‘Wat is er met jou? Vraagt Egel. ‘Je kijkt zo treurig.’
‘Mijn bloemen hebben water nodig.
Maar er zit een gat in mijn emmer.’
– Het grote boek van Beer en Egel –
Dit is een prentenboek.
Het verhaal
Het grote boek van Beer en Egel is een verhalenbundel met daarin de verhalen: ‘Een gat in mijn emmer’, ‘Dat komt er nou van…’, ‘Samen kunnen we alles’ en ‘Er kan nog meer bij’. De vrienden Beer en Egel beleven samen mooie avonturen. Beer wil de bloemen water geven, maar er zit een gat in zijn emmer. Ook gaat Beer drie eieren uitbroeden en voor de kuikens zorgen. Vervolgens helpen Beer en Egel samen goede vriend Bever die in zijn beverburcht gevallen is. Bever heeft pijn én geen huis meer, gelukkig bedenken Beer en Egel een plan. Tot slot gaan Beer en Egel samen met nog meer dierenvrienden varen op een vlot, als dat maar goed gaat…!
Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar.
Recensie
De verhalenbundel van Ingrid en Dieter Schubert mag, wat mij betreft, niet ontbreken in een kleuterklas. De verhalen zijn goed doordacht en de zinnen zijn rijkelijk beschreven.
‘Ik ben zacht en warm. Precies zoals het hoort’.
Het boek is voorzien van prachtige illustraties waarin veel meer te zien is dan wat met woorden wordt verteld. Dat maakt het verhaal niet alleen mooi om naar te luisteren, maar ook om naar te kijken.
Zelf zou ik ervoor kiezen om de verhalen niet achtereenvolgens aan te bieden, maar verspreid door het jaar heen passend bij het klassenthema. Bij elk verhaal is in dit blog een passend essentieel thema bedacht.
Al meer dan 30 jaar lang maken Ingrid en Dieter Schubert samen prentenboeken. Ze bedenken de verhalen en maken passende illustraties. Ze schrijven succesvolle boeken zoals: Rinus (bekijk de ideeën voor voorlezen), Platvoetje, Woeste Willem (bekijk de ideeën voor voorlezen), Een tijger in je bed (bekijk de mini leeslessen) en Monkie. De boeken van Ingrid en Dieter worden door een breed publiek positief ontvangen en zijn in meerdere landen vertaald.
Met dank aan uitgeverij Lemniscaat voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Ideeën voorlezen Het grote boek van Beer en Egel
In de onderbouw werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in de onderbouw is het leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Hieronder staat beschreven hoe je Het grote boek van Beer en Egel kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie te werken.
Een gat in mijn emmer
‘Beer springt op, pakt de emmer – ‘Maar er zit een gat in de emmer!’ Ja… dan weet Egel het ook niet meer.’
De sneeuwklokjes voor het huis kunnen wel wat water gebruiken. Ze zijn slap gaan hangen door de fel brandende zon. Beer moet water halen. Waar kan hij dat mee doen? Een lepel, een kopje of een emmer, maar daar zit een gat in! Egel bedenkt een plan. Beer kan het gat stoppen met stro, maar het stro is te lang. Egel heeft een schaar om het stro te knippen, maar de schaar is bot. Ze kunnen de schaar slijpen, maar daar is een steen en water voor nodig en dat brengt hen meteen terug bij het eerste probleem: waarmee kun je water halen?
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
| Kijk en vergelijk | Zie je het weer veranderen in de illustraties? Bekijk met de kinderen de prenten, laat kinderen het weer benoemen en vul zelf aan met de woorden uit het verhaal: snikhete dag, zon brandt fel, regenen, harder en harder, regen voorbij. |
| Betwijfelen | Egel heeft het idee om het gat in de emmer te stoppen met stro. Denk je dat dit een goede oplossing is? |
| Bedenken | Wat vind je van het einde van het verhaal wanneer Egel zegt: ‘Ik heb thuis wel een emmer’? ‘Ik ben zacht en warm. Precies zoals het hoort’. Kun je meer dingen bedenken die precies zijn zoals ze horen te zijn? |
| Oplossen | Hoe zou jij ervoor zorgen dat de grasklokjes water krijgen? |
| Voorspellen | Lees het verhaal voor tot en met de zin: ‘Egel kijkt om zich heen.’ Beer en Egel hebben verschillende oplossingen bedacht om de grasklokjes water te geven. Ook voor het slijpen van de schaar hebben ze water nodig. Hoe gaat dit aflopen, denk je? |
| Ontwerpen | Kun je een manier bedenken om ervoor te zorgen dat de grasklokjes altijd voldoende water hebben? |
| Grote ideeën | Na afloop van het verhaal: Wat kan Beer nu al doen om een volgende keer wel het juiste gereedschap te hebben? Is het handig om je gereedschap goed te onderhouden? |
| Verbinden | Zorg jij thuis (of op school) voor bloemen en planten? Hoe doe je dat? |
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: brandt fel, hemel, grasklokjes, hol, slap hangen, lepel, kopje, bodem, stro, lang, schuilen.
