[DOOR MICHELLE] Volgens de Japanner zijn zijzelf de beste mensensoort en witte mensen zijn minder waard.’
– Waarom de maan verdwijnt –
Dit boek is geschikt om zelf te lezen vanaf groep 6.
Het verhaal
In Waarom de maan verdwijnt wordt omschreven hoe Lotti de Tweede Wereldoorlog beleefde in het voormalig Indië. In het begin is Lotti 6 jaar en woont ze samen met haar vader, moeder, Baboe en Pietje in hun huis in de stad. Wanneer Duitsland Nederland binnenvalt en Nederland zich overgeeft, heeft Nederlands-Indië geen regering meer. Lotti blijft gewoon naar school gaan, maar moet wel oefenen met rennen naar de schuilkelder. Baboe vertelt haar Indonesische sprookjes om haar gerust te stellen en dingen uit te leggen. Als Japan Amerika aanvalt, verklaart de gouverneur van Nederlands-Indië de oorlog aan Japan. De oorlog komt steeds dichterbij. Lotti haar vader moet mee met de vrachtwagen en Baboe is verdwenen. Zal Lotti ze ooit nog terugzien?
Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar en de boekentrailer.
Recensie
Bij de titel Waarom de maan verdwijnt denk je niet meteen aan boek over de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië. De mooie Indische vertellingen, waarvan Waarom de maan verdwijnt er één is, spelen echter een grote rol in het boek en helpen Lotti de wereld beter te begrijpen. Dit boek geeft een duidelijk beeld van de Japanse bezetting en welke invloed dit had op de bevolking vanuit het perspectief van een jong meisje.
‘School? dat mocht niet van de Japanners. Dus dat hadden we niet. Er was een moeder die weleens een paar kinderen stiekem rekenles gaf. Maar dat was gevaarlijk. Als de Japanners dat hadden gezien, was ze gestraft.’
Net als in Alleen beer mocht mee krijg je een goed beeld van hoe de inwoners van Nederlands-Indië de oorlog hebben ervaren. Fijn dat hier steeds meer boeken over gepubliceerd worden, zodat dit deel van de geschiedenis niet vergeten wordt.
Met dank aan Uitgeverij Leopold voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Ideeën mini leeslessen Waarom de maan verdwijnt
Om kinderen te enthousiasmeren om het boek te lezen en hen te stimuleren om erover na te denken kun je het boek koppelen aan mini leeslessen. Dit zijn tevens manieren om met kinderen in gesprek te raken over boeken en hun interesses te ontdekken. Enkele mini leeslessen voor het boek Waarom de maan verdwijnt zijn:
- Wie is Pietje? Door terug en verder lezen kun je hier achter komen. Lees op bladzijde 9 ‘Naar de bergen…’ t/m ‘…Lotti’s bed.’ voor.
Leesvraag: Bij welk stuk in jouw boek heb je even terug of verder gelezen om het verhaal beter te begrijpen? - Lotti mag een dwergtijgerkat de fles geven. Lees bladzijde 9 ‘Zijn er echt…’ t/m bladzijde 10 ‘…niet meenemen.’ voor.
Leesvraag: Welke dieren komen in jouw boek voor? - Lees op bladzijde 15 en 16 het verhaal van Baboe over wie er slimmer is de kantjil of de tijger. Dit verhaal is anders vormgegeven, bespreek waarom dit zo is met de leerlingen.
Leesvraag: Wie heeft er ook een stuk in zijn boek wat er anders uit ziet dan de rest (qua vormgeving, lettertype, taalgebruik, enz.) Waarom zou de schrijver dit hebben gedaan? - Papa heeft een landkaart opgehangen in zijn kantoor. Lees op bladzijde 20 ‘Als Lotti...’ t/m bladzijde 21 ‘…ogen kijkt.’ voor.
Leesvraag: In welke omgeving speelt jouw boek zich af? Kan je dit vinden op de wereldkaart? - Als Lotti dingen niet begrijpt, vertelt Baboe een verhaal om het uit te leggen. Lees bladzijde 34 ‘Als Lotti…’ t/m bladzijde 39 ‘…staat de maan.’ voor. Leesvraag: Wat was het moeilijkste wat jij hebt gelezen vandaag? Verzin een verhaaltje om het uit te leggen?
- Het boek heet Waarom de maan verdwijnt. Waarom zou dit de titel van het boek zijn? Kun je een andere titel bedenken?
Leesvraag: Welke titel zou jij voor jouw boek kiezen?
Overige ideeën
- Maak een landkaart en geef daarop de reizen aan van Lotti gedurende het voorlezen van het boek.
- Als Wanneer Waarom de maan verdwijnt is voorgelezen aan de klas, kun je daarna de opdracht geven om te onderzoeken welke aspecten van het verhaal echt gebeurd zijn en welke aspecten Martine Letterie zelf bedacht heeft. In groepen kunnen leerlingen dan verschillende gebeurtenissen onderzoeken, zoals leven er dwergtijgerkatten en zijn er bergen, bestond de burgerwacht echt en wat was hun taak, waar waren de schuilkelders en hoe zagen ze eruit, moesten alle Nederlandse mannen naar de gevangenis en wat deden zij daar? Zij kunnen onderwerpen onderzoeken die zijzelf interessant vinden.
- Dit boek is te gebruiken bij lessen sociaal-emotionele ontwikkelingen om in gesprek te gaan over diversiteit.
Andere delen
- Kinderen met een ster (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- Verboden te vliegen (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)