[DOOR LINDA] Close Reading, wat is dat nou precies? Bij Close Reading staat wat er in de tekst staat centraal. Door met elkaar in gesprek te gaan en door verschillende werkvormen te gebruiken, duik je iedere sessie dieper de tekst in. Hoe je dat precies doet, welk stappenplan je gebruikt voor de voorbereiding en waar je op moet letten bij het kiezen van een tekst, dat lees je in dit blog.
– Hoe werkt Close Reading? –
Waarom Close Reading?
Close Reading zorgt voor beter tekstbegrip en meer leesplezier. Door op een andere manier naar teksten te kijken en aan de hand van verschillende werkvormen samen in gesprek te gaan, leer je heel andere dingen dan wanneer je zelfstandig een tekst leest en daarover, alleen of samen, vragen gaat beantwoorden. De teksten die je gebruikt zijn complex, waardoor het voor leerlingen belangrijk is de tekst, of stukken daarvan, steeds te herlezen om de tekstgerichte vragen te kunnen beantwoorden. Hierdoor komen zij tot een dieper tekstbegrip en zijn leerlingen in staat om een tekst kritisch te bekijken en te bespreken.
Hoe werkt Close Reading?
Bij Close Reading staat wat er in de tekst staat centraal. De tekst wordt in iedere sessie opnieuw gelezen en kinderen leren om aantekeningen te maken bij de tekst. Voor het beantwoorden van de tekstgerichte vragen leren de kinderen om bewijs te zoeken in de tekst. Het doel hiervan is om een onderzoekende houding te stimuleren en een dieper tekstbegrip te creëren. Het helpt de kinderen begrijpend lezen.
Iedere sessie duik je een beetje dieper in de tekst. Bij sessie 1 staan de grote lijnen van de tekst centraal. In sessie 2 kijk je naar de woordenschat, relaties, verbanden en belangrijke punten. Sessie 3 is erop gericht om te ontdekken wat de bedoeling van de schrijver is, wat feiten en meningen zijn en om een eigen mening te vormen.
Je kunt het inzetten in de onderbouw, middenbouw en bovenbouw. Op Kinderboekenjuf.nl richten wij ons vooral op Close Reading groep 3 t/m 8.
Stappenplan Close Reading
Bij het ontwerpen van een Close Reading les is een goede voorbereiding erg belangrijk. Er komt namelijk nogal wat bij kijken:
- Kies de tekst die je gaat gebruiken.
- Analyseer de tekst en bepaal het doel per sessie.
- Bedenk per sessie tekstgerichte vragen, die bij het doel passen.
- Bedenk welke werkvormen je wil gebruiken om te zorgen voor gesprek en discussie.
- Bedenk hoe leerlingen aantekeningen kunnen maken, passend bij de doelen.
- Ga aan de slag.
- Reflecteer/stel bij waar nodig
- Bewaar de ideeën goed, zodat je ze een volgende keer gauw bij de hand hebt.
Welke tekst is geschikt voor Close Reading?
Bij het kiezen van een tekst is het belangrijk om een tekst te kiezen met rijk taalgebruik. Het is helemaal niet erg als niet iedereen de tekst direct begrijpt. Dit maakt het alleen maar aantrekkelijker om er over in gesprek te gaan en de tekst meerdere keren te lezen, met steeds een andere focus.
Welke boeken geschikt zijn voor Close Reading wordt mij vaak gevraagd. Ik kan daar geen eenduidig antwoord op geven. Het is van belang dat een tekst uitdagend en complex is. Dat is per leerling en per klas nogal verschillend. Er zijn wel punten waar je gericht naar kunt kijken tijdens het selecteren van een geschikte tekst.
Zo kun je geschikte teksten vinden:
- Kijk of de tekst uitdagend en interessant genoeg is.
- Is de moeilijkheid van de tekst op of boven het niveau van de kinderen?
- Past de tekst bij een onderwerp dat in de klas al eerder is behandeld of dat binnenkort behandeld gaat worden?
- Worden moeilijke woorden in de tekst uitgelegd en staan er andere aanwijzingen in de tekst die helpen om de tekst beter te begrijpen?
- Kan iedereen de tekst zelfstandig lezen of is er vooraf, bij een groepje leerlingen, instructie nodig om te zorgen voor meer achtergrondkennis?
In het e-book Close Reading Gi-Ga-Groen vind je 13 voorbeeldlessen waar je meteen mee aan de slag kunt. Sessie 1 richt zich wat zegt de tekst?, sessie 2 gaat over hoe wordt het in de tekst gezegd? en sessie 3 biedt handvatten om dieper in te gaan wat betekent de tekst?
Coöperatieve werkvormen
Het gebruik van coöperatieve werkvormen zorgt ervoor dat kinderen met elkaar in gesprek gaan over wat zij gelezen hebben. Daarbij leren kinderen ook hun mening te verwoorden en antwoorden te onderbouwen vanuit de tekst.
Voorbeelden van coöperatieve werkvormen die bij de meeste teksten geschikt zijn, zijn:
- Venndiagram
- Placemat
- Begin – midden – eind / inleiding – kern – slot
- Vensterruiten
- Zoek iemand die
Aantekeningen maken
Tijdens het lezen is het belangrijk om aantekeningen te maken bij de tekst. Dit is een essentiële vaardigheid voor Close Reading. Maak vooraf afspraken over de wijze waarop je dit doet. Zelf houd ik daarbij de symbolen aan die in het boek Close Reading worden gebruikt:
- O – Omcirkel moeilijke woorden en/of zinnen
- ! – Dit is belangrijk, valt op of verrast
- ? – Hier heb ik een vraag over (laat de vraag ook opschrijven)
- + – Dit weet ik al
- vb – Hier wordt een voorbeeld gegeven
- <- – Hier zie ik een verband
Als kinderen niet gewend zijn om aantekeningen te maken bij de tekst is het belangrijk goed uit te leggen waarom het belangrijk is. Aantekeningen maken zorgt voor een grotere betrokkenheid en het noteren en opzoeken van belangrijke informatie zorgt voor een beter tekstbegrip. Je geeft uitleg door te modelen. Zo zien en horen de kinderen wat je doet en hoe je dat doet. Leg daarbij uit dat het handig is om altijd op dezelfde manier aantekeningen te maken, zodat je kunt onthouden waarom je iets gemarkeerd hebt. Als je net begint is het handig om eerst het bovenste symbool aan te leren en dit stap voor stap uit te breiden met de volgende symbolen als dit goed gaat.
Meer Close Reading?
Wil je meer weten over het zelf ontwerpen van Close Reading lessen dan is het boek Close Reading van uitgeverij Pica echt een aanrader! Ben je meer zoekende naar kant en klare lessen dan zou je de boeken van Close Reading in de praktijk kunnen gebruiken. Ook kun je een kijkje nemen bij het e-book dat ik schreef met Close Reading lessen bij het thema Gi-ga-groen.
