[DOOR MANDY] In dit blog neem ik je mee in het verhaal rondom dyslexie. Wat is het? Wat is typerend? Wat gebeurt er met je als je dyslexie hebt? En hoe kan je aan een kind uitleggen hoe het precies werkt?
– Wat is dyslexie? –
Je hoort de term dyslexie enorm vaak, maar wat is het nu precies?
Eigenlijk is de letterlijke vertaling: ‘niet kunnen lezen’. Maar zowel lees- als schrijfproblemen worden hieronder geschaald. Eigenlijk is dit best logisch, aangezien het sterk met elkaar samenhangt. Dit betekent wel dat de ene persoon met dyslexie niet de andere is. Er kunnen enorme verschillen zijn. Zelf heb ik, als leerkracht, ook dyslexie. Ik vertel je er graag meer over.
Hoe komt het dat je dyslexie hebt?
Dyslexie is erfelijk. Sterker nog als een kind één ouder met dyslexie heeft, neemt de kans erop sterk toe. Hoeveel groter de kans is, dat verschilt tussen de ene en andere bron. Zo zegt Opdidakt dat het kind tot 4 keer meer kans heeft op dyslexie en E. Renckens geeft aan dat de kans tussen de 50 en 75 procent kans ligt. Het is dus altijd belangrijk om na te gaan of er dyslexie in de familie is, aangezien dit de kans dus vergroot.
Wat gebeurt er als je dyslexie hebt?
Dat bij mensen met dyslexie de hersenen anders werken, komt vaak naar voren. Soms wordt uitgelegd dat de hersenhelften wat langzamere verbindingen hebben. Maar hoe het nu precies helemaal werkt en wat precies het verschil tussen de hersenen van een kind met en een kind zonder dyslexie dat is nog niet helder. Wel is het bekend dat het stuk in de hersenen dat belangrijk is voor het ontwikkelen van taal, anders is dan bij mensen die geen dyslexie hebben.
Wat is dyslexie in kindertaal?
Veel kinderen met dyslexie hebben behoefte aan ondersteuning in beelden. Belangrijk is dus om erbij te tekenen, zodat het plaatje helder wordt. Je kunt een hoofd van bovenaf tekenen, waarbij je het hoofd verdeelt in 4 vakken. Je begint in één van de vakken en laat zien hoe de vier vakken verbindingen maken. Vertel in kindertaal dat bij mensen met dyslexie die verbindingen allemaal niet zo kort en recht zijn als bij iemand die daar geen last van heeft. Het duurt dus langer voordat er een goede en stevige verbinding aangelegd wordt. Misschien heb je wel een extra (ezels)bruggetje nodig of heel veel oefening, voordat de verbinding goed verloopt. Er zijn natuurlijk meer manieren om dit in kindertaal uit te leggen aan een kind, maar het tekenen kan voor iemand met dyslexie erg helpend zijn. Je krijgt dan een beetje het volgende idee:
Het lijkt af en toe of dyslexie iets negatiefs is, maar dat is niet zo. Dat bewijs het bericht We hebben dyslectische mensen juist hard nodig voor ons voortbestaan maar al te goed. Vaak is het juist zo dat deze kinderen van jongs af aan hebben leren doorzetten. Dat moeten ze natuurlijk enorm vaak en daarom is dit echt een kwaliteit van kinderen met dyslexie. Stimuleer dit dan ook. Kinderen met dyslexie staan erom bekend dat ze ook creatief zijn. Logisch als je continue met woorden moet toveren. Wil je met een filmpje uitleggen wat dyslexie is? Bekijk dan deze clipphanger.
Hoe herken je dyslexie?
Dyslexie kun je herkennen aan verschillende kenmerken. Enkele symptomen lees je hieronder.
Het kind:
- heeft al op jonge leeftijd moeite met taal.
- kan in de onderbouw moeilijk rijmpjes, dagen van de week of namen onthouden.
- lezen woorden in context beter dan woordrijtjes, zoals bij de DMT-toets.
- scoren ver onder het gemiddelde op het gebied van spelling en lezen, ongeacht de jaargroep.
- maken een dictee beter in verhouding tot stelopdrachten.
- laten problemen bij het automatiseren (van de tafels) zien.
- vertoont faalangstig gedrag ten aanzien van lees- en spellingtaken.
Sommige signalen zijn ook buiten het leren om te zien, dus in de dagelijkse praktijk. Zo moeten kinderen met dyslexie veelvuldig zoeken naar woorden, ze kunnen er lastig opkomen hoe ze ook al weer iets moeten zeggen. Maar ook kinderen die regelmatig klanken anders horen en daardoor een boodschap anders begrijpen. Ook laat gaan praten, kan een signaal zijn dat een kind dyslexie heeft. Het lastige blijft dat signalen niet altijd hoeven te duiden op dyslexie, maar ook het gevolg kunnen zijn van iets anders. Het is daarom altijd belangrijk diagnosticeren over te laten aan een specialist, maar het is wel belangrijk om je bewust te zijn van de mogelijke signalen en kenmerken.
Op zoek naar meer informatie over dyslexie? Over mijn ervaring als leerkracht met dyslexie en de mogelijke hulp voor leerlingen met dyslexie schreef ik ook nog andere blogs:
