[DOOR MARIE-JOSE] ‘Sammie wordt er een beetje verdrietig van.
‘Ik zal Chanoeka echt missen,’ denkt hij.
‘Morgen ruik ik geen lekkere latkes meer, hoor ik geen Chanoekaliedjes, en zie ik Jossie ook geen sevivons ronddraaien.
En….hoe moeten mijn voetjes nu warm worden?’
-Sammie spin viert zijn eerste Chanoeka-
Het boek is geschikt om voor te lezen vanaf groep 1.
Het verhaal
Vanuit zijn web ziet Sammie Spin hoe Jossie en zijn familie elke avond de Chanoekia aansteken. Elke dag komt er een kaarsje bij en de familie eet lekkere latkes en soefganiot. Ze laten tolletjes draaien en tot slot krijgt Sammy zelf een hele grote verrassing. Wat zal die verrassing zijn?
Recensie
Chanoeka wordt ook wel het feest van de lichtjes genoemd en begint na de zonsondergang van de 24e dag van de joodse maand kislew. Het is het feest waarop de overwinning van de Makkabeeën op de Syriërs wordt gevierd. Dit valt ongeveer in de periode vanaf half november tot half december. Ik wist niet veel over het Joodse geloof, maar door dit boekje ben ik een stukje wijzer geworden over Chanoeka. Het is een vrolijk verhaal waarin de kinderen iets leren over het Joodse geloof, met specifieke gebruiken. Ze kunnen dan begrijpen waarom ze achtarmige kandelaars met kaarsjes zien branden in verschillende huizen. Tevens is er in het boek aandacht voor kleuren en cijfers. In het boek komt een herhalende zin voor die zich weer uitstekend leent voor geletterde activiteiten. Kortom een boekje met vele mogelijkheden. In de maand december hebben we aandacht voor het Sinterklaas- en Kerstfeest, maar ook andere feesten worden in deze periode in onze multiculturele maatschappij gevierd. Chanoeka is het feest wat met de omgeving gedeeld wordt. Daarom is het goed als ook kinderen met een ander geloof iets weten over dit Joodse feest. Dit boek is zeker een aanwinst op de boekenplank.
Met dank aan Uitgeverij Sja’ar voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Ideeën mini leeslessen Sammie spin viert zijn eerste Chanoeka
In de onderbouw werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Hieronder staat beschreven hoe je Sammie spin viert zijn eerste Chanoeka kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.
Introductie
Om een idee te krijgen wat Chanoeka is kun je naar deze uitzending van schooltv kijken. Voor kleuters gaat het vooral om de beelden die ze zien. Praat erover na met de kinderen wat ze hebben gezien en wat ze denken dat Chanoeka is.
Voor het voorlezen:
Bekijk met de kinderen de voorkant en laat ze vertellen wat ze allemaal kunnen zien. Na het bekijken en lezen van de voorkant kun je met de kinderen bedenken wat Sammie de spin op de voorkant doet.
Bij LIST bij kleuters vertel je kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kleuters nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. In dit boek worden woorden gebruikt die voor niet-joodse kinderen uitleg nodig hebben. Die woorden kun je het beste uitleggen door een synoniem te gebruiken of vertel er iets meer over. Ook afbeeldingen zijn nuttig.
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: chanoekia (achtarmige kandelaar), sjammasj (de middelste hulpkaars), sevivon (dreidel of vierzijdig tolletje), blauw, rood, geel, groen, oranje, roze, bruin en de cijfers 1-8.
- Uitleggen met andere woorden: latkes (lijkt op rösti), soefganiot (een met jam gevulde oliebol).
Als het prentenboek voor de eerste keer voorgelezen wordt, onderbreek je bij LIST voor kleuters het verhaal zo min mogelijk. Je geeft alleen maar uitleg als je denkt dat sommige woorden te moeilijk zijn om het verhaal te begrijpen.
Bij volgende keren voorlezen is het mogelijk om dieper na te denken over een fragment van het verhaal. Als je een denkvraag stelt, vraag dan door op wat de leerlingen antwoorden.
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
Kijk en vergelijk
- Wat is het verschil tussen de eerste en de laatste dag van de Chanoeka?
Betwijfelen
- Zou een spin aan een sevivon kunnen draaien?
Bedenken
- Hoe komt het denken jullie dat Jossie elke dag een andere kleur sevivon krijgt?
Oplossen
- Sammie wordt helemaal duizelig van de ronddraaiende sevivons. Wat kan Sammie doen om niet duizelig te worden?