- Uitleggen met andere woorden: snikhete, rommelt rond, volhouden, bot, slijpen, voorbij.
- Door de woorden voor te doen met het boek: druppels, harder en harder.
- Door in het echt te laten zien: kijkt om zich heen, kijkt treurig, flink gat, breken, kijkt om zich heen.
Introductie en voorlezen
Als introductie: zet een emmer met een gat erin neer in de kring. Vertel dat er een probleem is: er zit een gat in de emmer, maar de grasklokjes van Beer hebben water nodig. Kunnen de kinderen oplossingen bedenken?
Voor het voorlezen vertel je kort de strekking zonder dat je de clou weggeeft. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen zijn: Het is een snikhete dag en de grasklokjes van Beer hebben water nodig. Beer heeft een probleem: Er zit een gat in zijn emmer. Egel komt helpen om het probleem op te lossen.
Essentieel thema
Binnen een essentieel thema werk je met een centrale zin en woord. Uitleg over de centrale zin en het centrale woord lees je het blog Geletterdheid met prentenboeken.
Bij dit boek past het essentieel thema:
Water
De zin die centraal kan staan is: ‘Er zit een gat in mijn emmer’.
Als centrale woord zou ik ‘emmer‘ kiezen.
Dat komt er nou van…
‘Trots liet Beer hem de eieren zien. ‘Die heb ik gevonden! Ik ga op ze passen’
Aan de oever van een meer liggen drie eieren. Helemaal alleen. Beer neemt de eieren mee om op te passen en op advies van Egel maakt hij een nest voor ze in zijn hol. Beer gaat op het nest liggen slapen, maar wordt wakker van een prikkend gevoel. Drie kleine kuikentjes! Dat is spannend! Egel geeft raad aan Beer: je moet ze eten geven en leren zwemmen. Wild springt Beer in het water, maar dat willen de kuikentjes niet. Na een aanwijzing van Egel zwemt Beer rustig en plonzen de kuiken in het water. Beer gaat ook eten geven aan de kuikens, maar ze lusten geen vis. Egel geeft de aanwijzing aan Beer om het hoofd onder water te steken. De kuikens volgen het voorbeeld en eten wat ze onder water kunnen vinden. Beer zorgt goed voor de kuikens.
Op een dag zijn de kuikens jonge ganzen geworden en ze willen leren vliegen. Beer heeft ook daar een idee voor. Hij klimt in een hoge boom en springt er vanaf. De ganzen volgen zijn voorbeeld en vliegen! Als de ganzen weg zijn, willen de jonge egels ook wel les van Beer… of zou dat een grapje zijn van Egel?
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
| Kijk en vergelijk | Wat zie je nog meer in de illustraties dat niet in het verhaal wordt verteld? Denk bijvoorbeeld aan het wegjagen van een vos. |
| Betwijfelen | Vind je het van Beer een goede oplossing om voor de verlaten eieren te gaan zorgen? Waarom vind je dat? |
| Bedenken | Denk je dat een beer in het echt ook voor de eieren, kuikens en ganzen kan zorgen? |
| Oplossen | Beer besluit om voor de eieren te zorgen. Zou je zelf een andere oplossing kunnen bedenken? |
| Voorspellen | Welke dieren denk je dat er in de eieren zitten? |
| Ontwerpen | De ganzen vliegen weg. Beer kan niet mee. Kun jij een manier bedenken zodat ze toch samen kunnen blijven? |
| Grote ideeën | Aan het einde van het verhaal zegt een egeltje: ‘Zo, nu zijn wij aan de beurt!’. Wat kunnen de egels van Beer leren? |
| Verbinden | Beer zorgt voor de eieren, kuikens en tot slot ganzen. Voor wie zorg jij? |
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: drie eieren, nest, hol, zacht, warm, kuikentjes, op je rug, snaveltjes, ganzen, wild zwaaiend, hobbelden.
