Boer Boris – Een paard voor Sinterklaas.

[DOOR MARIE-JOSE] ‘Boer Boris takelt Knol omhoog, voorzichtig, tot de nok.
Maar als Knol eenmaal boven is, raakt hij meteen in shock.
Hij trilt, hij beeft, hij bibbert, de arme zenuwpees.
‘O, hemel,’ roept Boer Boris uit, ons paard heeft hoogtevrees!’
– Boer Boris – Een paard voor Sinterklaas –

Deze vertelplaten zijn geschikt voor kinderen vanaf 4 jaar.

Het verhaal

Het paard van de Sint is van de trap gevallen en kan nu niet het dak op. Boer Boris wil Knol wel een weekje uitlenen, maar dan moet Knol wel eerst oefenen. Op de grond gaat het oefenen goed, maar op het dak is een heel ander verhaal. Hoe doe je dat als je last van hoogtevrees hebt?

Benieuwd naar het boek? Bekijk het inkijkexemplaar.

Recensie

De boeken van Boer Boris zijn allemaal geestig en kinderen smullen van de verhaaltjes op rijm. Ik heb voor deze recensie de vertelplaten mogen ontvangen. Daarom heb ik me verdiept in het gebruik van een kamishibai of vertelkastje en ik ben helemaal enthousiast. Het voorlezen wordt zoveel spannender als je er een echte voorstelling van maakt. De combinatie van het tonen van de platen, de spanning van wat er langzaam verschijnt en de hele entourage van een soort theatervoorstelling kun je nog versterken met je mimiek en materialen en eventueel muziek die je erbij gebruikt. Je kunt er een soort mix van poppenkast, theater, voorlezen en vertellen van maken en de platen als rode draad van het geheel gebruiken. Vertelkastjes kun je via internet kopen en al veel prentenboeken worden uitgegeven in de vorm van vertelplaten. Geniet van deze nieuwe manier van voorlezen!

Wil je nog even verder lezen in het thema Sinterklaas dan zijn Mineke bezoekt Sinterklaas en De Superspeurneuzen en het verloren boek van Sinterklaas aan te raden. Wil je nog even verder lezen over Boer Boris dan zijn Boer Boris en de olifant en Boer Boris start de motor! erg leuk.

Met dank aan Uitgeverij Gottmer voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.

Ideeën mini leeslessen Boer Boris – Een paard voor Sinterklaas

In de onderbouw werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
In onderstaande mini leeslessen staat beschreven hoe je de vertelplaten van Boer Boris – Een paard voor Sinterklaas kunt gebruiken. Voorlezend vertellen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.

De vertelplaten kun je in een kamishibai of vertelkastje één voor één laten zien. Nicole van de bibliotheek Eindhoven laat in dit voorbeeld zien hoe je dat kunt doen. Het voorlezen wordt voor de kinderen bijzonder omdat elke prent als een soort theatervoorstelling veel aandacht krijgt. 

Gebruik van de kamishibai

• Zorg ervoor dat je het verhaal kent.
• Schuif de platen langzaam zodat de volgende plaat niet meteen helemaal zichtbaar wordt of juist heel snel als verrassingseffect.
• Vertel het verhaal en gebruik de tekst achter op de platen als spiekbriefje. 
• Wijs iets aan op de platen als dat relevant is.
• Gebruik mimiek en speel met je stem.
• Maak gebruik van vraag- en antwoordspel met de kinderen. 
• Voeg eventueel muziek toe om het extra spannend te maken.
• Je kunt ook een spotje richten op de platen en het verder donker maken in de klas.
• Laat de kinderen net als bij de poppenkast voor het kastje op de grond zitten. (lekkere kussens maken het nog gezelliger)
• Kortom…maak er een echte voorstelling van!

Bij LIST bij kleuters vertel je kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kleuters nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. Voor deze vertelplaten zou dat als volgt kunnen:

• Het paard van Sinterklaas is van de trap gevallen en nu kan hij niet meer het dak op! Sinterklaas heeft Boer Boris een brief geschreven. Wat zou daarin staan?

Je kunt de brief van Sint als echte brief bij het vertellen gebruiken. Maak dus een brief die je tijdens de voorstelling open maakt en voorleest.

Het verhaal is op rijm en het is lastig om vanuit de prenten de moeilijke woorden vooraf aan het vertellen van een specifieke prent uit te leggen. Ik zou ervoor kiezen om als het nodig is een synoniem te gebruiken en daarna het ‘boekenwoord’ waardoor de kinderen de strekking van het verhaal blijven begrijpen.

Bij volgende keren vertellen is het mogelijk om dieper na te denken over een fragment van het verhaal. Je kunt één plaat gebruiken in het vertelkastje en die gebruiken om dieper in te gaan op het specifieke fragment. Als je een denkvraag stelt, vraag dan door op wat de leerlingen antwoorden.

