[DOOR MARIE-JOSE] ‘Wonderbaarlijk, maar het lukt!’
Riep Heer Hermelijn verrukt.
‘Mijn moestuin wordt een paradijsje.
Hier groeit wat moois voor u en mij:
Een knapperig radijsje!’
-De moestuin van Heer Hermelijn en Kereltje Konijn-
Dit boek is geschikt om voor te lezen vanaf groep 1.
Het verhaal
Wanneer Heer Hermelijn iets lekkers koopt in de supermarkt krijgt hij een aardbeienplant en wat zaadjes er gratis bij. Dat is een goed idee! Hij gaat een moestuin beginnen, dat kan niet moeilijk zijn… denkt hij…
Kereltje Konijn lijkt hem te helpen door zaadjes in de grond te strooien en te zorgen voor mest. Maar toch lukt het maar niet om zijn mooie gewassen te oogsten. Heer Hermelijn geeft de mollen, de duiven, de luizen en de muizen de schuld. Maar zijn zij de echte dieven?
Recensie
Een heerlijk boek waarin tekst en illustraties elkaar aanvullen. De taal is zeer rijk op rijm geschreven met vele nieuwe woorden voor de kinderen en daarom ook geschikt voor hogere groepen. Het verhaal start met een gedichtje waarin Heer Hermelijn de dag begroet. Het doet mij denken aan het gedichtje van Paul van Ostaijen, ‘Marc groet ‘s morgens de dingen’.
De kinderen herkennen de grapjes in combinatie met de illustraties als ze het verhaal meerdere keren horen en de illustraties kunnen zien. Dat Kereltje Konijn een lekker kijkje neemt is zo’n voorbeeld. Daarbij helpen de illustraties enorm. Dat heeft Marije Tolman voortreffelijk gedaan! Niet alleen passen de illustraties zo goed bij de tekst, ze vertellen op zich nog veel meer wat niet in de tekst staat. Een voorbeeld hiervan is te zien op de bladzijde waar Heer Hermelijn zwaar ontdaan is en ook de manier hoe Heer Hermelijn de wacht houdt. Een mooie gelegenheid om samen met de kinderen na te denken over wat er nu eigenlijk aan de hand is in het verhaal. Ook de kleurkeuze op elke bladzijde is prachtig. Doordat elke achtergrond een andere kleur heeft lijkt ieder pagina op een nieuw schilderij.
De samenwerking tussen de twee dieren lijkt goed te gaan. Heer Hermelijn vindt dan ook dat hij een geweldige vriend heeft. De kinderen zullen snel ontdekken dat dat niet helemaal waar is. Dat maakt het verhaal zo spannend voor hen. Heer Hermelijn heeft niets in de gaten, maar zij begrijpen als luisteraars wel wat er aan de hand is. Heer Hermelijn komt niet achter de waarheid. Een super gelegenheid om met de kinderen eens na te denken over wat echte vriendschap is…
De moestuin van Heer Hermelijn en Kereltje Konijn is een thematitel voor groep 1/2 voor de kinderboekenweek 2022. Dit boek sluit goed aan bij het thema Gi-ga-groen. Meer activiteiten die passen bij dit boek, gericht op bewonderen, verwonderen en respect, kun je vinden in het Themaboek Gi-Ga-Groen.
Met dank aan Uitgeverij Hoogland & Van Klaveren voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Ideeën mini leeslessen De moestuin van Heer Hermelijn en Kereltje Konijn
In de onderbouw werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Hieronder staat beschreven hoe je De moestuin van Heer Hermelijn en Kereltje Konijn kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.
Introductie:
Als introductie kun je kiezen voor raadseltjes die met een moestuin te maken hebben. Bijvoorbeeld:
- Het is oranje en het groeit in de tuin (wortel)
- Het groeit in de tuin en je kunt er frietjes van maken (aardappel)
- Het eet graag sla en wordt later een vlinder (rups)
Voor het voorlezen:
Bekijk met de kinderen de kaft en praat erover voor je start met voorlezen. Je kunt dit doen door te vragen wat ze zien. De achterkant van het boek is ook interessant. Vraag de kinderen welke gereedschappen ze zien en wat je ermee kunt doen? Daarna lees je de tekst voor en denkt even na of Kereltje Konijn een goede hulp kan zijn…
Vertel kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kinderen nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen:
- Heer Hermelijn heeft een gratis aardbeienplant en zaadjes voor in de grond gekregen toen hij boodschappen deed in de supermarkt. Wat leuk denkt hij, nu kan ik een moestuin gaan maken. Zijn vriendje Kereltje Konijn wil hem wel helpen. Als alles begint te groeien schrikt Meneer Hermelijn s’ morgens, want telkens is er iets verdwenen. Wie zou dat gedaan hebben?…
Als het prentenboek voor de eerste keer voorgelezen wordt, onderbreek je het verhaal zo min mogelijk. Je geeft alleen maar uitleg als je denkt dat sommige woorden te moeilijk zijn om het verhaal te begrijpen. Zorg ervoor dat de kinderen het boek goed kunnen zien. (liefst via het digibord)
Bij volgende keren voorlezen is het mogelijk om dieper na te denken over een fragment van het verhaal. Als je een denkvraag stelt, vraag dan door op wat de kinderen antwoorden.
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
Kijk en vergelijk
- Op de eerste bladzijde lees je het versje. Kun je alles terugvinden in de tekening?
Betwijfelen
- Zijn Heer Hermelijn en Kereltje Konijn echte goede vrienden? Waarom denk je van wel of waarom denk je van niet?