- Uitleggen met andere woorden: wandeling, niemand, geen antwoord, gevonden, oppassen, hoopvol, luid piepend, luid snaterend.
- Door de woorden voor te doen met het boek: voorzichtig, prikt.
- Door in het echt te laten zien: verschrikt, aangerend, wanhopig, drafje, klapperden, wapperen.
Introductie en voorlezen
Als introductie: Laat de eerste illustratie van het verhaal zien. Vertel dat Beer drie eieren heeft gevonden en ze wil gaan verzorgen. Hoe kan beer dat doen?
Voor het voorlezen vertel je kort de strekking zonder dat je de clou weggeeft. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen zijn: Beer vindt drie eieren aan de oever van een rivier. Hij gaat voor ze zorgen, ze uitbroeden en ook voor de dieren zorgen die uit de eieren komen.
Essentieel thema
Binnen een essentieel thema werk je met een centrale zin en woord. Uitleg over de centrale zin en het centrale woord lees je het blog Geletterdheid met prentenboeken.
Bij dit boek past het essentieel thema:
Ik zorg voor jou
De zin die centraal kan staan is: ‘Gewoon – ze beschermen en voor ze zorgen…’.
Als centrale woord zou ik ‘zorgen‘ kiezen.
Samen kunnen we alles
‘Kom eens mee,’ zegt Egel. ‘We hebben een verrassing voor je.’ ‘Ja!’ roept Beer. ‘Maar je mag pas kijken als wij het zeggen.’
Bever heeft hard aan zijn beverburcht gewerkt en is klaar, totdat hij een gat in het dak ziet. Bever gaat bovenop het dak staan en valt… Zijn poot bloedt, in zijn staart zit een knik én zijn huis is kapot. Bever is verdrietig. Beer en Egel gaan hem helpen. Ze dragen Bever – tegen zijn wil in – naar het berenhol. Er wordt een bed gemaakt en Egel verzorgt de wonden. Bever gaat slapen.
Egel en Beer willen Bever nog meer helpen en gaan een beverburcht bouwen. Eerst slopen ze de oude beverburcht en vervolgens maakt Beer alles schoon terwijl Egel uitrust. Daarna maakt Egel een bouwtekening en dan gaan ze aan de slag. Ze vlechten de takken en twijgen, en stoppen gaten dicht met gras. Alle kieren worden dichtgesmeerd met modder. Tot slot versieren ze de beverburcht met mooie dingen.
Beer en Egel zijn trots! Ze laten de verrassing zien aan Bever. Bever vindt het bouwwerk heel bijzonder, maar vraagt zicht af waar de ingang is… Daar hadden Beer en Egel niet aan gedacht! Zou Bever toch in de burcht kunnen wonen?
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
| Kijk en vergelijk | Welke verschillende diersoorten kun je ontdekken in de illustraties? Op een van de eerste afbeeldingen zijn boomstammen zichtbaar met scherpe punten. Hoe komt dit, denk je? |
| Betwijfelen | Denk je dat Beer en Egel een goede beverburcht kunnen bouwen? Waarom denk je dat? |
| Bedenken | Bever ligt in het hol van Beer op een bed. Beer en Egel hebben hem verzorgd. Hoe zou Bever zich nu voelen? En hoe zou Beer zich voelen aan het einde van het verhaal wanneer hij zijn nieuwe beverburcht ziet? |
| Oplossen | Lees het verhaal voor tot en met de zin: ‘We hebben je nodig.’ Hoe kan Bever geholpen worden door Beer en Egel? Denk aan het verzorgen van de wonden en de beverburcht die nu kapot is. |
| Voorspellen | Toon de illustratie waar Bever valt op het bord. Lees het verhaal voor tot en met dit fragment. Hoe zou dit aflopen, denk je? |
| Ontwerpen | Hoe zou jij een Beverburcht bouwen? |
| Grote ideeën | Als jij een huisje voor een dier mag bouwen, voor wie zou je dat willen doen? Hoe gaat het huisje eruitzien? |
| Verbinden | Ben jij weleens aan de oever van een rivier geweest? Wat zag je toen? |
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: bouwwerk, omhoogklimmen, glijdt uit, knik, kapot, bed, burcht, keurig op een hoop, bouwtekening, cirkel, takken, twijgen, prachtig.
