Roza Rozeur, ingenieur

[DOOR MARIE-JOSE] ‘Dit is  het verhaal van Roza Rozeur,
Die stilletjes dacht: ik word ingenieur.
Ze durfde het echt niet te zeggen in de klas.
Ook niet tegen juf Joke (die heel aardig was).’
– Roza Rozeur, ingenieur –

Het boek is geschikt om voor te lezen aan kinderen vanaf groep 1.

Het verhaal

Roza kan van afval de mooiste machines bouwen zoals een zweefbroek en een worstjes-op-je-brood-automaat. Maar nadat haar oom haar een keer uitgelachen heeft durft ze haar uitvindingen aan niemand meer te laten zien. Haar lieve groottante Roos zou heel graag een keer willen vliegen en Roza bouwt voor haar een vliegmachine. Die stort echter neer en tante lacht erom.

Roza denkt dat ze nu geen ingenieur kan worden, totdat tante haar laat inzien dat je leert van fouten maken. Je moet dingen uit kunnen testen en als ze niet werken dan weet je in ieder geval dat je aan een verbeterd model kunt gaan werken. Als iets mislukt kun je daarom een feestje bouwen!

Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar.

Recensie

Dit is een boek van Andrea Beaty, die meerdere boeken heeft geschreven over beroepen. Het is grappig geïllustreerd door David Roberts en Edward van de Vendel heeft het vertaald. De boodschap in dit verhaal is herkenbaar. Je leert van fouten maken, sterker nog je hebt fouten nodig om te kunnen verbeteren. Of zoals de groottante van Roza zegt:

‘Dingen mislukken. Dat hoort bij het leven. Maar fout gaat het pas als je op hebt gegeven!’

Het volhouden en ergens in geloven is een boodschap die je ieder kind kunt meegeven met dit verhaal. Het is ook een boek wat inspirerend werkt als je nadenkt over wat een ingenieur doet.

Het boek is opgedragen aan alle vrouwen die zich in hebben gezet voor voedsel- en werktuigvoorzieningen die nodig waren gedurende de wereldoorlog. Het verzonnen meisje Roza Reveter had een vaste zin ‘We can do it’ en stond symbool voor al die vrouwen. Mooi vind ik deze quote van Andre Beaty en David Roberts:

‘Uit dankbaarheid naar de generaties van onze ouders en grootouders, die deden wat er gedaan moest worden, toen dat dringend gedaan moest worden.’

Met dank aan Uitgeverij Nieuwezijds voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.

Ideeën mini leeslessen Roza Rozeur, ingenieur

In de onderbouw werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Hieronder staat beschreven hoe je Roza Rozeur, ingenieur kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.

Introductie:

Heb jij wel eens gedroomd over iets wat je uit zou kunnen vinden? Iets wat nu nog niet bestaat? Bijvoorbeeld rolschaatsen die vanzelf rijden of een zwempak waar je meteen in kunt zwemmen zonder dat je op zwemles hoeft?

Voor het voorlezen:

Bekijk met dekinderen de voor- en achterkant en laat ze vertellen wat ze allemaal kunnen zien. Vertel dat dit een verhaal is over Roza Rozeur, die ingenieur wil worden. Zij wil van alles uitvinden. Wat zie je op de voorkaft? Wat zou ze hebben uitgevonden?

Bij LIST bij kleuters vertel je kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kleuters nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. Voor dit boek zou dat als volgt kunnen:

• Roza Rozeur droomt ervan om ingenieur te worden. Ze kan van troep allerlei spannende en mooie dingen maken. Zoals een zweefbroek voor haar oom die je op de kaft kunt zien! Maar als er iets mislukt en ze wordt uitgelachen dan… wil Roza niets meer uitvinden. Totdat haar lieve groottante heel graag een keer zelf wil kunnen vliegen…

Als het prentenboek voor de eerste keer voorgelezen wordt, onderbreek je bij LIST voor kleuters het verhaal zo min mogelijk. Je geeft alleen maar uitleg als je denkt dat sommige woorden te moeilijk zijn om het verhaal te begrijpen.  Zorg ervoor dat de kinderen het boek goed kunnen zien. Leg moeilijke woorden uit door te vertellen wat je op de tekening ziet. Geef de kinderen de tijd om goed naar de illustraties te kijken want de illustraties zijn nodig om het verhaal en de boodschap in het verhaal te begrijpen. Je kunt met behulp van de illustraties met de kinderen praten over wat er te zien is en welke betekenis het heeft in dit verhaal.

