Ga jij wel eens in gesprek met leerlingen over hun visie op lezen? Welke vragen stel je dan?
Ik leg je graag uit hoe het voeren van leesgesprekken werkt en ik geef je suggesties en tips om een leesgesprek vorm te geven.
– Leesgesprekken voeren –
Wat is een leesgesprek?
Een leesgesprek is heel simpel gezegd een gesprek over lezen. Je gaat met één of meerdere leerlingen in gesprek over lezen. Denk hierbij aan de leesomgeving, leesvoorkeuren en leesvaardigheid. Zorg ervoor dat je goed weet wat je doel van het gesprek is. Wil je bijvoorbeeld erachter komen of de leerling thuis leest en wat hij/zij dan thuis leest? Of wil je informatie over de interesses van de leerling achterhalen zodat je kunt helpen bij de zoektocht naar een nieuw boek? Als je het doel helder hebt, kun je de vragen voorbereiden. Welke vragen helpen jou je doel te behalen? Ga daarna het leesgesprek aan.
Hoe voer je een leesgesprek?
Je kunt op verschillende manieren leesgesprekken voeren.
- Voer een leesgesprek terwijl een kind een nieuw boek uitzoekt en help hierbij bij de boekkeuze.
Loop bijvoorbeeld even mee naar de boekenkast/bibliotheek als een kind op zoek gaat naar een nieuw boek. - Voer een leesgesprek tijdens het stil lezen. Als leerkracht geef je natuurlijk het goede voorbeeld door zelf ook te lezen, maar loop even bij enkele leerlingen langs en ga in gesprek over lezen. In een schriftje/bestand kun je bijhouden met welke kinderen je gesproken hebt en wat je te weten bent gekomen over hun visie op lezen. Hierdoor kun je een mooi ‘dossier’ opbouwen.
- Voer een leesgesprek in een hiervoor opgezette één op één situatie of kies voor een groepsvorm. Hierbij kun je gebruik maken van een boekentafel of bijvoorbeeld de drie werelden van de bibliotheek. Maak je gebruik van een boekentafel, zorg dan voor een gevarieerd aanbod. Bereid je als leerkracht goed voor door te weten waar de boeken over gaan die je op de tafel legt.
Welke vragen stel je tijdens leesgesprekken voeren?
Het doel van een leesgesprek is om erachter te komen hoe de leerlingen tegenover lezen staat, wat is zijn/haar visie? Denk hierbij aan de leesomgeving, leesvoorkeuren en leesvaardigheid. Hieronder geef ik enkele suggesties welke je tijdens een leesgesprek zou kunnen gebruiken.
Leesomgeving:
- Lees je thuis? Wordt er thuis door anderen gelezen? Zo ja, wat wordt er allemaal gelezen?
- Hoe zou je dit kunnen veranderen (als je niet thuis leest) (creëren)
- Wat lees je graag?
- Hoe vaak lees je thuis?
- Waar lees jij graag? Kun je mij vertellen waarom dit een fijn plekje vindt?
- Wat vind je van de boeken die je thuis hebt?
- Hoe kom je aan de boeken?
- Vertel eens wat je vindt over praten over boeken?
- Wat gebeurt er thuis met boeken?
Leesvoorkeuren:
- Wat lees je graag?
- Waarover lees je graag?
- Welke onderwerpen vind je interessant?
- Wil je een makkelijk of moeilijk boek?
- Wil je een dik of dun boek?
- Wil je een boek met plaatjes?
- Welk genre spreekt jou aan?
- Stel je voor dat je alleen maar dikke boeken mag lezen of altijd maar één dik boek mag lezen (twee opties) (creëren)
- Wat is jouw mening over het voorleesboek? (evalueren)
- Welk boek zou jij aanbevelen bij een klasgenoot en waarom? (evalueren)
Leesvaardigheid:
- Wat kan je allemaal lezen?
- Hoe weet je dat?
- Wanneer of waarvoor kan je deze tekst lezen?
- Wat doe je voordat je begint met lezen?
- Wat doe je nadat je gelezen hebt?
- Wat doe je als je iets niet weet, bij moeilijke woorden?
- Wat doe je als je tijdens het lezen een probleem tegenkomt?
- Wat zijn de kenmerken van een griezelboek (zelf genre kiezen)? (analyseren)
- Waarom denk je dat lezen belangrijk is? (analyseren)
- Heb je moeite met een bepaald tekstsoort? Wat doe je dan?
Aandachtspunten bij leesgesprekken voeren:
- Zorg ervoor dat het geen interview wordt, maar dat je echt in gesprek raakt met de leerling(en).
- Waak ervoor dat de kinderen (vanaf groep 5) boeken niet alleen kiezen op hun kaft, maar vooral ook op inhoud.
- Verdiep je als leerkracht van te voren enigszins in de boeken die je ter beschikking hebt voor de leerling(en).
- Maak eventueel gebruik van de vijf-vingertest, maar gebruik dit liever niet meer vanaf leesniveau groep 6.
Meer informatie
Vanuit mijn opleiding tot Taalcoördinator heb ik mij verdiept in Leesgesprekken voeren.
Wil je meer achtergrondinformatie over deze gesprekken? Kijk dan op de website van het SLO (SLO leesgesprekken).
Bekijk ook: Leesplezier is belangrijker dan leestechniek
