[DOOR ALICE] ‘Ik heet Julia. Dit is het verhaal over de zomer waarin ik mijn moeder verloor en een haai vond die ouder is dan bomen. Wees maar niet bang, daarmee heb ik niet verteld hoe het afloopt.’
– Julia en de haai-
Dit boek is geschikt om zelf te lezen vanaf groep 6.
Het verhaal
Julia is een meisje van tien, dat met haar vader, moeder en (niet te vergeten) haar kat Noedel, voor een zomer in de vuurtoren van het eiland Unst gaat wonen. Ze moeten hierheen verhuizen, omdat de vader van Julia de vuurtoren moet gaan programmeren om hem te automatiseren. De moeder van Julia is een wetenschapper en ziet dit als een rijke kans om een onderzoek te starten naar de Groenlandse haai.
‘Dit wordt een avontuur,’ zei papa. ‘Een geweldig avontuur,’ zei mama.‘
Een vuurtoren is namelijk een goede plek voor avonturen. In de vuurtoren wordt meteen de eerste vriendschap gesloten. Julia ontmoet daar een jongen, die ‘s avonds stiekem de vuurtoren beklimt. Door Kin wordt het verblijf op het eiland meteen een stuk aangenamer. Haar moeder begint enthousiast met haar onderzoek dat misschien kan bijdragen aan het bestrijden van dementie, een ziekte waar oma Julia jong aan overleed. Maar deze missie waar Julia in het begin zo trots op was, begint al snel een obsessie te worden. Waar de vader van Julia licht probeert te creëren in de vuurtoren, verdwijnt de moeder van Julia in de duisternis van de zee. Hoe Julia ook probeert haar moeder gelukkig te houden, het lukt haar maar niet. Er hangt iets dreigends in de lucht. De haai heeft niet alleen haar moeder in zijn greep, maar slokt ook Julia’s dromen op.
‘Jij hoeft je nergens zorgen om te maken, Julia.’ Maar dat was niet waar. Ik moest me overal zorgen om maken. De haai was terug.’
Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar.
Recensie
Julia en de haai is geschreven door een Engelse schrijfster. En ik ben maar wat dankbaar dat dit boek in Nederland terecht is gekomen. Wat een parel van een boek. Met de vertaalde woorden van Julia reizen wij door dit bijzondere verhaal.
Julia is gek op woorden, want met woorden kun je door de tijd reizen.
‘Dat is nog zoiets met woorden: er zit ruimte in. Ze veranderen door de mond van degene die ze uitspreekt. In mijn mond veranderen ze soms zo erg dat ze iets heel anders worden, maar volgens papa zijn het dan leugens. Bij getallen kan dat allemaal niet. Zelfs de taal van getallen waar mijn vader meewerkt, heet ‘binaire code’. Als je ‘Binair’ opzoekt in het woordenboek, staat er: (bijvoeglijk naamwoord) tweevoudig, tweedelig, zich in tweeën verdelend. Zich in tweeën verdelend. Goed en slecht. Waar en niet waar. Daar zit toch geen ruimte in.’
Dit zie je zelfs in de illustraties terug. De illustraties zijn ook tweedelig: Wit en zwart. Licht en duisternis. Ze worden opgevuld door gele details van Julia die de ruimte lijkt te vullen. Een tijdje terug was er brand in het atelier van de illustrator. De illustrator heeft delen van het verbande werk gebruikt voor Julia en de haai. Dit weerspiegelt de centrale boodschap van het boek, dat er zelfs in de diepste duisternis altijd het licht van hoop is. Dat vind ik ook het mooie van het boek. Het maakt moeilijke onderwerpen zoals psychische problemen bij ouders, bespreekbaar. Zulke moeilijke onderwerpen vind je ook terug in het boek: Jij mag alles zijn van Griet Op de Beeck.
Bij ditzelfde thema passen ook Lampje, Mot en de metaalvissers, Mus & kapitein Kwaadbaard en de Amorfe en Dodo.
Met dank aan Uitgeverij Ploegsma voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Ideeën mini leeslessen Julia en de haai
Om kinderen te enthousiasmeren om het boek te lezen en hen te stimuleren om erover na te denken kun je het boek koppelen aan mini leeslessen. Dit zijn tevens manieren om met kinderen in gesprek te raken over boeken en hun interesses te ontdekken. Enkele mini leeslessen voor het boek Julia en de haai zijn:
- Julia is de hoofdpersoon in dit boek. Ze introduceert haar verhaal. Lees bladzijde 10 ‘Ik heet Julia…’ t/m bladzijde 10 ‘…de Shetlandeilanden, Schotland’. voor.
Leesvraag: Hoe zou de hoofdpersoon in jouw boek zijn boek introduceren? Schrijf dit in één bladzijde uit. - De betekenis van moeilijke woorden kun op verschillende manieren achterhalen. In dit geval wordt het woord ‘archipel’ in het verhaal uitgelegd. Lees bladzijde 10 ‘Ik heet Julia…’ t/m bladzijde 10 ‘…de Shetlandeilanden, Schotland.’ voor.
Leesvraag: Welk moeilijk woord ben je in jouw boek tegen gekomen? Hoe ben je achter de betekenis gekomen? - Lees bladzijde 26 ‘Ik snapte wel…’ t/m bladzijde 29 ‘…was een jongen.’ voor.
Leesvraag: Wat is jouw boek de plek waar je avontuur kunt beleven? Weet je misschien nog een avontuurlijke plek die beter bij het boek zou passen? - De oude slaapkamer van Julia past perfect bij Julia. Haar nieuwe slaapkamer is nogal saai en past niet helemaal bij haar persoonlijkheid. Lees bladzijde 26 ‘Ik snapte wel…’ t/m bladzijde 27 ‘…planken vol schelpen.’ voor.
Leesvraag: Wat weet je over de slaapkamer van jouw hoofdpersoon? Hoe zou die slaapkamer eruit zien? Je zou dit ook kunnen tekenen. (zie document) Denk aan behang, knuffels, foto’s, etc.
- Julia heeft een geel notitieboekje waarin ze alle feitjes die ze leert opschrijft. Lees bladzijde 47 ‘Hoe vind je…’ t/m bladzijde 50 ‘…echt héél raar.’ voor.
Leesvraag: Als jij een boekje zou hebben waarin je feiten uit je eigen boek zou verzamelen, welke nieuw geleerde feiten zou je dan kunnen noteren? - Lees bladzijde 52 ‘Kgggg. Ik werd…’ t/m bladzijde 55 ‘…geen kattengek zijn.’ voor.
Leesvraag: Welke huisdieren komen in jouw boek voor? - Julia is vegetariër. De moeder van Julia heeft bepaalde principes, maar soms zet ze die ook even aan de kant. Lees bladzijde 60 ‘Kin zei dat…’ t/m bladzijde 64 ‘…te lekker vindt.’ voor.
Leesvraag: Welke principes komen in jouw boek voor?
DOWNLOAD hier de Mini leesles leskaart Julia en de haai.
Overige ideeën
- Die illustraties van het boek reflecteren de boodschap die het verhaal wil vertellen. Bekijk samen met de klas de verschillende illustraties. Laat de kinderen deze tekening in de stijl van de illustrator namaken.
- Lees bladzijde 39 ‘Zullen we naar…’ t/m bladzijde 41 ‘…van de plank.’ voor. Voer een klassengesprek over dit stukje met de vraag: Wanneer is een boek een goed boek?