- Uitleggen met andere woorden: beverburcht, overeind, aandraven, troosten, bijkomen, stribbelt tegen, zielig, verrassen, repareren, ijverig, eindelijk, vlecht, versieren, stevig, eindelijk, vakwerk, opnieuw.
- Door de woorden voor te doen met het boek: zuchtend, kreunend, smeert dicht, strompelt, stijf dicht, wijdopen, grinnikt.
- Door in het echt te laten zien: probeert vast houden, stort omlaag.
Introductie en voorlezen
Als introductie: Laat een filmpje over het leven van een bever zien. Dit filmpje is vanaf 4.04 minuten geschikt voor jonge kinderen.
Voor het voorlezen vertel je kort de strekking zonder dat je de clou weggeeft. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen zijn: Bever heeft een mooie burcht gebouwd, maar dan valt hij in zijn huisje. Bever heeft pijn en zijn beverburcht is kapot. Beer en Egel komen helpen.
Essentieel thema
Binnen een essentieel thema werk je met een centrale zin en woord. Uitleg over de centrale zin en het centrale woord lees je het blog Geletterdheid met prentenboeken.
Bij dit boek past het essentieel thema:
Samen kunnen we alles
De zin die centraal kan staan is: ‘Met z’n tweeën kunnen we alles’.
Als centrale woord zou ik ‘kunnen‘ kiezen. Met dit woord kun je vervoegingen bespreekbaar maken: ik kan, jij kunt, wij kunnen.
Er kan nog meer bij
‘NEE!’ roept iedereen hard, ‘er kan NIEMAND meer bij!’
Bever heeft een boot gemaakt en gaat daarmee varen. Aan de oever van de rivier spelen de vrienden van Bever.
Maak een keuze uit onderstaande vragen:
| Kijk en vergelijk | Hoeveel dieren kunnen samen op het vlot varen zonder dat het vlot omkiepert. |
| Betwijfelen | Zou een vlinder echt ervoor kunnen zorgen dat het vlot te zwaar wordt en het omkiepert? Of waardoor denk je dat het vlot daadwerkelijk omkiepert? |
| Bedenken | Welke dieren vind je in het echt ook op/in het water en welke dieren niet? |
| Oplossen | Hoe voelt Bever zich als hij alleen in zijn boot vaart? Hoe voelt Bever zich samen met zijn vrienden op het vlot? Waarom denk je dat Bever uiteindelijk toch weer alleen in zijn boot gaat varen? |
| Voorspellen | Bever zegt in het verhaal: ‘hmm, denkt hij. Alleen varen is misschien toch een beetje saai’. Wat kan Beer maken om samen met zijn vrienden te varen? |
| Ontwerpen | Hoe kunnen de dieren het vlot steviger maken? |
| Grote ideeën | Bever doet nu al het werk alleen: hij maakt het vlot en vaart de boot. Hoe kunnen de dieren meer samenwerken? Wat kunnen de andere dieren doen? |
| Verbinden | Heb jij ooit op een vlot gevaren? Welke dieren heb jij in het echt gezien? |
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: boot, gebouwd, eentje, sterk, peddelt, oever, vlot, mol, waterkant, meevaren, aan boord.
- Uitleggen met andere woorden: trots, afduikelt, kalmpjes, kabaal, akelig stil, glimt van trots, bungelen, om de hoek, propvol.
- Door in het echt te laten zien: stokstijf, ogen knipperen, bewondering, grinnikt, hijgend, klautert.
Introductie en voorlezen
Als introductie: Zet een bak met water in de klas. Laat er een vlotje op drijven. Zet er steeds een speelfiguur dier/insect erop (bever, mol, egel, haas, das, beer, vlinder) en benoem: ‘er kan nog meer bij’. Blijft het vlot drijven?
Voor het voorlezen vertel je kort de strekking zonder dat je de clou weggeeft. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen zijn: Bever maakt een boot waar hij alleen in kan varen. Daarna maakt hij een vlot, want iedereen is welkom op zijn vlot. Nou ja, iedereen… Als dat maar goed gaat!
Essentieel thema
Binnen een essentieel thema werk je met een centrale zin en woord. Uitleg over de centrale zin en het centrale woord lees je het blog Geletterdheid met prentenboeken.
Bij dit boek past het essentieel thema:
Iedereen is welkom
De zin die centraal kan staan is: ‘Zoveel plaats voor iedereen’.
Als centrale woord zou ik ‘iedereen‘ kiezen.
Dit blog is geschreven door gastblogger Sandra
