Hoe was het om als kind te leven tijdens de oorlog? Deze (nieuwe) kinderboeken over de oorlog geven je een beeld hoe het was. Deze boeken zijn zo krachtig en indrukwekkend dat zij stuk voor stuk een plekje verdienen in deze Tweede Wereldoorlog kinderboeken top 10. Welk kinderboek over WO2 is jouw favoriet?
– Tweede Wereldoorlog kinderboeken top 10 –
Sinds 5 mei 1945 vieren we de vrijheid. De Tweede Wereldoorlog die jaren duurde was afgelopen. Er was een hele hoop gebeurd in die jaren. Vooral dingen die we nooit weer willen laten gebeuren. Hoe vertel je kinderen nou over deze vreselijke gebeurtenis? Hoe zorg je ervoor dat ze weten hoe vreselijk het was zonder dat ze er wakker van liggen en nachtmerries over krijgen? Daar zijn kinderboeken over de oorlog voor. Op bijzondere, indrukwekkende en kinderlijke wijze leren kinderen over het verleden dat we herdenken.
In deze Tweede Wereldoorlog kinderboeken top 10 heb ik geprobeerd enkele pareltjes over WO2 bij elkaar te zetten voor alle groepen van de basisschool. Sommige boeken zijn fictie en anderen zijn non-fictie. Tevens vind je voor welke leeftijd deze oorlogsboeken geschikt zijn.
Onderbouw
Deze kinderboeken over de oorlog uit de Tweede Wereldoorlog kinderboeken top 10 zijn geschikt voor jonge kinderen, vanaf 6 jaar:
- Kinderen met een ster door Martine Letterie
Dit boek is geschikt om voor te lezen vanaf groep 2 en om zelf te lezen vanaf groep 5
Je leest over 6 kinderen, van ongeveer 6 jaar oud, die de Tweede Wereldoorlog meegemaakt hebben. De losse verhalen zijn verdeeld in drie stukken. Tijdens het eerste deel lees je verschillende verhalen waarin je stukjes van het begin van de oorlog mee krijgt. Zo lees je over Bennie die de bombardementen mee maakt, Rosa die met haar familie probeert te vluchten, Jules die niet meer met de tram naar zijn vriendje mag, Leo die voortaan met de pont naar een andere school moet en Klaartje die haar huis uit moet.
In deel twee lees je ervaringen van tijdens de oorlog. Je leest hoe Jules in kamp Westerbork het weeshuis in moet, over Ruth die haar nieuwsgierigheid niet kan bedwingen en daardoor bijna zelf op transport gaat, over Bennie die zijn verjaardag viert in het kamp, over Leo die in het kamp bij Sinterklaas op schoot mag, over Rosa die niet snapt wat die trein met wagons voor dieren in het kamp doet wat er zijn geen dieren in het kamp en over Klaartje die haar vriendin Rosa zag vertrekken.
In het derde deel lees je de ervaringen van na de oorlog. Ruth ontmoet de soldaten die hen komen bevrijden, Bennie ontdekt samen met zijn vader dat ze hun spullen niet terug krijgen van een oude vriend en Klaartje gaat met haar moeder naar de bioscoop in een stad waar de gevolgen van de oorlog maar al te duidelijk zijn. Van de andere drie kinderen, Leo, Rosa en Jules lees je geen verhalen meer…
Er is ook een ander boek voor jonge lezers verschenen, namelijk Verboden te vliegen door Martine Letterie. Dit boek is ook geschikt om voor te lezen vanaf groep 2 en om zelf te lezen vanaf groep 5
Bekijk de ideeën voor mini leeslessen.
- Anne Frank uit de serie van kleins TOT GROOTS door Maria Isabel Sánchez Vegara
Geschikt om vanaf groep 1 voor te lezen en vanaf groep 5 zelf lezen
Anne Frank is een Joods meisje uit Duitsland. Ze is pas 4 jaar als Hitler aan de macht komt. Haar familie besluit naar Nederland te verhuizen, waar zij rustig kunnen leven. Tot de oorlog ook in Nederland komt. Op dat moment besluit de familie onder te duiken in het Achterhuis.
Anne krijgt voor haar dertiende verjaardag een dagboek waarin zij schrijft tijdens de dagen in het achterhuis. Het dagboek is haar beste vriendin. Op een dag vallen de Duitsers ook het achterhuis binnen en wordt de familie naar concentratiekampen gestuurd. Anne overleefd de oorlog helaas niet. Haar vader wel. Hij besluit haar dagboek uit te geven als boek omdat ze altijd al schrijfster wilde worden. Met dit prentenboek over de oorlog kunnen jonge kinderen een beeld krijgen wie Anne Frank was.
Bekijk de ideeën voor mini leeslessen.
Middenbouw
Deze kinderboeken over de oorlog zijn voor wat oudere kinderen, zo vanaf een jaar of 8 geschikt:
- Groeten van Leo door Martine Letterie
Dit boek is geschikt om voor te lezen vanaf groep 5 en zelf te lezen vanaf groep 6.