Bedenken
- Op de bladzijde waar Kereltje Konijn in zijn hangmat ligt en zaadjes zaait. Hoe zou Kereltje Konijn ook nog kunnen zaaien?
Oplossen
- Heer Hermelijn had een oplossing bedacht voor het duivenprobleem. Kijk op de bladzijde waar hij de netten over de sla heeft geplaatst. Is het een goede oplossing volgens jullie? Waarom wel en waarom denkt Kereltje Konijn van niet?
Voorspellen
- Op de bladzijde waar Heer Hermelijn denkt dat de sluwe slakken zijn sla hebben opgegeten? Hoe komt het dat Kereltje Konijn wijselijk zijn mond hield?
Ontwerpen
- Op de bladzijde waar Heer Hermelijn bordjes plaatst. Wat zou Heer Hermelijn nog meer kunnen bedenken?
Grote ideeën
- Is het fijn om zelf een moestuin te hebben? Hoe komt het dat dieren en mensen groenten nodig hebben?
Verbinden
- Heb jij zelf ook wel eens iets gezaaid? Hoe zorg jij voor de plantjes?
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: wapperende was, ton,
- Uitleggen met andere woorden: gratis, vaste klant, hopen, wonderbaarlijk, paradijsje, ik ben er niet op gekleed, diner voor twee, erop aanspreken, je ermee redden, koude grond, wijselijk, sluwe, we nemen ze te grazen, waarderen, dineren, een omweg nemen, waken, continu, risico nemen, zelfgekweekt, zeldzaam, exemplaar,
- Door in het echt te laten zien/doen: spitten, zaaien, verrukt roepen, riep zwaar ontdaan, smullen, zalig, verheugd, stralen, uiteraard,
Werken vanuit essentiële thema’s
In groep 1-2 wordt op bijna alle scholen gewerkt met thematisch onderwijs. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.
Kies een essentieel thema, waarbij 1 prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. Het zijn thema’s die vaak terug komen in het dagelijks leven. Door het gebruik van een essentieel thema leren kinderen de verbinding te leggen tussen de wereld en zichzelf.
Essentieel thema
Bij moestuin van Heer Hermelijn en Kereltje Konijn past het essentieel thema: Gi-Ga-Groen.
De zin die centraal kan staan is: ‘Het diner werd één groot feest’. Als centrale woord zou ik ‘feest’ kiezen.
Andere essentiële thema’s bij dit boek zouden kunnen zijn.
- Groeien
- Vrienden
- De tuin
Mogelijke activiteiten
Bouwhoek:
- Maak in een hoekje van de klas een tuintje waarin je zelf zaadjes plant in potjes zodat de kinderen het groeiproces bij kunnen houden. Laat je inspireren welke leuke planten en bloemen geschikt zijn voor kinderen.
- Bouw een huis met een moestuin met blokken en in elk bedje komen andere plantjes, maak er kaartjes bij wat er groeit in de verschillende bedden.
Muziek:
- Dit is mijn tuintje
- De tuin van meneer de Bruin
- Dirk Scheele Dieren in de tuin
- Kinderen voor kinderen – De achtertuin
Creatief schrijven:
- Bekijk de bladzijde waar Heer Hermelijn bordjes plaatst en lees de schitterende teksten nog eens voor. Kunnen de kinderen ook bedenken hoe ze dieren kunnen laten weten ergens niet te komen? Of ergens van af te blijven.
- Kunnen er borden gemaakt worden voor in de klas, de school of thuis?
- Op de eerste bladzijde lees je het rijmpje voor. Geef de kinderen het rijmpje en laat ze ook een tekening maken die erbij past.
- Kunnen de kinderen zelf een verhaaltje maken hoe zij de dag begroeten?
- Schrijf op en teken wat je moet doen als je zelf plantjes wil kweken.
- Maak labels voor de plantjes, met datum erop wanneer het gezaaid is en welk plantje het is.
- Maak een recept voor de groenten die je kweekt.
Rekenen:
- Maak een staafdiagram van de groei van de plantjes. Houd ook bij welke het snelst groeit, het hoogst wordt etc…
- Inventariseer eens wat voor een soort tuinen de kinderen hebben, wie heeft er gras, plantjes, bloemen, een schuur, gereedschap voor d etuin etc… Dit kan allemaal in een staafdiagram worden weergegeven.
Creatief:
- Teken de plantjes na, houd bij als er iets veranderd en teken dit ook, maak zo je eigen stripboek.
- Maak een diner voor….
Natuur:
- Wil je aan de slag met moestuinieren met kleuters dan biedt deze website je veel informatie.
- Bezoek een tuincentrum. Op de website van kleuteridee vind je vele lesmaterialen.
- Bekijk het filmpje zo groeit een pindaplant
- Juf Anja heeft het thema tuin uitgewerkt
- In het boek verdenkt Heer Hermelijn allerlei dieren. Aan welke dieren denkt hij?
- Wat doen die dieren?
- Kijk naar de filmpjes van :
- Duiven
- Muizen
- Mollen
- Luizen
- Slakken
- Rupsen
- Welke dieren vind je in de tuin? Ga op zoek met de kinderen of ze dieren vinden onder de grond? Geef ze een emmer, schepje en een loep.
- Als je met voedsel aan de slag wil gaan kun je op deze Belgische website volledige lessenpakket vinden. Download hier het leerlingenmateriaal en hier de leerkrachtbundel over kruiden en onkruiden.
- Wil je een schoolmoestuin gaan maken dan vind je hier een handleiding en lesmateriaal.
Andere titels bij het thema:
- Het grote boek van kleine beestjes (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- Rupsje nooitgenoeg (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- In het sprookjesbos (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- De zonnebloem (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- Kalm aan (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)