[DOOR MARIE-JOSE] ‘Als jij wint, schrob ik, Anansi de spin, jouw dikke billen
en geef ik je een heerlijk verkoelend modderbadje. ‘
Afgesproken!’ tettert Olifant lachend.’
– Anansi de spin sterker dan Olifant –
Dit boek is geschikt om voor te lezen vanaf groep 1.
Het verhaal
Als Anansi heel lekkere bananen in de boom ziet hangen dan klimt hij er gauw naar toe. Maar dan worden ze vlak voor zijn neus door olifant weggepakt! Anansi is heel slim en hij gaat een weddenschap aan met olifant dat hij een potje touwtrekken makkelijk kan winnen. Olifant denkt dat hij veel sterker is dan zo’n klein spinnetje. Maar wie niet sterk is moet slim zijn en met een prachtig plan krijgt Anansi het toch voor elkaar dat hij van olifant kan winnen!
Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar.
Recensie
Dit is het tweede prentenboek Van Iven Cudogham over de slimme spin Anansi. De Anansi volksverhalen worden al generaties lang in West-Afrika, Suriname en het Caribisch gebied verteld. Anansi is zowel een stout, ondeugend spinnetje als een lieve, goede spin. Hij kan zich uit allerlei lastige situaties redden. Dit doet hij door te liegen en te bedriegen, maar ook door eerlijk en moedig te zijn. Op een grappige manier geeft Anansi wijze levenslessen. Iven Cudogham is er in geslaagd om dit Anansi volksverhaal met kleine aanpassingen toegankelijk te maken voor jongere kinderen. Het boek is in zachte kleuren geïllustreerd door Moldybyrd studio. De emoties die de dieren beleven zijn prachtig in beeld gebracht. Het verhaal wordt in rijke taal verteld. Af en toe kom je dikgedrukte woorden tegen die je met veel nadruk kunt uitspreken als je het verhaal voorleest. Dat maakt het verhaal nog spannender. De Anansi verteltraditie is opgenomen in het Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland. Prachtig dat Iven Cudogham hier een bijdrage voor jonge kinderen aan levert met dit prentenboek!
Anansi de spin sterker dan Olifant is een thematitel voor groep 1/2 voor de kinderboekenweek 2022. Dit boek sluit goed aan bij het thema Gi-ga-groen. Meer activiteiten die passen bij dit boek, gericht op bewonderen, verwonderen en respect, kun je vinden in het Themaboek Gi-Ga-Groen.
In dit filmpje vertelt Iven Cudogham iets meer over dit boek. Voor leerkrachten is gratis lesmateriaal beschikbaar.
Met dank aan Uitgeverij Gottmer voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Ideeën mini leeslessen Anansi de spin sterker dan Olifant
In de onderbouw werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Hieronder staat beschreven hoe je Anansi de spin sterker dan Olifant kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.
Introductie:
Als introductie kun je met de kinderen een wedstrijdje touwtrekken doen.
Voor het voorlezen:
Bekijk met de kinderen de kaft en praat erover voor je start met voorlezen. Je kunt dit doen door te vragen wat ze zien en of ze een idee hebben wat dat betekent.
Vertel kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kinderen nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen:
- Vertel dat de spin Anansi een ondeugende spin is die altijd gelijk wil krijgen. Hij verzint daarvoor slimme plannetjes. Nu heeft hij honger en hij is een beetje boos op Olifant die net voor zijn neus de lekkerste bananen heeft weggepakt. Anansi wil de bananen hebben. Wat zou hij verzinnen?
Als het prentenboek voor de eerste keer voorgelezen wordt, onderbreek je het verhaal zo min mogelijk. Je geeft alleen maar uitleg als je denkt dat sommige woorden te moeilijk zijn om het verhaal te begrijpen. Zorg ervoor dat de kinderen het boek goed kunnen zien. (liefst via het digibord)
Bij volgende keren voorlezen is het mogelijk om dieper na te denken over een fragment van het verhaal. Als je een denkvraag stelt, vraag dan door op wat de leerlingen antwoorden.
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
Kijk en vergelijk
- Walvis en olifant zijn allebei sterk. Hoe zou het komen dat walvis in dit boek sterker is dan olifant?