Leo woont met zijn ouders in Zwijndrecht. Op een avond zitten ze samen aan tafel als de bel gaat. Het gezin van Leo wordt opgehaald door de Duitsers. Leo weet niet waar ze heen moeten en de reis duurt heel lang. Eerst in de trein totdat zijn hele lichaam stijf is. Daarna moeten ze twee nachten in de schouwburg slapen waar onzeker is hoe het nu verder zal gaan. Vervolgens worden ze per trein naar Westerbork gebracht.
In Westerbork is het erg wennen. Leo’s vader moet aan de andere kant slapen. Leo slaapt samen met zijn moeder tussen allerlei andere mensen in. Zouden opa en oma hier zijn? Lukt het Leo’s vader om een nieuw transport uit te stellen? En zal Sinterklaas op bezoek komen?
Bekijk de ideeën voor mini leeslessen.
- Hoe fel de zon ook scheen door Arend van Dam
Voorlezen of zelf lezen vanaf groep 5
In verschillende verhalen lees je over het leven tijdens De Tweede Wereldoorlog. Lees over hoe de oorlog begon in De Olympische Spelen in Berlijn of in Hoe fel de zon ook scheen over de Duitse inval bij de dierentuin in Rheden.
Het verzet speelt een grote rol in verhalen zoals Soldaten van Oranje en Het meisje met het rode haar. De kant van voorstanders van de oorlog wordt ook belicht in verhalen zoals Een nieuw Nederland en Het verschil tussen goed en fout. Dat de hele wereld meedeed aan de oorlog blijkt wel uit De kaarten van Corrie en uit Guus en Lieneke in Nederlands-Indië. Het boek eindigt met verhalen over de vrede zoals Wanneer komen ze nou? en Wilhelmina en Juliana.
Bekijk de ideeën voor mini leeslessen.
- Mijn naam is Anne door Anne Frank
Voorlezen of zelf lezen vanaf groep 6
Mijn naam is Anne is het dagboek van Anne Frank in makkelijke taal. Op deze manier is het dagboek toegankelijk voor jonge kinderen, vanaf groep 6 ongeveer. Anne Frank is een meisje van 13 dat voor haar verjaardag een dagboek cadeau krijgt. Ze maakt van haar dagboek haar beste vriendin Kitty. Met Kitty deelt ze alle informatie uit haar leven. Zo ook hoe ze als joods meisje het steeds moeilijker krijgt tijdens de oorlog en zelfs over het leven als ondergedoken gezin.
Bovenbouw
Deze oorlogsboeken uit de Tweede Wereldoorlog kinderboeken top 10 zijn echt voor de bovenbouw geschikt, vanaf een jaar of 10:
- Alleen beer mocht mee door Vivian den Hollander
Alleen Beer mocht mee speelt zich af in de tijd van De Tweede Wereldoorlog. In 1939 is Trudi 7 jaar en woont ze in Nederlands-Indië. Haar dagelijks leven bestaat uit bonbons snoepen en spelen met haar grote zussen Willy en Marleen. Opa en oma wonen in Nederland en als oma jarig is maakt ze een mooie tekening die haar moeder opstuurt. Wanneer Trudi en haar familie in 1940 horen dat er oorlog is uitgebroken in Nederland merken zij nog niet veel van de oorlog.
Trudi’s vader is dokter, maar tijdens de Koninginnedag van 1941 loopt hij als reserveofficier in zijn uniform mee in de militaire parade. Iedereen is positief gestemd, want met zo’n sterk leger zal er vast niets gebeuren. Tot in 1942 er toch oorlog uitbreekt. Trudi en haar familie verhuizen naar het huis van tante Aleida en nichtje Hennie en haar vader verzorgt de gewonde soldaten. Als het daar ook niet meer veilig is verhuizen ze naar een klein huisje in een andere wijk. Daar viert Trudi haar tiende verjaardag. Haar vader gaat nog een keer terug naar hun oude huis. Het is helemaal overhoop gehaald. Gelukkig vindt hij Trudi’s beer, dat is haar dierbaarste bezit. De Japanner zijn nu de baas in Nederlands-Indië en willen dat alle Europeanen bij elkaar wonen in een kamp.
Als haar vader gearresteerd wordt door de geheime politie moeten Trudi, haar zussen en haar moeder naar het Tjideng-kamp. Hoe zou het zijn daar en zullen ze hun vader ooit nog terug zien?
Bekijk de ideeën voor mini leeslessen.
- Buiten is het oorlog door Janny van der Molen
In tien hoofdstukken wordt in Buiten is het oorlog het leven van Anne Frank verteld. Elk hoofdstuk begint met een kort stuk waarin de feiten uit de geschiedenis toegelicht worden. Vervolgens is het hoofdstuk in verhalende vorm geschreven en zij zijn gebaseerd op historische bronnen. Hierdoor krijg je een realistisch beeld van de tijd waarin Anne Frank leefde.
