te vinden op deze boerderij en wil er graag naartoe. Maar het stormt en het water staat hoog. Riets vader gaat zelfs nog even kijken bij de dijken, maar kan bijna niet tegen de wind in fietsen.

‘Ik weet hoe graag je naar de boerderij wilt. Als het niet zo had gestormd, had ik je meegenomen.’ Boos laat Riet zich achterover vallen. ‘Het stormt zo vaak.’ Papa pakt haar beide armen vast. ‘Deze storm is anders’, zegt hij.‘

De wind speelt met de bomen en daken. De grote stevige bomen vallen om, takken breken en dakpannen kletterden naar beneden. Het is gevaarlijk weer. Als Riet de deur open wil doen, om toch stiekem naar de boerderij te gaan, wordt hij door de wind uit haar handen getrokken. Als haar vader terug komt, weten ze dat ze maatregelen moeten nemen. Er moeten flessen water gevuld worden, er moet eten naar boven en zoveel mogelijk waardevolle spullen naar de zolder. Maar als de zee komt, gaat alles heel snel. Het water blijft maar stijgen en jaagt het gezin van Riet zelfs het dak op.

‘Naar het dak!’ roept Papa. Hij gooit het kleine dakraam open. ‘Snel, erdoorheen’, roept hij tegen Riet. Ze wil niet, ze wil echt niet! Maar papa tilt haar al op. Ze houdt zich vast aan de kanten van het dakraam. Haar haren worden door de wind voor haar ogen geblazen. Waar moet ze nu naartoe? ‘Gooi pannen naar beneden’, roept papa, ‘dan kun je je aan de panlatten vasthouden.’ Nu komt Lenie door het raam. Riet kijk naar het water. Als ze nu in het water valt, met haar zware winterkleren aan, verdrinkt ze vast. ‘Snel, zitten’, roept hij naar mama. Er drijft een dak op de golven. En het komt hun kant op. ‘Houd je vast’, schreeuwt papa. Met een dreun beukt het dak tegen hun huis aan. Het huis trilt. ‘We zijn hier niet veilig!’ Riet ziet paniek in papa’s ogen.

Als er een vlot vol met een groep mensen langs hun huis komt, smeekt de vader van Riet of ze hun kinderen mee willen nemen. Maar het vlot zit vol!

Mama roept huilend: ‘Jullie moeten ze meenemen.’ Het vlot wordt door de wind hun kant op gedreven. ‘De meisjes kunnen wel mee’, roept een man met een peddel in zijn hand. ‘Die wegen bijna niets.’

Ook al zijn Lenie en Riet veilig op het vlot gekomen, het gevaar is nog niet geweken. Haar ouders en broertje zitten nog altijd op het dak van hun huis wat op instorten staat. Zullen ze elkaar weer terugzien?

Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar.

Recensie

Ruim 70 jaar geleden vond de watersnoodramp plaats in Nederland. Alleen maar zee is gebaseerd op de gebeurtenissen die tijdens die nacht plaatsvonden. De watersnoodramp heeft ruim 1800 mensen het leven gekost. Alleen maar zee is een heftig verhaal, maar één die verteld moet worden. Dat doet Willemijn de Weerd op een krachtige manier, vanaf de eerste bladzijde wordt je meegenomen naar de droevige geschiedenis van Zeeland.

In de klas werken wij over het thema Nederland Waterland. Alleen maar zee geeft goed de feiten weer over de situatie in 1953. Het boek kan prima voorgelezen worden tijdens het thema en zorgt voor een rode draad tijdens de lessen over de watersnoodramp. Zorg wel voor een doos tissues, want met dit boek houd je het sowieso niet droog.

‘Haar ogen gaan naar rechts en zoeken het huis van Ida. Haar adem stokt. Het huis. Waar is het huis? Ze ziet alleen nog maar één muur overeind staan. Er klinkt een gil. Kwam die nou uit haar mond? ‘Rustig maar.’ Papa slaat een arm om haar heen. ‘De boot komt zo terug.’ Dat is het niet, wil ze zeggen, maar er komt geen geluid uit haar keel. Ze wijst. Papa trekt wit weg.‘

Met dit boek hoopt Willemijn dat deze aangrijpende gebeurtenis niet vergeten wordt.