Voorspellen
- Aan het einde van het boek krijgt Sammie een grote verrassing. Wat zou Sammie gaan doen met die verrassing?
Grote ideeën
- Joodse mensen eten latkes en soefganiot bij het feest Chanoeka. Welke speciale gerechten eten jullie als het feest is?
Ontwerpen
- Sammie wil heel graag ook een sevivon. Maar mama zegt dat spinnen spinnenwebben maken. Kijk naar de eerste bladzijde. Hoe doen spinnen dat, spinnenwebben maken?
Verbinden
- In dit boek kom je te weten hoe het Chanoeka feest gevierd wordt. Kun jij vertellen hoe een feest in Nederland / jouw geboorteland gevierd wordt?
LIST bij kleuters
In groep 1-2 wordt op bijna alle scholen gewerkt met thematisch onderwijs. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.
Bij de LIST-methodiek kiezen de leerkrachten een essentieel thema, waarbij 1 prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. Het zijn thema’s die vaak terugkomen in het dagelijks leven. Door het gebruik van een essentieel thema leren kinderen de verbinding te leggen tussen de wereld en zichzelf.
Essentieel thema
Bij Sammie de spin viert zijn eerste Chanoeka past het essentieel thema: Feesten in december.
De zin die centraal kan staan is: ‘Mama, mag ik ook een sevivon om rond te draaien?’
Als centrale woord zou ik ‘Sammy’ kiezen.
Andere essentiële thema’s zouden kunnen zijn.
- Israel
- Geloof
- Kleuren
Mogelijke activiteiten
Creatief schrijven
- Kun jij de woorden sevivon, latke, sjammasj en soefganiot naschrijven. Maak er een tekening bij hoe het eruit ziet.
- Teken 8 sevivons, geef ze allemaal een andere kleur, schrijf erbij welke dag en welke kleur het is. Je kunt de kinderen ook een kopie geven van de bijna laatste bladzijde.
- Kun jij van het woord chanoeka andere woordjes maken als je de letters husselt?
Bouwen
- Bouw een spinnenweb, gebruik blokken en touw
- Maak een huis met een kandelaar voor het raam
- Bouw een synagoge, bekijk eerst wat afbeeldingen. Bedenk hoe je een rond dak kunt maken.
Knutselen/tekenen
- Teken Sammie als hij van mama een cadeau krijgt.
- Zet een kleurpotlood rechtop op een tekenblad en wrijf met twee handen tegen elkaar (het potlood ertussen) langs het potlood zodat het gaat draaien net als een sevivon. Wissel af en toe van kleur. Welke mooie ronddraaiende bewegingen kun jij maken? Lijkt het ergens op?
- Steek de chanoekia aan
- Sevivonslinger maken
- Chanoekia aardappel
Spel
- Speel het verhaal van Sammy de spin na. Laat de kinderen steeds samen de herhalende zin zeggen
- Verzamel tollen en laat de kinderen hiermee spelen. Kunnen ze de tollen laten draaien? (Goede oefening voor de motoriek)
Muziek
Rekenen
- Rekenen met een el, oude maat uit Israel. (zie kleuteridee Israel), ze meten allerlei objecten vanaf de top van hun wijsvinger tot de elleboog. Op papier tekenen ze de lengte en schrijven erbij hoeveel el het is.
- Laat kinderen zelf een kandelaar maken met 8 kaarsjes.
- Op kleuteridee, (thema Israel) vind je een werkblad waarbij de kaarsjes niet allemaal aangestoken zijn. Kunnen de kinderen erbij schrijven de hoeveelste dag het is, hoeveel kaarsjes er aangestoken zijn?
- Begrip middelste en links van het midden en rechts van het midden kan geoefend worden met de negen armige kandelaar
Andere titels bij het thema feesten in december
- Klaasje Sinterklaasje en de pakjesboot (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- Minipiet wordt Minisint (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- Alles over Sinterklaas door De Spiekpietjes (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- Woezel en Pip – Aftellen tot Sinterklaas (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- Het sneeuwvlokje (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- De kleine engel die geluk bracht (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- Kerstmis met Rupsje Nooitgenoeg (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- Woezel en Pip Kerst in de tovertuin (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- Kerstmis met Boer Boris (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
- De kerstman en de kerstmuisjes (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
Overige ideeën
- Wil je meer weten over Chanoeka dan kun je het Chanoeka verhaal vertellen.
- Op www.kleuteridee.nl is het thema Israël uitvoerig uitgewerkt. Je vindt hier allerlei activiteiten die je kunt doen als je dit boek centraal stelt.