Het boek begint over de zorgeloze jaren van Anne met haar familie en vrienden. Vervolgens wordt verteld hoe het leven van Anne en haar familie verandert als de regels voor joden ingevoerd worden. Daarna komt de periode van het onderduiken in het Achterhuis aan bod. Het boek eindigt met de ervaring van Anne in de concentratiekampen. Op deze manier krijg je een compleet beeld van het leven van Anne Frank.
Bekijk de ideeën voor mini leeslessen.
- De oorlog die ik eindelijk won door Kimberly Brubaker Bradley
de oorlog die mijn leven redde + vervolg
Ada en Jamie wonen met hun pleegmoeder in Londen tijdens de tweede wereldoorlog. Ada wordt geopereerd aan haar klompvoet. Er gaat een hele nieuwe wereld voor haar open nu ze gewoon kan lopen. Ze worstelt met allemaal vragen, waarom had haar moeder een hekel aan haar? Waarom vierden ze verjaardagen niet en mocht ze niet naar buiten?
Bij Susan worden de verjaardagen wel gevierd en heeft ze zelfs een paard. Alles lijkt goed te komen, maar Ada kan het allemaal nog niet geloven en moet er nog vaak aan denken hoe het bij haar moeder was en wordt dan overvallen door angst. Zou Ada weer vertrouwen in zichzelf krijgen en geloven dat Susan wel van haar houdt?
Bekijk de ideeën voor mini leeslessen.
- Wie niet weg is wordt gezien door Ida Vos
Ida Vos (in het boek Rachel) heeft tijdens de tweede wereldoorlog ondergedoken gezeten en de oorlog overleefd. Zij heeft haar ervaringen opgeschreven als losse korte verhalen die samen haar leven tijdens de oorlog verwoorden. Het begon voor Rachel met allerlei dingen die verboden werden door de Duitsers, waardoor ze steeds minder mocht. Uiteindelijk besloten jaar ouders om onder te duiken. In het begin kon dit nog als gezin, maar later moest dit zonder hun ouders bij bij vreemde mensen in huis. Hoe moet dat als je niet naar buiten mag en je toch van onderduikadres moet veranderen? Hoe ga je om met het gevaar dat je elk moment opgepakt kan worden? Overleeft Ida de oorlog?
Bekijk de ideeën voor mini leeslessen.
Groep 8 of hoger
En deze boeken uit de Tweede Wereldoorlog kinderboeken top 10 zijn voor groep 8 of hoger, vanaf en jaar of 12, geschikt:
- Anne Frank, het achterhuis (in stripvorm) door Anne Frank
Dit boek is zelf te lezen vanaf groep 8
Anne Frank is een jong meisje als in Duitsland de oorlog uitbreekt. Samen met haar ouders verhuist ze naar Nederland, daar zullen ze als joden vast veilig zijn. Als een paar jaar later ook daar de oorlog uitbreekt blijkt helaas niets minder waar. Het gezin besluit onder te duiken in het Achterhuis. De woonruimte wordt al snel gedeeld met nog een gezin, de Van Daans, en later ook met meneer Dussel.
Anne schrijft in haar dierbare dagboek over alles wat ze mee maakt. Ze schrijft veel over haar donkere gevoelens omdat iedereen over haar oordeelt. Anne schrijft over de liefde voor haar vader en haar gebrek aan liefde voor moeder. Ze schrijft ook over de andere personen in het huis en haar band met hen. Ondertussen gaat het zware leven in het Achterhuis gewoon door. Overdag alles in stilte, ‘s avonds met iets meer geluid maar erg voorzichtig. Vaak is er angst om betrapt te worden en regelmatig klinkt het luchtalarm omdat er vliegtuigen met bommen over vliegen.
Hoe het Anne vergaan is tijdens de oorlog, dat lees je in deze graphic novel.
Bekijk de ideeën voor mini leeslessen.
- Mijn zusje door Inez van Loon
Geschikt om voor te lezen of zelf te lezen vanaf groep 8
Mijn zusje is een bijzonder boek, dat het verhaal vertelt over de Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog. Je leest over de familie van Perla, die in hun woonwagen rondtrekken op zoek naar werk. De mannen van de familie treden op, de vrouwen mangen. Steeds vaker merken zij dat ze ergens niet welkom zijn of bedreigd worden. Uiteindelijk worden ze geacht niet meer rond te trekken en ergens een vaste standplaats te vinden net als Gadje. Gelukkig kunnen ze hun wagen bij een boer op het land stallen. De boerin regelt dat Perla naar school kan, maar ook daar heeft Perla steeds meer last van de invloed van Hitler. Uiteindelijk zijn ze zelfs bij de boer niet meer veilig. Ze moeten zich gaan melden in het verzamelkamp. Je leest hoe de familie tegen hun principes en wensen in toch naar het kamp gaat. Helaas wordt de situatie voor de Sinti steeds slechter en slechter. Zouden Perla en haar familie nog uit het kamp komen? En wat heeft Marla uit 1957 met dit verhaal over Perla te maken?
Bekijk de ideeën voor mini leeslessen.
Ontbreken er volgens jou Tweede Wereldoorlog kinderboeken op dit lijstje?
Laat het me weten en wie weet voeg ik ze toe!