Maak een keuze uit onderstaande vragen:

Kijk en vergelijk

• Knol heeft hoogtevrees, maar Clara niet. Hoe weet je dat Clara geen hoogtevrees heeft?

Betwijfelen

• Knol oefent en oefent en dan heeft hij geen hoogtevrees meer. Klopt het dat je door heel veel te oefenen iets kunt leren?

Bedenken

• Het paard durft niet goed op het dak. Eerst oefent het op een oefendak. Kun jij ook iets bedenken waardoor het paard kon oefenen?

Oplossen

• Als Knol er niet was geweest hoe zou Boer Boris dan het probleem van de Sint op kunnen lossen?

Voorspellen

• Wat denken jullie dat Knol volgend jaar zal doen? Zou hij dan weer de Sint mogen helpen?

Grote ideeën

• Sinterklaas was heel blij met de hulp van Boer Boris. Hoe zou de Sint Boer Boris kunnen bedanken? Hoe bedank jij iemand als je heel blij bent?

Ontwerpen

• Kun jij een liedje maken over dit verhaal? Welke muziek past goed bij dit verhaal?

Verbinden

• Heb jij iemand wel eens geholpen? Hoe kun je anderen helpen?

 Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:

• Met behulp van de illustraties: hindernis, spits, omhoog takelen, nok.
• Uitleggen met andere woorden: hedenochtend, ik zoek met spoed, onmiddellijk, gewond raken, voor de test geslaagd, het komt erop aan, shock, zenuwpees, hoogtevrees, kordaat, tuig, eervol.
• Uitleggen door het te doen/aan te wijzen: hinkt, daarginder, voorzichtig, heen en terug, trillen, beven, bibberen, voor- en achteruit, omlaag, schrap zetten.

LIST bij kleuters

In groep 1-2 wordt op bijna alle scholen gewerkt met thematisch onderwijs. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.

Bij de LIST-methodiek kiezen de leerkrachten een essentieel thema, waarbij 1 prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. Het zijn thema’s die vaak terugkomen in het dagelijks leven. Door het gebruik van een essentieel thema leren kinderen de verbinding te leggen tussen de wereld en zichzelf.

Essentieel thema

Bij Boer Boris een paard voor Sinterklaas past het essentieel thema: Helpen ….
De zin die centraal kan staan is: ‘Dat kan ik ook, dat kan ik ook wel hoor!’’. Als centrale woord zou ik ‘kan’ kiezen.
Andere essentiële thema’s zouden kunnen zijn.

• Sinterklaas
• Durven

Er zijn ontzettend veel activiteiten te vinden over de Sinterklaastijd. Ik beperk me hieronder tot activiteiten die voortkomen uit het verhaal en de mogelijkheden met vertelplaten.

Mogelijke activiteiten

Creatief schrijven

• Sinterklaas heeft een brief geschreven aan Boer Boris. Kunnen jullie een briefje schrijven aan de Sint?
• Kies een vertelplaat en schrijf wat je allemaal ziet op de plaat.
• Maken jullie zelf een verhaal voor de kamishibai? Tekenen op A3 karton en schrijf achterop het verhaaltje wat je bij je tekening verzint.
• Kun jij ook rijmen? Verzin voor woorden uit het verhaal rijmwoorden. Je kunt ook woorden zoeken die rijmen in het verhaal.

Motoriek

• Het paard heeft hoogtevrees. Hoe hoog durf jij te klimmen?
• Kun jij net als het paard op een smal dak (evenwichtsbalk, omgedraaide bank of lijntje op de grond) lopen?

Spel

• In de speelzaal het verhaal vertellend dramatiseren en naspelen. Gebruik in je verhaal de moeilijke woorden vanuit het boek die je uitbeeldt en de kinderen doen met je mee. 
• Oefenen en voordoen helpt om iets te leren of te durven. Iedereen doet iets voor en de anderen doen het na. Als het moeilijk is dan gaan we oefenen!

Rekenen

• In het boek valt veel te tellen.
• Het paard liep vooruit en terug. Kun jij tellen tot tien en terugtellen?
• Op de platen staan soms weinig en soms veel dieren. Je kunt kijken of er evenveel kippen als varkens zijn, of er minder of meer kippen zijn etc… zijn dan…
• Het paard staat boven op het dak. Wat zou hij allemaal kunnen zien als hij naar beneden kijkt?
• Het paard kan wel drie varkens op zijn rug dragen. Zijn die zwaarder dan de Sint of lichter?

Bouwhoek/knutselen

• Bouw een oefendak zoals in het verhaal.
• Maak een echt dak
• Bouw een schoorsteen
• Maak een stokpaardje

Sociaal-emotioneel

• Knol heeft hoogtevrees. Heb jij ook wel eens hoogtevrees? Waar ben jij bang voor?
• Het prentenboek Coco kan het past hier ook bij, want Coco durft ook niet te vliegen.

 Overige activiteiten

• Bezoek de site van juf Janneke. Zij heeft het boek uitgewerkt met veel lesideeën.