[DOOR MARIE-JOSE]‘We gaan iets leuks doen,” had Suus gezegd.
‘Maar wat, dat is nog een verrassing’
-Help! Een verrassing!-
Dit boek is geschikt om voor te lezen vanaf 3 jaar.
Het verhaal
August de vos houdt van rustige, veilige dingen. Suus wil graag ravotten en houdt van wilde dingen. Suus heeft een verrassing voor August en nu maakt August zich zorgen dat hij de verrassing helemaal niet leuk gaat vinden. Hij kent Suus immers! Maar gelukkig heeft Suus een echte verrassing voor hem bedacht. August vindt de verrassing geweldig en vindt het knap dat Suus hem zo goed kent.
Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar.
Recensie
Miriam Bos is erin geslaagd om een prentenboek te maken waarin de tekst niet zonder de illustraties kan en de illustraties niet zonder de tekst. Ze vullen elkaar geweldig aan. Als August bijvoorbeeld aan iets groots en engs denkt of aan iets onstuimigs en wilds laat de illustratie zien waar hij aan denkt. Voor de kinderen prachtig om samen naar de illustratie te kijken en te praten over grote, enge, onstuimige en wilde dingen. Op iedere pagina valt zo iets te bekijken en te lezen en dit met elkaar in verband te brengen. De illustraties zijn prachtig en gedetailleerd. Via dit filmpje geeft Miriam zelf uitleg en krijg je een indruk hoe het boek eruit ziet.
De tekst is beknopt, maar geschreven in rijke taal. De boodschap in het verhaal is dat je rekening houdt met elkaar. Lukt het de kinderen om de boodschap te herkennen? Het is het prentenboek van het jaar 2024. Ik begrijp waarom dit prentenboek gekozen is. Voor kinderen die houden van rustige, veilige en voorspelbare activiteiten en voor kinderen die houden van wilde avontuurlijke activiteiten een mooi boek om begrip voor elkaar te krijgen.
Ben je op zoek naar het prentenboek in een andere taal? Kijk dan op de website prentenboekeninalletalen.nl.
Met dank aan uitgeverij Lemniscaat voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Ideeën voorlezen Help! Een verrassing!
In de onderbouw werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Hieronder staat beschreven hoe je Help! Een verrassing! kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.
Verder vind je in dit blog ook uitwerkingen hoe je met dit prentenboek aan de slag kunt gaan met geletterdheid en hoe je allerlei activiteiten kunt koppelen aan dit specifieke boek.
Introductie en voorlezen
Als introductie:
Breng iets mee dat je hebt ingepakt. Laat de kinderen raden wat het is nadat je enkele hints hebt gegeven. (Het is klein, het ruikt lekker etc…)
Na het voorlezen kun je de kinderen een verrassing beloven voor de volgende dag. Kunnen ze net zo lang wachten wat het is als August?
Voor het voorlezen:
Vertel kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kinderen nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen:
Laat na de introductie het boek zien en lees de titel en de achterkant voor. Bespreek daarna wat je moet doen als je helemaal niet van verrassingen houdt. Vertel daarna dat August de vos ook niet van verrassingen houdt. Suus heeft voor hem een verrassing bedacht. Zou hij die verrassing wel leuk vinden?
Je kunt ook dit filmpje laten zien van de bieb op school voor de Zaanstreek.
Als het prentenboek voor de eerste keer voorgelezen wordt, onderbreek je het verhaal zo min mogelijk. Je geeft alleen maar uitleg als je denkt dat sommige woorden te moeilijk zijn om het verhaal te begrijpen. Zorg ervoor dat de kinderen het boek goed kunnen zien (liefst via het digibord). Moeilijke woorden op de pagina leg je van tevoren uit in kindertaal eventueel met hulp van de illustratie.
Bij volgende keren voorlezen is het mogelijk om dieper na te denken over een fragment of een bepaald land uit het verhaal. Als je een denkvraag stelt, vraag dan door op wat de leerlingen antwoorden.
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
| Kijk en vergelijk | Laat de pagina zien waar je links kunt zien waar Suus van houdt en rechts waar August van houdt. Wat is het verschil? Kun je nog meer dingen bedenken die Suus leuk zou vinden en die August leuk vindt? |
| Betwijfelen | Bij eerste keer voorlezen: Lees de tekst van de eerste bladzijde voor. August maakt zich nu al zorgen… Denken jullie dat August de verrassing van Suus leuk zal vinden? |
| Bedenken | Ga naar de bladzijde waar August bedenkt dat Suus hem iets moeilijks wil laten doen waardoor hij niet meer kan kiezen. Je kunt hier zien waar August allemaal aan denkt. Wat vindt hij moeilijk? Hoe komt het dat hij het moeilijk vindt om te kiezen? |
| Oplossen | August had zich verstopt. Suus wist toch waar hij zich verstopt had. Hoe wist ze dat? Suus had een leuke verrassing voor August: Hoe had ze het opgelost dat ze allebei van iets anders hielden en toch allebei een leuke dag hadden? |
| Voorspellen | Ga naar de laatste bladzijde waar Suus zegt: ‘Weet je wat? Morgen gaan we weer wat doen. Maar wat, dat is nog een verrassing! Wat zou de verrassing zijn? |
| Ontwerpen | Als jullie iets leuks voor August moesten bedenken wat zou dat dan zijn? En welke verrassing zou Suus leuk vinden? |
| Grote ideeën | Niet iedereen vindt hetzelfde leuk. Hoe kun je rekening met elkaar houden? |
| Verbinden | Wat vinden wij leuk om te doen? Is dat voor iedereen hetzelfde? |
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties, wijs vooral aan of laat de kinderen aanwijzen: Op iedere pagina kun je details aanwijzen of laten aanwijzen en die benoemen in aanvulling op het verhaal.