Willemijn de Weerd heeft al eerder een boek geschreven over de geschiedenis van Nederland. Een indrukwekkend verhaal over de razzia van Putten genaamd: Papa, waar blijf je?

Bij ditzelfde thema passen ook De zee kwam door de brievenbus en Dijkwerkers en darinkdelvers

Met dank aan Uitgeverij Columbus voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.

Bekijk dit boek.

Ideeën mini leeslessen Alleen maar zee

Om kinderen te enthousiasmeren om het boek te lezen en hen te stimuleren om erover na te denken kun je het boek koppelen aan mini leeslessen. Dit zijn tevens manieren om met kinderen in gesprek te raken over boeken en hun interesses te ontdekken. Enkele mini leeslessen voor het boek Alleen maar zee zijn:

• In Alleen maar Zee wordt een rijke woordenschat gebruikt, passend bij het thema ‘water’. Achterin het boek staat een woordenlijst die de definitie geven van de schuingedrukte woorden in het boek. Lees bladzijde 10 ‘Riet mag ik…’ t/m bladzijde 10 ‘…mama niet geloofde.‘ voor.
  Leesvraag: Welke moeilijke woorden komen in jouw boek voor? Kun je de betekenis uit het verhaal halen? Neem eens een kijkje achter in je boek. Misschien heb jij ook wel een woordenlijst.
• In de jaren vijftig kwam de ziekte tuberculose, ook wel tbc genoemd, veel voor. Duizenden mensen, onder wie veel kinderen, lagen maandenlang plat op bed in een sanatorium. Lees bladzijde 10 ‘Riet, mag ik…’ t/m bladzijde 11 ‘…altijd bij jou.‘ voor.
  Leesvraag: Komt er ook een ziekte voor in jouw boek? Welk personage is ziek? Is het een ernstige ziekte?
• In dit hoofdstuk worden voorzorgmaatregelen genomen. Wat als… Dan moet je voorbereidt zijn. Riet haar vader neemt ook voorzorgmaatregelen voor als daadwerkelijk de dijken doorbreken. Lees bladzijde 13 hoofdstuk 3 ‘Als de zee komt’‘ voor.
  Leesvraag: Welke voorzorgmaatregelen worden in jouw boek genomen of welke voorzorgmaatregelen hadden genomen kunnen worden?
• De watersnoodramp speelt zich in het jaar 1953 af. Lees bladzijde 19 ‘Wat is dat…’ t/m bladzijde 21 ‘…zegt niets terug.’ voor.
  Leesvraag: In welke tijd speelt jouw boek zich af?
• In het nawoord lees je hoe het boek tot stand is gekomen en op welke waargebeurde gebeurtenissen het boek is gebaseerd. Lees bladzijde 101 ‘Van mijn oma…’ t/m bladzijde 102 ‘…daar aan bijdraagt.‘ voor.
  Leesvraag: Is jouw boek ook gebaseerd op een waargebeurd verhaal? Zo ja welke?

DOWNLOAD hier de Mini leesles leskaart Alleen maar zee.

Overige ideeën

• Op de site van Rijkswaterstaat vind je een lesbrief voor groep 7/8 van het Normaal Amsterdams Peil.
• Met de bovenbouw kun je de volgende video bekijken over de strijd van Nederland tegen water.
• Luister samen met de klas de podcast over de nacht van de watersnoodramp: In deze spannende jeugdpodcast ontdekt de 12-jarige Janna (Lieve van Leeuwen) dat haar opa Pieter (Aus Greidanus sr.) nog steeds worstelt met een fatale beslissing in de nacht van de Watersnoodramp.
• Wil je weten of jij droge voeten houdt als de dijken breken? Neem dan een kijkje op deze site.
• Wil je meer weten over de watersnoodramp? Klik dan hier.