Op verschillende plaatsen lees en hoor ik ideeën rondom het registreren van wat en hoeveel de kinderen hebben gelezen. Dit klinkt heel goed, hoe maak je het anders inzichtelijk voor de leerkracht? Maar helaas kan dit ook averechts werken als je hier te vroeg mee begint of op een verkeerde manier mee bezig bent.
Wat is leesregistratie?
Met leesregistratie bedoel ik registreren in de breedste zin van het woord. Dit kan een boekenlijst zijn, het bijhouden van een boekverslag of bijvoorbeeld (kilo)meters lezen. Het idee is dat er bijgehouden wordt wat en hoeveel kinderen lezen. De leerkracht kan hierdoor goed bijhouden of kinderen echt lezen en in welk tempo.
Ik wil je bij deze graag enkele tips geven om het stil lezen inzichtelijk te maken, maar dit zo te doen zodat leesplezier voorop blijft staan.
- Start hier niet te vroeg mee
De voorwaarden voor het registreren zijn erg belangrijk. Als je te vroeg begint met het bijhouden van de gelezen boeken of bladzijden, kunnen kinderen door het ‘papierwerk’ het plezier in lezen verliezen. Kinderen moeten lezen leuk vinden en het geduld hebben om de bladzijden allemaal te lezen. Ook is het belangrijk dat zij zichzelf niet/weinig vergelijken met anderen. Wat zij lezen, op hun tempo, is goed en daarin mogen zij zichzelf verbeteren.
Wanneer kun je dan wel starten? Een hele belangrijke voorwaarde is: leesplezier voorop! Het plezier in lezen moet aanwezig/groot zijn. En de manier van registreren speelt een grote rol, daar kom ik later nog op terug.
- Bepaal wat het doel van het registreren is
Het doel van lezen is: lezen! Wat wil je dan registreren? Of wat wil je als leerkracht echt inzichtelijk hebben? Zorg ervoor dat dit voor jezelf duidelijk is. Mijn doel van het registreren is dat ik de kans heb om met elk kind na elk boek even te praten over het boek. Hierdoor leer ik meer over de verschillende boeken uit de bibliotheek en leert het kind een korte samenvatting te geven en zijn/haar mening te verkondingen. Deze mening bestaat uit meer dan ‘Ik vond het boek leuk/saai/etc.’
- Zoek een geschikte manier
Er zijn veel manieren om het leesgedrag van kinderen te registreren. Het is daarom belangrijk om echt goed uit te zoeken wat bij jou en jouw kinderen/groep past. Zorg dat je dit voor jezelf inzichtelijk hebt door het leesgedrag te observeren. Wie zie je door een boek bladeren en weer na de boekenkast lopen? En wat heeft dat kind dan nodig om wel tot lezen te komen? Wie verdwijnt er sowieso in een boek hoe onrustig het ook is?
Bepaal daarna welke vorm van registratie aansluit bij de doelen die je met het registreren wilt behalen. Daarvoor kun je hieronder ideeën op doen.
Ideeën leesregistratie
Ik zal hieronder verschillende ideeën rondom leesregistratie delen. Ik begin met mijn favoriet:
Boekenlijst
Elk kind in mijn groep heeft een boekenlijst in zijn klapper. Na het lezen van een boek is het heel simpel: schrijf de titel op, kleur de smiley die past bij het boek en schrijf op hoeveel bladzijden het boek had. Daarna halen de kinderen bij mij een handtekening. Hierdoor zie ik elk kind na elk boek en kan ik even kort met dit kind in gesprek over het boek dat hij/zij gelezen heeft.
Download de boekenlijst Boekregistratie hier. Tip: print in het begin alleen de 1e en 2e pagina (t/m 40 boeken). De andere pagina’s zijn heel af en toe een keer nodig (voor de echte boekenwurmen).
Boekgesprekjes
Op een school waar ik werkte hielden we in een schriftje bij welke gesprekjes we met kinderen voerden over het lezen van boeken. Elke stil leesles liep ik langs 3 kinderen op. Ik vroeg ze even in welk boek ze aan het lezen waren, wat ze er van vonden en of ze mij iets bijzonders over dit boek konden vertellen. Het is een hele fijne manier om kinderen te laten merken dat je betrokken bent bij het boek dat zij lezen. Sommige kinderen moet je echt uit de fantasiewereld halen, anderen zitten te wachten tot je bij hen komt omdat ze dan eindelijk hun verhaal mogen doen.
Vragen die je kunt stellen tijdens zo’n gesprekje:
- Welk boek ben je aan het lezen?
- Waar gaat dit boek over?
- Heb je al andere boeken van deze schrijver/ uit deze serie gelezen?
- Wat vind jij ervan?
- Zou jij dit boek aanraden en wat zou je dan zeggen?
Meterslezen
Het bijhouden van meters tijdens het lezen vind ik een hele leuke activiteit. De kinderen krijgen een meetlint van een bouwmarkt en houden elke bladzijde die zij lezen bij als 1 milimeter. Enkele voorbeelden hiervan vind je hier of hier.
Hierbij kun je er ook ‘Around the world’ mee maken’. Daarvoor zul je een schaal moeten instellen. Het beste werk je met 1 mm op het meetlint = 1 km op de wereldkaart. Tel een keer in de zoveel tijd alle gelezen milimeters bij elkaar op, reken ze om naar kilometers en kijk hoe ver je kunt reizen. Onthoud tot waar je rond de wereld bent gegaan en herhaal deze activiteit na een tijdje nogmaals. Lukt het jullie om binnen 1 schooljaar de hele wereld rond te reizen? Of misschien zelfs wel 2 x?
Let op: het is zeer belangrijk dat dit geen race tegen elkaar wordt. Daarom kies ik zelf ook regelmatig voor een groepsdoel, waarbij we dus gezamelijk linten kleuren in plaats van elk kind individueel. Kijk dus goed wat bij je klas past.
Boekenbingo
Eerder schreef ik al een bericht over de boekenbingo. Dit schooljaar heb ik mijn klas uitgedaagd 25 verschillende soorten boeken te lezen met deze Kinderboekenbingo soorten boeken.
Leesdagboek
Juf Karen bedacht een leesdagboek voor de kinderen, waar je gedurende het hele schooljaar alles wat je leest in kunt registeren. Benieuwd? Bekijk haar website.
Boekverslagen
Het bijhouden van boekverslagen is voor mij een echte no go. Tijdens de leestijd is het belangrijk dat kinderen lezen. Als kinderen het leuk vinden mogen zij buiten de leestijd om een boekverslag invullen. Download het Boekverslag hier.
Mocht je dit dan toch willen gebruiken om kinderen hun gelezen boeken te laten registreren, zorg er dan voor dat alle boekverslagen op een toegankelijke plaats bij elkaar liggen zodat de kinderen elkaas boekverslag kunnen raadplegen als zoekboek voor hun volgende boek.
Overige ideeën
Mochten bovenstaande ideeën je nieuwsgierig gemaakt hebben naar andere ideeën, bekijk dan dit Pinterestbord met ideeën zoals een stempelkaart, een leespaspoort of een leestijdlijn.