Betwijfelen
- Vind je dat Anansi het eerlijk heeft gedaan?
Bedenken
- Hoe komt het dat walvis zo graag helpt? Op de laatste bladzijde lees je dat olifant het stiekem wel verdiend had. Hoezo heeft hij het stiekem verdiend?
Oplossen
- Hoe komt het dat walvis zo graag helpt? Op de laatste bladzijde lees je dat olifant het stiekem wel verdiend had. Hoezo heeft hij het stiekem verdiend?
Voorspellen
- Wat zou olifant zeggen als hij zou weten wat Anansi had gedaan om te winnen?
Ontwerpen
- Anansi maakt bananenchips van de bananen. Wat kun je nog meer maken van bananen (of ander fruit)
Grote ideeën
- Door samen te werken met walvis heeft Anansi zijn zin gekregen. Wat is fijn aan samenwerken? Ken jij nog andere verhalen waarin dieren of mensen samenwerken?
Verbinden
- Heb jij ook wel eens iemand voor de gek gehouden? (grapjes uitgehaald)
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: zandbank, modderbadje, liaan, oever.
- Uitleggen met andere woorden: perfect, droevig, spieden, ongerust, opluchting, plots, tot zijn grote verbazing, woud, vruchten, hoogmoedig, verkoelend, spelregels, geen schijn van kans, grip hebben, schrap zetten, behangen met fruit, stiekem,
- Door de woorden voor te doen met het boek: puffen, kreunen, zwiepen, bliksemsnel, briesen, zet zijn borst op, tetteren, schrobben, kukelen
- Door in het echt te laten zien: schoot, woest,
Werken vanuit essentiële thema’s
In groep 1-2 wordt op bijna alle scholen gewerkt met thematisch onderwijs. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.
Kies een essentieel thema, waarbij 1 prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. Het zijn thema’s die vaak terug komen in het dagelijks leven. Door het gebruik van een essentieel thema leren kinderen de verbinding te leggen tussen de wereld en zichzelf.
Essentieel thema
Bij dit boek past het essentieel thema: Gi-Ga-Groen.
De zin die centraal kan staan is: ‘Wie niet sterk of groot is, moet slim zijn.’ Als centrale woord zou ik ‘slim’ kiezen.
Andere essentiële thema’s zouden kunnen zijn.
- Ieder een talent
- Samenwerken
- Spinnen
Mogelijke activiteiten
Creatief schrijven:
- Maak een spinnenweb op papier en schrijf woordjes uit het verhaal in het web.
- Hoe sterk ben jij? Schrijf eens op wat je allemaal kunt.
- Hoe slim ben jij? Schrijf eens op wat je allemaal al weet.
Motoriek:
- Maak een half spinnenweb af.
- Een spinnenweb van lijm en zand maken
- Kleurplaten van spinnenwebben
- Vang de spinnen in het mandje
- Creatieve mogelijkheden thema spin
Rekenen:
- Rekenen met spinnen
- Telactiviteiten:
- Tel de bananen op de eerste bladzijde
- Hoeveel poten heeft Anansi?
- Tel de bananen aan de tros
- Begrippen:
- Op de bladzijde waar walvis zoekt, wat ziet moeder walvis onder water?
- Wat ziet ze boven water?
- Wat zit er achter de zandbank?
- Anansi klimt hoger, waar gaat ze zitten? Wat is lager dan Anansi?
- Anansi staat tussen de bomen, wijs eens aan?
Muziek:
- Anansi de spin
Natuur:
- Kruisspin school tv
- Waterspin bouwt duikerklok
- Spinnen zoeken met flip de beer
- Huisje boompje beestje: spinnen
Overige ideeën
Filmpjes en vertellingen van Anansi:
- Anansi de slimste
- Via NPO start kun je een hele serie filmpjes van Anansi de spin bekijken
- Filmeducatie heeft via lesson up een complete les gemaakt rondom Anansi de spin.
- Mijn klas.nl heeft een vertelling van Anansi uitgewerkt.
- Volksverhalen biedt ook verhalen over Anansi.
- Flip de beer luistert naar een verhaal over Anansi
- Zappelin biedt filmpjes, spelletjes, kleurplaten etc… van Anansi.
- 6 spinnenfilmpjes op leerspellen.nl
- De spin die het te druk had