‘Boy wist dat dit het beste was, maar het was niet gemakkelijk om afscheid te nemen. Hij was blij dat zijn vader erbij was.’
– De kleine walvis –
Dit is een prentenboek.
Het verhaal
Boy woont met zijn vader en zes katten aan zee. De vader van Boy is visser en hij maakt lange dagen op zee. Boy blijft dan alleen thuis en voelt zich eenzaam. Op een dag vindt Boy een walvis op het strand en besluit om voor hem te zorgen. Boy probeert de walvis verborgen te houden voor zijn vader, maar dat duurt niet lang. Wanneer de vader van Boy de walvis ontdekt, brengen ze samen de walvis terug naar zee. Vader wist niet dat Boy eenzaam was en op de prenten aan het einde van het verhaal is te zien dat ze meer tijd met elkaar doorbrengen.
Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar.
Recensie
De kleine walvis is een prachtig prentenboek over eenzaamheid, vriendschap en familie. De symbolische boodschap van het verhaal, breng tijd door met dierbaren, wordt prachtig weergegeven. Aan het begin van het verhaal is Boy steeds apart van zijn vader geïllustreerd en dat geeft een goede weergave van de eenzaamheid die Boy ervaart. Dat staat in schril contrast met het einde van het verhaal waarin Boy en zijn vader activiteiten ondernemen en het samenzijn goed zichtbaar is. In de kern van het verhaal hecht Boy zich aan de kleine walvis op het strand. Hij zorgt voor hem en geeft de walvis een thuis, terwijl Boy tegelijkertijd weet dat een walvis in huis eigenlijk niet kan. Boy is bang dat zijn vader boos gaat worden. Dat gebeurt gelukkig niet, maar is aanleiding voor de verbinding tussen Boy en zijn vader. Het is een prachtig verhaal wat zeker een plekje verdient in elke boekenkast, met de hoop dat elke volwassene extra stilstaat bij de diepere betekenis van dit verhaal.
Met dank aan uitgeverij Luitingh-Sijthoff voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Geef een prentenboek cadeau
Elk jaar werken boekhandels en diverse partners samen om in het voorjaar een prentenboek (Geef een prentenboek cadeau) en een jeugdboek (Geef een boek cadeau) beschikbaar te stellen voor een klein bedrag. Zij hebben als missie om elk kind in Nederland en Vlaanderen te voorzien van een mooi boek en hen de gelegenheid bieden een eigen mooie boekencollectie samen te stellen. De actie: Geef een prentenboek cadeau wordt dit jaar voor de negende keer gehouden. De afgelopen jaren zijn al prachtige boeken uitgegeven: Kom uit die kraan!! (bekijk de mini leeslesideeën), Kleine ijsbeer – Een ijsbeer in de tropen (bekijk de mini leeslesideeën), Ik zou wel een kindje lusten (bekijk de mini leeslesideeën), Max en de Maximonsters (bekijk de mini leeslesideeën), Woeste Willem (bekijk de mini leeslesideeën), Kikker is Kikker (bekijk de mini leeslesideeën) en Raad eens hoeveel ik van je hou (bekijk de mini leeslesideeën).
Ideeën voorlezen De kleine Walvis
In de onderbouw werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Hieronder staat beschreven hoe je De Kleine Walvis kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.
Introductie en voorlezen
Als introductie:
- Toon een afbeelding van het begin van het verhaal op het bord en tegelijkertijd een afbeelding van het einde van het verhaal. Kunnen de kinderen het verschil opmerken tussen Boy en zijn vader?
Voor het voorlezen:
Bekijk met de kinderen de kaft en praat erover voor je start met voorlezen. Je kunt dit doen door te vragen wat ze zien en of ze een idee hebben wat dat betekent.
Vertel kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kinderen nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen:
- Boy woont aan zee, samen met zijn vader en katten. De vader van Boy is weinig thuis en daarom voelt Boy zich alleen – eenzaam. Op een dag vindt Boy een kleine walvis op het strand en beschouwd hem als vriend, maar dat kan natuurlijk niet en daarom houdt hij de walvis verborgen voor zijn vader.
Als het prentenboek voor de eerste keer voorgelezen wordt, onderbreek je het verhaal zo min mogelijk. Je geeft alleen maar uitleg als je denkt dat sommige woorden te moeilijk zijn om het verhaal te begrijpen. Zorg ervoor dat de kinderen het boek goed kunnen zien (liefst via het digibord). Moeilijke woorden op de pagina leg je van tevoren uit in kindertaal eventueel met hulp van de illustratie.
