[DOOR MARIE-JOSE] ‘Ja, elk jaar gaan we bij Varkentje eten op de eerste avond van het nieuwe jaar’, zegt Haas. ‘Dat is traditie!’
‘Wat is traditie?’ vraagt Beertje.
‘Traditie is iets dat je elk jaar doet.’
– Kikkers warme winterboek-
Dit boek is geschikt om voor te lezen vanaf groep 1.
Het verhaal
In Kikkers warme winterboek vind je twee verhalen naar Max Velthuis. In het eerste verhaal, Kikker en de sneeuwman lees je dat Kikker een hekel heeft aan de kou in de winter en hij voelt zich alleen. Zijn vriendjes schaatsen samen maar Kikker vindt dat veel te koud en doet niet mee. Omdat hij zich alleen voelt maakt hij een sneeuwman die hij vanuit zijn huisje kan zien. Nu voelt kikker zich niet meer zo alleen.
In het tweede verhaal, Kikker en het Nieuwjaar, gaan Kikker en zijn vriendjes volgens de traditie elk jaar bij Varkentje gezellig samen eten. Als ze bij het huisje van Varkentje aankomen zien ze dat het huisje nog niet versierd is en binnen zit Varkentje in haar stoel met een doek om haar poot. Varkentje kan niet koken, ze is gevallen! Iedereen is teleurgesteld. Maar Kikker heeft een goed idee en samen zorgen ze ervoor dat ze lekker eten, dat het huisje versierd wordt en ze genieten van een geweldig nieuwjaarsdiner!
Recensie
De titel Kikkers warme winterboek is geweldig gekozen. Ondanks dat Kikker het in de twee verhalen erg koud heeft zorgt Max Velthuis ervoor dat je tijdens het voorlezen een warm gevoel krijgt. Hoe mooi is het dat Kikker weer warm wordt van het maken van een sneeuwpop en zo blij is met de sneeuwpop voor zijn raam. Hij voelt zich niet meer alleen. Dat geeft hem een warm gevoel.
In het verhaal van Kikker en het Nieuwjaar staat vooral de samenwerking centraal. Door samen te werken zetten de vriendjes zich over de teleurstelling heen en hebben een geweldige avond. Het begrip traditie wordt heel mooi uitgelegd. Ook het samen genieten van de eerste dag van het nieuwe jaar is in dit verhaal mooi verteld. Herkenbaar voor de kinderen want zij zullen ervaren dat iedereen elkaar geluk wenst met Nieuwjaar en dat het samen zijn belangrijk is op deze speciale dag.
Met dank aan Uitgeverij Leopold voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Ideeën voorlezen Kikkers warme winterboek
In de onderbouw werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Hieronder staat beschreven hoe je Kikkers warme winterboek kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.
Introductie:
Op school kun je dit boek voor de kerstvakantie voorlezen of direct nadat de kinderen kerstvakantie gehad hebben. Wanneer je het vooraf aan de kerstvakantie voorleest is het een mooie gelegenheid om met de kinderen te bespreken wat traditie is en hoe de kinderen zelf elk jaar oud- en nieuwjaar vieren thuis. Wanneer je het na de kerstvakantie leest hebben de kinderen net thuis oud- en nieuwjaar gevierd en biedt het verhaal gelegenheid om terug te blikken hoe dit feest in de verschillende gezinnen is gevierd.
Het verhaal van de sneeuwman kan op elk moment dat het buiten sneeuwt voorgelezen worden.
Hieronder vooral de uitwerking van het verhaal: Kikker het het Nieuwjaar.
Voor het voorlezen:
Bekijk met de kinderen bladzijde 36 en 37 en praat erover voor je start met voorlezen. Je kunt dit doen door te vragen wat ze zien en of ze een idee hebben wat dat betekent.
Vertel kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kinderen nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen:
- Lees de titel Kikker en het Nieuwjaar voor en vertel dat Kikker en zijn viendjes elk jaar bij Varkentje gaan eten. Varkentje heeft dan zijn huisje van binnen en van buiten helemaal versierd. Ze hebben dan een hele gezellige avond samen en ze eten lekkere hapjes.
Als het prentenboek voor de eerste keer voorgelezen wordt, onderbreek je het verhaal zo min mogelijk. Je geeft alleen maar uitleg als je denkt dat sommige woorden te moeilijk zijn om het verhaal te begrijpen. Zorg ervoor dat de kinderen het boek goed kunnen zien (liefst via het digibord). Moeilijke woorden op de pagina leg je van tevoren uit in kindertaal eventueel met hulp van de illustratie.
Bij volgende keren voorlezen is het mogelijk om dieper na te denken over een fragment van het verhaal. Als je een denkvraag stelt, vraag dan door op wat de leerlingen antwoorden.
