[DOOR SANDRA] ‘Oei oei oei! Het stinkt! Knijp snel je neus dicht. Het ruikt alsof leeuw Louie al heel lang zijn tanden niet heeft gepoetst. Daar moeten we iets aan doen!’
– De grote tandenpoetshulp –
Dit boek is geschikt om voor te lezen aan kinderen vanaf de peuterspeelzaal.
Het verhaal
Leeuw Louie heeft zijn tanden al lang niet meer gepoetst. Hij verstopt zich in de dierentuin, maar gelukkig kun je hem met hulp van de dieren uit de dierentuin vinden. Dan begint het echte werk: het poetsen van de tanden van leeuw Louie. Ben jij de grote tandenpoetshulp? De dieren geven tips hoe je tanden moet poetsen en daarmee kun je leeuw Louie helpen. Door jouw hulp kan leeuw Louie weer zijn stralende lach laten zien!
Recensie
De grote tandenpoetshulp gaat over leeuw Louie, die zijn tanden allang niet meer heeft gepoetst. In zwarte letters is de verhaallijn beschreven en met gekleurde letters worden opdrachten gegeven aan de lezer, zoals het kietelen achter de leeuw zijn oren of het poetsen van de tanden. Door de opdrachten die op elke bladzijde staan, is het een heel speels boek.
Ik vind het boek geschikt om voor te lezen aan peuters en jonge kleuters. Het onderwerp van het boek De grote tandenpoetshulp sluit goed aan bij de belevingswereld, tanden poetsen een dagelijks terugkerend ritueel. De vragen die in het boek staan nodigen de lezers uit om te helpen en draagt tevens bij aan het goed leren poetsen van tanden.
Met dank aan Uitgeverij De Fontein voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Ideeën mini leeslessen De grote tandenpoetshulp
Voor de leeftijdsgroep 2 – 4 jaar werken de mini leeslessen anders. Het voornaamste doel van het voorlezen in deze leeftijdsgroep is leesplezier! Kinderen die graag worden voorgelezen en het fijn vinden om boeken te bekijken, zullen later het lezen sneller oppakken. Bij de keuze van het boek is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
In onderstaande mini leesles ideeën staat beschreven hoe je De grote tandenpoetshulp kunt voorlezen. Voorlezen is een manier om naast het vergroten van het leesplezier te werken aan andere doelen zoals het vergroten van de woordenschat, het inzicht in zinsbouw, verhaalbegrip, de communicatievaardigheid en boekoriëntatie.
Voor het voorlezen:
Bekijk met de kinderen de kaft en praat erover voor je start met voorlezen.
- Kijk naar de illustratie op de voorkant van het boek en vraag de kinderen wat ze zien. Wat doet leeuw Louie? Waarom heeft hij zijn bek ver open? Welke dieren houden een tandenborstel vast?
- Lees de woorden van de titel voor en vraag of de kinderen willen nadenken over ‘De grote tandenpoetshulp’. Wie zou hulp nodig hebben bij het poetsen van tanden?
Vertel kort de strekking van het verhaal zonder dat je de clou weggeeft. Je wil dat kinderen nieuwsgierig worden en de juiste informatie tot zich nemen, waardoor het verhaalbegrip zo groot mogelijk wordt. Voor dit boek zou dit als volgt kunnen:
- Leeuw Louie heeft zijn tanden al een tijdje niet gepoetst. Zijn tanden zijn daarom heel vies geworden. Leeuw Louie heeft hulp nodig bij het poetsen van zijn tanden. Kunnen jullie hem helpen?
Als het prentenboek voor de eerste keer voorgelezen wordt, onderbreek je het verhaal zo min mogelijk. Je geeft alleen maar uitleg als je denkt dat sommige woorden te moeilijk zijn om het verhaal te begrijpen. Zorg ervoor dat de kinderen het boek goed kunnen zien.
- In dit boek worden de kinderen uitgenodigd om te helpen. Door uitbeelden leren de kinderen moeilijke woorden kennen zoals het krachtig poetsen over de kauwvlakken van kiezen. Tip: laat de kinderen helpen met een echte tandenborstel.
Wanneer je dit boek voorleest aan kinderen die de taal nog niet goed beheersen kun je gebruik maken van de fase waarin zij zitten als het gaat om hun taalverwerving. Per bladzijde staan enkele voorbeeldvragen opgenomen. Pas je vraagstelling aan, aan de fase waarin de kinderen zitten in hun taalverwerving.
Wentaal
In deze fase zijn de vragen en opdrachten gericht op het aanwijzen en het voor- en nadoen van handelingen.
- bladzijde 1 – 2:
- Wijs de leeuw (of een ander dier) aan.
- Kun jij je ook verstoppen?
- bladzijde 5 – 6:
- Wijs de tanden aan.
- De leeuw lacht, kun jij ook lachen?
- bladzijde 11 en 12:
- Wijs de open mond van de leeuw aan.
- Kun jij ook jouw mond ver open doen?
- bladzijde 13 en 14:
- Wijs de tandenborstel aan.
- Kun jij de tanden poetsen?
Redzaamheid
In deze fase kunnen kinderen al dingen en personen benoemen en ze kunnen korte antwoorden geven.
- bladzijde 5 en 6:
- Wat is dit? (wijs aan de tanden, de poten, de neus, de ogen, etc.)