Bij volgende keren voorlezen is het mogelijk om dieper na te denken over een fragment van het verhaal. Als je een denkvraag stelt, vraag dan door op wat de leerlingen antwoorden.
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
| Analyseren | |
| Kijk en vergelijk | Voorafgaand aan het lezen: Laat een illustratie van het begin van het verhaal zien en een illustratie van het einde van het verhaal. Kunnen de kinderen het verschil opmerken tussen eenzaamheid en verbondenheid? |
| Betwijfelen | Boy besluit om voor de kleine walvis te gaan zorgen en hem een thuis te geven. Is het mogelijk om verbondenheid te voelen met iets anders dan een mens? |
| Evalueren | |
| Bedenken | Is een woonhuis een goed thuis voor een walvis? |
| Oplossen | Boy voelt zich eenzaam als zijn vader aan het werk is. Wat kunnen Boy en zijn vader doen, zodat Boy minder eenzaam is? |
| Voorspellen | Hoe lang denk je dat Boy de walvis voor zijn vader verborgen kan houden? |
| Ontwerpen | Wat kan Boy doen om de walvis nog een eens te kunnen zien? |
| Creëren | |
| Grote ideeën | Wat is een voordeel aan het wonen op het strand? |
| Verbinden | Voel jij je weleens eenzaam? Wat doe jij dan? Met wie voel jij je verbonden? |
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: woonde aan zee, vader, katten, ging, strand, land, in de verte, kleine walvis, mooie dag.
- Uitleggen met andere woorden: raasde er een storm, aangespoeld, droge, ontdekte, geheimhouden, stiekem, druk gehad, eenzaam, niet gemakkelijk.
Werken vanuit essentiële thema’s
In groep 1-2 wordt op bijna alle scholen gewerkt met thematisch onderwijs. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van het thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.
Kies een essentieel thema, waarbij 1 prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. Uitleg over het essentiële thema lees je in het blog Werken met essentiële thema’s.
Essentieel thema
Binnen een essentieel thema werk je met een centrale zin en woord. Uitleg over de centrale zin en het centrale woord lees je het blog Geletterdheid met prentenboeken.
Bij dit boek past het essentieel thema:
Voel je thuis
De zin die centraal kan staan is: ‘Daar hoort hij thuis’.
Als centrale woord zou ik ‘thuis‘ kiezen.
Thuis zijn is voor iedereen anders. Je hebt een huis waar je woont, maar je kunt je ook ergens thuis voelen. Boy zorgt voor een thuis voor de kleine walvis, maar is dat ook een echt huis voor een walvis?
Andere essentiële thema’s bij dit prentenboek kunnen zijn:
- Bijzondere ontdekkingen
- Water, land en in de lucht
Mogelijke activiteiten
Creatief schrijven:
- Boy voelt zich eenzaam. Post ontvangen is altijd leuk omdat je weet dat er dan aan je gedacht wordt. Kun jij een briefje/kaartje schrijven voor Boy?
Rekenen:
- De woorden ‘dichtbij’, ‘ver weg’, ‘klein/kleiner en ‘groot/groter’ drukken wiskundige taal uit. In het boek zie je de walvis ver weg en dichtbij. Kunnen de kinderen verklaren waarom de walvis eerst heel klein is en daarna groter geïllustreerd?
Natuur/creatief:
- Waar voelen de dieren zich thuis? Op het land, in de lucht of in het water? Geef de kinderen een prent van het land, de lucht en water of laat ze dit zelf tekenen. De kinderen kunnen uit bijvoorbeeld kranten en tijdschriften dieren knippen. Waar horen ze thuis?
Andere titels bij het thema:
Andere boeken met eenzaamheid als thema zijn onder andere:
- Ergens in de sneeuw, over een meisje dat alleen de sneeuw in gaat terwijl in alle huizen het kerstfeest wordt gevierd. (bekijk de mini leeslesideeën)
- Het huisje zonder heks, over een huisje dat op zoek gaat naar iemand om mee te wonen. (bekijk de mini leeslesideeën)
- Oost, west, thuis best, over een Beer en een Haas die niet met en ook niet zonder elkaar kunnen.
- Een tijger in de trein, over een jongen in de trein die hele avonturen beleeft terwijl zijn vader naast hem zit verdiept in zijn telefoon. (thematitel Kinderboekenweek 2025)
Dit blog is geschreven door gastblogger Sandra