- Uitleggen met andere woorden: verrassing, zorgen maken, dollen, huivert, zenuwachtig worden, rare streken, onstuimig, vertrouwen, er niet zeker van zijn, picknicken, opluchting, opgetogen.
- Uitleggen door het te doen: rennen, springen, verbaasd, onzeker zeggen, grinniken, juichen.
Werken vanuit essentiële thema’s
In groep 1-2 wordt op bijna alle scholen gewerkt met thematisch onderwijs. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.
Kies een essentieel thema, waarbij 1 prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. Uitleg over het essentiële thema lees je in het blog Werken met essentiële thema’s.
Essentieel thema
Binnen een essentieel thema werk je met een centrale zin en woord. Uitleg over de centrale zin en het centrale woord lees je het blog Geletterdheid met prentenboeken.
Bij dit boek past het essentieel thema: Zorgen voor een ander.
De zin die centraal kan staan is: ‘Help! Een verrassing!’.
Als centrale woord zou ik ‘verrassing’ of ‘help’ kiezen.
Andere essentiële thema’s bij dit prentenboek kunnen zijn:
- Vriendschap
- Anders is anders
- Rekening houden met…
Mogelijke activiteiten
Creatief schrijven:
- Wat is voor jou een verrassing. Teken het en schrijf erbij wat je leuk vindt.
- Maak een lijstje voor August met leuke verrassingen. Dat kan ook voor Suus.
- Schrijf en teken eens wat groot of eng is.
- Kijk naar de bladzijde waar het heel druk is. Wie maken daar allemaal veel lawaai? Kopieer de bladzijde en schrijf erbij wie het zijn of welk geluid ze maken.
- Teken een picknickmand en schrijf erbij welke lekkere dingen erin zitten.
Rekenen:
- Vele telmogelijkheden zijn mogelijk op iedere bladzijde: dieren tellen, bloemen, paddenstoelen, speelgoed, eten, pluimstaarten etc.
- Ga naar de bladzijde waar iets groots en engs voorbij komt. Wat of welke dieren is/zijn groter dan dit enge beest? Wat is kleiner?
- Ga naar de bladzijde waar Suus in een vliegfiets zit. August vindt dit onstuimig en wild. De vliegfiets gaat heel snel. Maak een lijstje van dingen die snel gaan en dingen die langzaam gaan. Kun je ze ook op volgorde zetten van langzaam naar snel?
- August volgt Suus door het bos. Teken een route op een plattegrond en ga die lopen. Of buiten met stoepkrijt een route tekenen op het plein en die volgen met de fiets of step.
- Zie ook het artikel Effect van verrassing op het leren van kleuters van het NRO. Hierin vind je suggesties voor rekenactiviteiten met een verrassingseffect.
Muziek:
- Verrassing liedje uit Hoelahoep
- Verrassing Sesamstraat
- Wat een verrassing Koekeloere
- Verrassing Woezel en Pip
Creatief:
- August houdt van mooie dingen maken. Hij schildert graag. Maak een mooi schilderij net als August.
- Maak een mooi picknickkleed van papier.
- Maak een verrassing voor papa en mama.
Spel:
- Ga naar de bladzijde waar Suus vertelt wat de verrassing is. August vraagt steeds iets en Suus zegt Nope, nee, hi hi… Kunnen de kinderen dit naspelen?
- August houdt van lezen. Kun je aan een knuffel jouw lievelingsboek voorlezen?
- Bedenk een verrassing voor iemand uit de klas.
- Vertel het verhaal in eigen woorden en de kinderen beelden uit wat je vertelt. (luieren, rennen, dollen, springen, lezen etc…)
- Rekening houden met elkaar is de boodschap in het boek. Kinderen die samen spelen leren rekening te houden met elkaar. Ook spelletjes met spelregels helpen om rekening te houden met elkaar. Op deze site van mamaliefde vind je vele leuke spelletjes.
Overige ideeën
- De VPRO heeft 1minuutjes kleuters gemaakt. Dit zijn audioverhaaltjes van 1 minuut waarmee je de kinderen kunt verrassen.
- Vanaf 2 januari tot en met 24 maart 2024 kun je naar de voorstelling Help! Een verrassing’ die speciaal bij dit prentenboek is gemaakt voor kinderen vanaf 2 jaar.
- Op de website van Lemniscaat staat een linkje naar downloads nar activiteiten voor thuis en in de klas over dit boek. Je kunt hier ook een poster bestellen van het boek.