- Zijn de tanden schoon of vies?
- bladzijde 7 en 8:
- Welk die zie je hier? (wijs aan: giraf, olifant, zebra, miereneter, egel, leeuw).
- Wat heeft de egel in zijn poten (wijs de tube tandpasta aan in de poten van de egel).
- bladzijde 9 en 10:
- Wijs de tube aan.
- Wijs de tandpasta aan.
- Hoe komt de tandpasta uit de tube?
Omgangstaal
In deze fase kunnen zij dingen en handelingen beschrijven tijdens de uitvoering van activiteiten.
- bladzijde 1 en 2:
- Wat doen de dieren hier?
- Welke dieren zijn verstopt?
- Welke delen zie je nog van de dieren?
- bladzijde 5 en 6:
- Tel de tanden in de mond van de leeuw.
- bladzijde 7 en 8:
- Welke dieren zie je?
- Hoeveel dieren zie je?
- bladzijde 17 en 18:
- Wat doet de leeuw?
Leertaal
Deze vragen zijn gericht op het logisch redeneren.
- bladzijde 3 en 4:
- Waarom houdt de leeuw zijn poten voor zijn mond?
- bladzijde 5 en 6:
- Waarom gaat je mond stinken als je lang je tanden niet poetst?
- Wat heb je nodig als je tanden gaat poetsen?
- bladzijde 13 en 14:
- Zie je de pijl bij de egel met de tandenborstel? Wat betekent de pijl?
- Bladzijde 17 en 18:
- Waarom hangt de slurf van de olifant boven het glas?
- Bladzijde 23 en 24:
- Hoe komt het dat alle dieren lachen?
Woorden die goed behandeld kunnen worden bij dit boek om de woordenschat te vergroten:
- Met behulp van de illustraties: verstopt, leeuw, tandpasta, manen, kauwvlakken, kiezen, snijtanden, flamingo, ijsbeer.
- Uitleggen met andere woorden: stinkt, trommel op, spannend, borstelige, niet opgeven, buitenkant, binnenkant, opnieuw.
- Door de woorden voor te doen met het boek: kietelen, aaien, knijpen in tube, krachtig poetsen, boven, onder, schud.
- Door in het echt te laten zien: handen voor je mond slaan, lachen, neus dicht knijpen, groot, spoelen, gorgel, opengesperd.
List bij peuters/kleuters
In peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en in groep 1-2 wordt bijna altijd gewerkt met thema’s. Bij het voorlezen is het dan ook een logische keuze om te kiezen voor prentenboeken die bij het thema passen. Het doel van thematisch voorlezen is dat de ervarings- en taalbasis van de kinderen vergroot wordt.
Bij de LIST-methodiek kiezen de leerkrachten een essentieel thema, waarbij 1 prentenboek de basis is. Essentiële thema’s zijn brede onderwerpen waar mensen op verschillende wijzen naar kijken en die uitnodigen tot het stellen van vragen en filosoferen. Het zijn thema’s die vaak terug komen in het dagelijks leven. Door het gebruik van een essentieel thema leren kinderen de verbinding te leggen tussen de wereld en zichzelf.
Essentieel thema
De grote tandenpoetshulp past binnen het essentiële thema: verzorging.
Een zin die centraal kan staan is: ‘ik poets tanden’. Als centrale woord zou ik ‘poets’ kiezen
Andere essentiële thema’s bij dit prentenboek kunnen zijn:
- gezondheid
- mijn lijf
- beroepen
- dieren
Mogelijke activiteiten
Hoeken:
- Tandenpoetshoek: Zet voor ieder kind een bekertje en een tandenborstel klaar. Zorg voor verschillende tubes tandpasta, zodat de kinderen kunnen vergelijken. Wie kan al zelf tanden poetsen? Eventueel kun je de tips uit het boek voorlezen terwijl de kinderen poetsen.
Spel:
- Durf jij de tanden van de krokodil in te drukken met je vingers of een tandenborstel? Eventueel kun je de tanden een beetje vies maken met stift, waardoor de kinderen echt kunnen poetsen.
Rekenen:
- Hoeveel tanden heb jij in jouw mond? Tel de tanden van een ander kindje of kijk in de spiegel en tel jouw eigen tanden.
Muziek:
- Liedje over tanden poetsen – Het zandkasteel
- Liedje poets je tanden – Mini Disco
- Liedje tanden poeten met Jokie – Efteling
- Tandenpoetslied Lanterfantje
Ervaring:
- Nodig een tandartsassistente uit of breng een bezoekje aan de tandarts.
Creatief:
- Verven met tandpasta en een tandenborstel
- Kopieer en lamineer een bladzijde met de tanden van de leeuw. Maak vlekken op de tanden met stift. Laat de kinderen met een tandenborstel de tanden poetsen. Je kunt hierbij tips geven die ook in het boek staan zoals: krachtig poetsen, cirkels draaien over de snijtanden, van roze naar wit (van flamingo naar ijsbeer).
- Welke bewegingen maakt een tandenborstel? Maak de bewegingen met potlood of een tandenborstel. Krachtig van boven naar onder, cirkels draaien, van boven naar onder of omgekeerd.
Filmpjes:
- Tanden poetsen met Hoela en Hoep
- Tanden poetsen moet elke dag – Het zandkasteel
- Tanden poetsen – Het zandkasteel
