Schatkamer

[DOOR MARIE-JOSE]
‘Die narcissen gaf oma mij toen ik twee werd. Ze zijn nu dood, net als zij’
– Schatkamer –

Dit boek is geschikt om voor te lezen vanaf groep 1.

Het verhaal

Een jongen laat zijn vriendje zijn grootste schatten zien. Hij bewaard zijn schatten heel zorgvuldig. Elke schat heeft een eigen verhaal uit het verleden. Als een soort gele draad hoort alles bij elkaar en hebben de schatten ook een volgorde in het verhaal. Daarvoor kun je ook de schatkaart voorin het boek raadplegen. Maar eerst… Een kaartje betalen.

Recensie

Mireille Geus en Evy van Guyse hebben samen een prachtig boek gemaakt over de schatten die je als kind verzamelt. Ieder voorwerp heeft een verhaal en in je herinneringen zijn die verhalen en voorwerpen groots. In het echt zoals je achter in het boek kunt zien zijn ze op ware grootte in zijn schatkamer geplaatst. Op de schutbladen staat een soort schatkaart waar elke schat in zijn kamer te vinden is. De verhalen bij elke schat dagen de verteller/voorlezer uit om er samen met de kinderen over na te denken. Mooie reflectie en evaluatie mogelijkheden!

Ik vind het idee om te starten met een kaartje betalen voor iets wat je mag gaan zien dat veel waarde heeft een mooie start van het verhaal. We betalen ook in musea, theatervoorstellingen en film voor kunst die we mogen gaan zien. Hierdoor maakt Mireille Geus meteen duidelijk dat het om iets heel waardevols gaat. Dat is ook de reden waarom ik dit boek gekozen heb als boek dat past bij de leerlijn cultureel erfgoed. Het hele gewone, de herinneringen aan vroeger zijn zo waardevol dat we ze moeten koesteren. De verhalen die erbij horen die maken een voorwerp bijzonder!

Met dank aan uitgeverij Lemniscaat voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.

Ideeën voorlezen Schatkamer

Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Hieronder staat beschreven hoe je Schatkamer kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.

Introductie en voorlezen

Als introductie:

Breng een paar voorwerpen mee (foto’s, kinderspullen) waarbij je een verhaal kunt vertellen. Geef de kinderen allemaal een kaartje als entreebewijs voordat je de voorwerpen laat zien en de verhalen laat horen. 

Voor het voorlezen:

Daarna laat je het boek zien en vertel je dat de blonde jongen op de kaft aan zijn vriendje zijn schatten wil laten zien.

Vertel kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kinderen nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen:

• De jongen op de kaft heeft in zijn slaapkamer een heleboel schatten die hij voor altijd wil bewaren. Hij wil ze aan zijn vriendje laten zien. Zo ligt er op de grond een plank. Een plank bewaren? Daar moet dan wel een heel bijzonder verhaal over te vertellen zijn. Zullen we eens gaan kijken naar de schatten in zijn kamer en naar de verhalen luisteren?

Als het prentenboek voor de eerste keer voorgelezen wordt, onderbreek je het verhaal zo min mogelijk. Je geeft alleen maar uitleg als je denkt dat sommige woorden te moeilijk zijn om het verhaal te begrijpen.  Zorg ervoor dat de kinderen het boek goed kunnen zien (liefst via het digibord). Moeilijke woorden op de pagina leg je van tevoren uit in kindertaal eventueel met hulp van de illustratie.

Bij volgende keren voorlezen is het mogelijk om dieper na te denken over een fragment van het verhaal. Als je een denkvraag stelt, vraag dan door op wat de leerlingen antwoorden.

Maak een keuze uit onderstaande vragen: 

Kijk en vergelijk:	Bekijk de schutbladen. Waar in de kamer ligt een schat? Op een van de laatste bladzijdes zie je een stuk van zijn kamer. Vergelijk of het klopt.
Betwijfelen:	Aan het einde van het verhaal geeft de jongen het geld van het kaartje terug. Wat vind je ervan dat hij dat doet? Hij heeft er een reden voor, wat zou jij doen?
Bedenken:	Hoe komt het dat hij de vellen van zijn kreeft kon bewaren?
Oplossen:	De narcissen van zijn oma gingen dood. Hoe kun je ervoor zorgen dat ze het volgend jaar weer doen?
Voorspellen:	Wat zou de jongen nog meer kunnen bewaren voor later?
Ontwerpen:	De jongen heeft van zijn kamer een schatkamer gemaakt. Hoe zou jouw schatkamer eruit zien?
Grote ideeën:	Is het een goed idee om spullen te bewaren? Bewaar je alles van vroeger? Hoe maak je een keuze wat je wel en niet wil bewaren?
Verbinden:	Wat zou jij willen bewaren, je hele leven?

Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:

• Met behulp van de illustraties: speen, plekje, bromtol, vellen, narcissen, ansichtkaart, wurm, kamperen, snoepwikkel, 

Werken vanuit essentiële thema’s

In groep 1-2 wordt op bijna alle scholen gewerkt met thematisch onderwijs. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.

Kies een essentieel thema, waarbij 1 prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. 

Uitleg over het essentiële thema lees je in het blog Werken met essentiële thema’s.

Essentieel thema

Binnen een essentieel thema werk je met een centrale zin en woord. Uitleg over de centrale zin en het centrale woord lees je het blog Geletterdheid met prentenboeken.

Bij dit boek past het essentieel thema: ‘Wauw, bijzonder kunstig!.

De zin die centraal kan staan is: ‘dit is mijn schatkamer’.
Als centrale woord zou ik ‘schat ‘ kiezen.

Andere essentiële thema’s bij dit prentenboek kunnen zijn:

• Schatten
• Verzamelen
• Belangrijk

Mogelijke activiteiten

Creatief schrijven:

• De jongen heeft bij alles wat hij wil bewaren etiketjes gemaakt en erop geschreven wat het is. Maak etiketjes bij de spullen die wij willen bewaren en die op onze kijktafel liggen.
• Maak een lijstje van spullen die jij wil bewaren van toen je een baby was , toen je 1 jaar was etc.. 
• Van zijn tante kreeg hij een ansichtkaart. Maak jij ook een ansichtkaart voor iemand.
• In een luciferdoosje had hij een wurm bewaard. Wat kun je allemaal bewaren in een luciferdoosje?

Rekenen:

• In het boek worden alle voorwerpen heel groot getekend. Kunnen de kinderen ook iets kleins heel groot tekenen?
• Bespreek met hen hoe het komt dat een bromtol veel groter lijkt als je 1 jaar bent dan wanneer je 5 jaar bent.
• Wat bewaart hij van 1 jaar, wat van 2 jaar en hoe oud zou jij nu zijn?

Muziek/filmpjes:

• Hele mooie steen, een liedje over stenen verzamelen.

• Filmpje school tv schatzoeken met een piraat, een papegaai en een schatkaart

Sociaal-emotionele ontwikkeling:

• Vanaf kleuterleeftijd gaan kinderen zich dingen herinneren. Er zijn manieren om het herinneren te stimuleren. Ouders van nu heeft daar een artikel over geschreven met interessante links.

Creatief:

• Hij bewaarde alle snoepwikkels. Kun je van allerlei snoeppapiertjes en snoepverpakkingen een mooi schilderij maken?
• Kun jij een plattegrond tekenen van jouw kamer of van de klas of een hoek uit de klas?

Drama:

• Maak een schatkamer van de klas. Verzin samen verhalen bij dingen die belangrijk zijn in de klas. Hang er etiketjes bij en laat de kinderen de verhalen navertellen.
• Op elke bladzijde zie je het jongetje, hij wijst iets aan en verrtelt iets tegen zijn vriendje. Verzin samen met de kinderen het verhaal wat hij vertelt.

Spel:

• Schatzoeken. Juf Maike heeft een blog geschreven over hoe je dat aan kunt pakken met jonge kinderen.

Andere titels bij het thema:

Dit boek maakt deel uit van een uitwerking van de doelen uit de leerlijnkunstzinnige oriëntatie in het themaboek Wauw, bijzonder kunstig! Voor de leerlijn cultureel erfgoed. De andere titels bij dit onderwerp zijn:

• Swoertje wroet in vroeger (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)
• Maurits muis en het Meisje met de parel (bekijk de ideeën voor mini leeslessen)

Overig idee

• Misschien is er bij jullie in de buurt wel een superleuk museum voor kinderen. Op deze site kun je kijken of er iets in de buurt zit en welke activiteiten er gepland staan.