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
Kijk en vergelijk: | Kikker heeft het buiten koud. Hoe komt het dat Kikker het op de slee niet koud heeft (zie bladzijde 46) |
Betwijfelen: | Op bladzijde 40 vallen Beertje en Haas languit op het ijs. Vraag voordat je de tekst leest aan de kinderen of ze denken dat het pijn doet. Lees daarna de tekst voor. Klopt de tekst bij de tekening? Dit kun je ook vragen bij bladzijde 53 en 54. |
Bedenken: | Op bladzijde 42 legt Haas uit wat traditie is. Hebben de kinderen thuis ook iets wat ze elk jaar doen? Hebben ze ook tradities? |
Oplossen: | Kikker hoeft niet door de sneeuw te lopen. Rat heeft een slee. Is dat een goede oplossing voor Kikker? Ken jij nog een andere oplossing? |
Voorspellen: | Op bladzijde 47 komen ze bij het huisje van Varkentje en ze schrikken. Wat zou er aan de hand zijn? Deze vraag stel je tijdens de eerste keer voorlezen tijdens het voorlezen. |
Ontwerpen: | Kikker wil Varkentje verrassen. Kun jij ook een verrassing bedenken voor Varkentje? |
Grote ideeën: | Op bladzijde 60 zegt Varkentje tevreden dat dankzij zijn geweldige vrienden ze toch een nieuwjaarsdiner hebben. Wat kunnen geweldige vrienden voor elkaar doen? |
Verbinden: | Heb jij wel eens iets liefs gedaan voor jouw vriendje of vriendinnetje? |
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: dik pak sneeuw,.
- Uitleggen met andere woorden: dapper, tuimelen, plotseling, er ontbreekt iets, traditie, verheugen, ongerust, troosten, teleurgesteld, zo gezegd, zo gedaan, een schort aantrekken, een gedeelte van het deeg, vol bewondering, dankzij.
- Uitleggen door het te doen/laten zien: een harde windvlaag, wuiven, ijspegels, in d elach schieten.
Werken vanuit essentiële thema’s
In groep 1-2 wordt op bijna alle scholen gewerkt met thematisch onderwijs. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.
Kies een essentieel thema, waarbij een prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen . Uitleg over het centrale thema lees je in het blog Werken met essentiële thema’s.
Essentieel thema
Bij dit boek past het essentieel thema: Feest
De zin die centraal kan staan is: ‘Kikker helpt Varkentje’
Als centrale woord zou ik ‘helpt’ kiezen.
Uitleg over de centrale zin en het centrale woord lees je in het blog Geletterdheid met prentenboeken.
Andere essentiële thema’s kunnen zijn:
- Winter
- Vrienden
- Samen
- Traditie
Mogelijke activiteiten
Creatief schrijven:
- Maak eens een lijstje van woorden die bij ‘koud’ of ‘winter’ horen.
- Kopieer de kaft, de kinderen mogen de namen van de dieren erbij schrijven.
- Teken een sneeuwpop en schrijf erbij hoe je de sneeuwpop versiert. Wat gebruik je voor de ogen, de neus, de mond en welke kleren krijgt jouw sneeuwpop aan?
- Kikker is niet graag alleen. Wat kun je alleen doen en wat kun je doen met iemand samen?
Rekenen:
- Vele verschillende rekenactiviteiten zijn mogelijk. Hier volgen een paar voorbeelden:
- Hoeveel bomen tel je? Op bladzijde 15
- Hoeveel takken raapt kikker op? Op bladzijde 19
- Wat is de grootste sneeuwbal, welke is de kleinste? Op bladzijde 23
- Hoeveel rode strepen heeft kikker op zijn broek en hoeveel witte? Op bladzijde 27
- Hoeveel dieren zitten er op de slee, wie zit voor, achter en in et midden? Op bladzijde 46
- Wie is het grootst, kleinst? Wie heeft de langste oren? Op bladzijde 47
- Hoeveel ogen kun je tellen? Op bladzijde 48
- Hoeveel flesjes staan er in de kast? Op bladzijde 54
- Tel de bomen die versierd zijn, hoeveel zijn het er? Op bladzijde 59
- Hoeveel glaasjes drinken tel je en hoeveel stukjes taart? Op bladzijde 60
Muziek:
- Het is weer oud en nieuw
- Ik zag twee mieren Nieuwjaar vieren
- Nieuwjaarslied uit de winter
- In sommige delen van ons land zingen de kinderen op oudjaarsdag liedjes als ze langs de huizen gaan. In ruil voor het zingen krijgen ze dan koek of snoep. Hier vind je een verzameling van liedjes die dan gezongen worden.
Sociaal-emotionele ontwikkeling:
- Kopieer een aantal illustraties uit het verhaal. Geef twee kinderen samen een prent en laat ze er een verhaaltje bij bedenken. Ze mogen het naspelen.
- Kikker heeft het koud, wanneer hij samen met de andere vriendjes speelt krijgt hij het warm. Kinderen kunnen met elkaar oefeningen doen waarbij ze elkaar nodig hebben. Op de verzamelsite kindermassagekaarten kun je leuke oefeningen vinden die kinderen met elkaar kunnen uitvoeren.
- Klassenkracht heeft 35 energizers die je samen uitvoert uitgewerkt.
Creatief/tekenen:
- Vouw een hoedje van papier voor de sneeuwpop.
- De bomen worden versierd met lichtjes. Teken een boom met allerlei gekleurde lichtjes in de boom.
Spel:
- Varkentje heeft een doek om haar poot. Wat kun je doen met een doek om je arm? Knoop een doek om een arm en laat de kinderen ervaren wat ze dan nog wel en wat ze niet meer kunnen doen. Hier kun je stap voor stap volgen hoe je een mitella aanlegt.
- Beide verhalen kunnen nagespeeld worden. Zorg voor materialen zoals papier, wortels, knoopjes etc. voor het eerste verhaal en voor het tweede verhaal attributen zoals een schort, potten om in te roeren, lichtjes om ergens op te hangen etc…