Bij volgende keren voorlezen is het mogelijk om dieper na te denken over een fragment van het verhaal. Als je een denkvraag stelt, vraag dan door op wat de leerlingen antwoorden.

Maak een keuze uit onderstaande vragen:

Kijk en vergelijk:

• Op de eerste bladzijde zit Roza in de klas. Hoe kijkt Roza? Op de laatste bladzijde bouwen alle kinderen machines. Hoe kijkt Roza daar? Wat is het verschil?
• Er is 1 kindje uit de klas dat weggeschoten wordt op de laatste bladzijde. Welk kindje is dat? Vergelijk de eerste en laatste bladzijde.

Betwijfelen:

• Roza zegt als de helikopter neerstort: ‘Dit was een mislukking die nooit meer iets wordt.’ Heeft Roza gelijk? 
• Laat de bladzijde waar Roza in haar helikaaskopter zit aan de kinderen zien, laat daarna de volgende bladzijde zien. Hoe komt het dat Roza dacht dat haar helikaaskopter niet werkte?

Bedenken:

• Laat de bladzijde zien waar groottante Roza een knuffel geeft. Groottante zegt: ‘Voordat hij neerstortte, Roza, heeft hij gevlogen! Jouw grootste mislukking lukte dus wél!’ Wat bedoelde groottante hier?

Oplossen:

• Groottante heeft het over een perfecte mislukking. Hoe kan het dat als iets mislukt dat dat goed is?
• Laat de bladzijde zien waar Roza in het schetsboekje van haar groottante kijkt. Welke oplossing uit het boekje zou haar helpen om haar idee van de helikaaskopter te verbeteren?
• Ingenieurs verzinnen/ontwerpen en bouwen dingen die we allemaal zouden kunnen gebruiken. Ze lossen problemen op. Welk probleem heeft Roza op willen lossen? 

Voorspellen:

• Op de bladzijde waar groottante heeft een boekje in haar hand en met haar wandelstok wijst wat Roza moet doen. Kunnen jullie bedenken wat groottante hier tegen Roza zou zeggen?
• Kijk naar de bladzijde waar Roza in bed ligt te denken. Wat zou er met de rode helikopter op de bladzijde moeten gebeuren om de helikopter te laten vliegen? ( de propellerbladen moeten ronddraaien)

Grote ideeën:

• In dit boek verzint Roza machines die nog niet bestaan. Kun jij ook een machine voor iets bedenken?
• Op de bladzijde waar Roza en groottante samen bouwen staat geschreven: Dit gaat ons lukken! Kun jij vertellen wat jou later gaat lukken?

Ontwerpen:

• Op de laatste bladzijde hebben alle kinderen uit de klas een machine gebouwd. Kun jij bedenken waar die machines voor gebruikt kunnen worden?
• De bladzijde waar Roza nieuwe propellerbladen aan de helikopter maakt. Vraag aan de kinderen wat het verschil is met de helikopter die ze eerst heeft gebouwd. Hoe heeft ze haar plan verbeterd?

Verbinden:

• Een ingenieur is iemand die problemen oplost en dingen bouwt. Fouten maken hoort erbij als je ingenieur bent. Kun jij een ander beroep bedenken waar je ook fouten mag maken?
• Hoe zorgde de tante van Roza ervoor dat Roza anders ging denken over fouten maken?
• Ben jij ook wel eens uitgelachen? Hoe was dat, wat deed jij daarna?
• Als je ingenieur wil worden wat is dan belangrijk? 

 Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:

• Met behulp van de illustraties: zweefbroek, worstjes-op-brood-automaat, propellers, schetsblokje, sjaal, 
• Uitleggen met andere woorden: ingenieur, uitvindingen, trots, haastig, genieten, een dame op leeftijd, plannen zijn koppig en krijgen zo’n kracht, ochtend brak aan, inderdaad, neerstorten, geklus, schakelaars, proefritje, mislukking, opgetogen, uittesten, een verbeterd model, opgeven, 
• Uitleggen door uit te beelden: brullend gelach, grinniken, schop geven, zweven, zwiepen, opgewekt roepen,

 LIST bij kleuters

In groep 1-2 wordt op bijna alle scholen gewerkt met thematisch onderwijs. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.

Bij de LIST-methodiek kiezen de leerkrachten een essentieel thema, waarbij 1 prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. Het zijn thema’s die vaak terugkomen in het dagelijks leven. Door het gebruik van een essentieel thema leren kinderen de verbinding te leggen tussen de wereld en zichzelf.

Essentieel thema

Bij Roza Rozeur, ingenieur past het essentieel thema: Wat ik worden wil….

De zin die centraal kan staan is: ‘Roza bouwt een helikaaskopter’

Als centrale woord zou ik ‘bouw’ kiezen.

Andere essentiële thema’s zouden kunnen zijn.

• Uitvinden
• Ontwerpen en ontdekken
• Op ontdekkingsreis

Mogelijke activiteiten

Creatief schrijven:

• Maak een lijst van spullen die je nodig hebt om jouw eigen droommachine te kunnen bouwen
• Kun jij namen bedenken voor de machines die de kinderen maakten? Geef een kopie van de laatste bladzijde.
• Roza bedacht ‘s nachts een plan voor haar groottante. Kun jij opschrijven wat Roza bedacht? Geef de bladzijde waar Roza in bed ligt en de kinderen schrijven in een denkwolk erbij wat Roza bedenkt.
• Maak een lijstje met dingen die je wil doen of bereiken. Teken of plak er een plaatje bij.

Bouwen:

• Een huis met speelkaarten en paperclips bouwen.
• Van kranten en tape iets bouwen wat rechtop kan staan of kijk voor andere ontwerp ideeën. 
• De flatmachine van de laatste bladzijde nabouwen.
• Bouw een Rube Goldberg machine, zie de volgende filmpjes voor inspiratie:

Ontdekken en onderzoeken:

• Op de bladzijde waar Roza in het schetsboekje van groottante kijkt zie je op ruitjespapier vliegtuigen getekend. Kun jij op ruitjespapier ook iets ontwerpen?
• Kun jij een papieren vliegtuigje vouwen dat lang in de lucht blijft? Probeer het eens met dit stappenplan of kijk het af van de wereldrecordhouder vliegtuigjes vouwen
• Kun jij een machine bouwen die echt kan bewegen?
• Bouw een echt  Rosie Revere vliegtuig
• Teken een ‘mislukte machine’ tekening.

Muziek:

• Wij zijn uitvinders, hier vind je de bladmuziek van dit liedje.

Rekenen:

• Tel eens hoeveel kinderen er in de klas van Roza zitten
• Hoeveel kinderen met een bril zie jij?
• Tel hoeveel meisjes en jongens er zijn?
• Hoeveel slangen bij oom Daan?
• Hoe lang zweeft jouw vliegtuigje?
• Hoe hoog wordt jouw toren van kranten?

Andere titels bij het thema Worden wat je wil

• Mijn wonderlijke oom – over een oom die vroeger in het circus gewerkt heeft
• Het grote boek voor kleine klussers – voor alle kleine bouwvakkers
• Rambamboelie – over een dierenarts
• Olli wordt later – over allerlei beroepen
• Prinses Arabella gaat naar de kapper – over een kapper
• Ik weet wat ik worden wil – over over allerlei beroepen
• Als ik later groot ben – over allerlei beroepen
• Samen gaan bouwen – over een huis bouwen
• Worden wat je wil is het thema van de Kinderboekenweek 2021. Bij dit thema zijn verschillende thematitels groep 1/2.

Overige activiteit:

• De uitvinders hebben een lespakket goochelen met techniek gemaakt voor groep 1/2.