[MARIE-JOSE] ‘Janna’s oom stond haar op te wachten, aan het eind van het ponton. Hij wapperde in de wind. Zijn donkerblauwe kleren, zijn wangen, zijn krulhaar. Alles flapperde. De gouden ringen in zijn oren fladderden mee, zijn pet moest hij vasthouden. Een enorme hand, oneindig veel groter dan de hand van haar vader was geweest, pakte haar zak met spullen aan. De andere hand -warm en ruw- streelde haar wang. ‘Hoster’ bromde hij. ‘Hosternokker.’ Hij schudde zijn hoofd.‘ Je lijkt als twee druppels water op m’n zuster.’ En toen klemde de hand zich om die van Janna.’
– Meerminnen verdrinken niet –
Dit boek is geschikt om zelf te lezen vanaf 12 jaar.
Het verhaal
Augustus 1911.
Janna, een twaalfjarig meisje uit Rotterdam is onlangs wees geworden. Zij gaat naar het mosseldorp Bruinisse om daar bij haar oom en tante te gaan wonen. Het is wennen voor haar. Ondanks haar verdriet om haar ouders leert ze haar stugge tante steeds beter kennen en haar opa, oom en Dries de buurjongen zorgen ervoor dat ze zich langzamerhand thuis gaat voelen.
Janna kan niet zwemmen, maar droomt regelmatig dat ze een zeemeermin is. Het schip van oom Wolfert heet ook Meermin. Janna beleeft avonturen in het kleine dorp in een tijdsbestek van drie maanden. Zo krijgt ze een klein ongeluk, vaart ze stiekem mee naar Antwerpen, krijgt ze een bijzondere band met de kleermaker van het dorp en haar buurjongen en begrijpt ze waarom haar tante zich ‘vreemd’ gedraagt.
Uiteindelijk wordt het verhaal heel spannend als een stormramp op haar dertiende verjaardag ervoor zorgt dat vele schepen kapot gaan, de dijken op doorbreken staan en Bruinisse het meest gehavend dorp is na de ramp. Zelfs de koningin komt een kijkje nemen.
Benieuwd naar dit boek? Bekijk het inkijkexemplaar of bekijk de boektrailer:
Recensie
Vanuit het perspectief van Janna leer je de mensen in Bruinisse kennen en begrijp je het Zeeuwse dialect, dat met behulp van een verklarende woordenlijst een extra dimensie aan het verhaal geeft. Johanna beschouwt de mensen en haar situatie voortdurend en hierdoor worden thema’s als rouw, geloof, verliefdheid, verbondenheid en volharding verweven in een prachtig historisch verhaal.
Meerminnen verdrinken niet kent meerdere lagen en mag van mij een literaire jeugdroman genoemd worden. Niet alles wordt uitgelegd en daarom moet je als lezer zelf dingen invullen. Tussen de regels door lees je verdriet en eenzaamheid. Saskia Maaskant kan heel beeldend vertellen en gebruikt, zoals ze zelf zegt, een kamer uit het Brusse museum als ‘huis’ voor haar hoofdpersoon Janna. Ook haar eigen opa en overgrootvader hebben haar geïnspireerd en spelen een rol in het boek.
Het verhaal is deels verzonnen en deels waargebeurd. Met name het gedeelte over de storm en de wens van Saskia Maaskant om die te herinneren zorgt ervoor dat je na het lezen van dit boek deze stormramp van 1911 niet vergeet. Vicky Maaskant, de zus van Saskia heeft het boek geïllustreerd. Ze vertelt zelf hoe zij tot de tekentechniek kwam die ze voor dit boek gebruikt. Het verhaal en de illustraties maken indruk!
Andere meeslepende verhalen zijn: De tunnel, Powervrouwen Nederland en De balletschoenen van Aya.
Met dank aan uitgeverij Davidsfonds voor het toezenden van dit recensie-exemplaar.
Ideeën mini leeslessen Meerminnen verdrinken niet.
Om kinderen te enthousiasmeren om het boek te lezen en hen te stimuleren om erover na te denken kun je het boek koppelen aan mini leeslessen. Dit zijn tevens manieren om met kinderen in gesprek te raken over boeken en hun interesses te ontdekken.
Voordat je de eerste mini leesles over Meerminnen verdrinken niet geeft is het verhelderend voor de context van het verhaal om naar de eerste 5 minuten van de boekpresentatie te kijken van Saskia Maaskant. Je ziet hier foto’s uit die tijd van het open riool, de dijk en de houten schepen terwijl Saskia erover vertelt.
Enkele andere mini leeslessen voor het boek Meerminnen verdrinken niet zijn:
- Deze sage bestaat echt en vertelt het verhaal van de Zeemeermin van Westerschouwen. Deze sage is belangrijk voor het hele boek. Lees bladzijde 8 ‘Vrijdag 4 augustus…’ t/m bladzijde 9 ‘…toren bleef staan.’ voor.
Leesvraag: In dit boek verwijst de auteur regelmatig naar verhalen en gedichten van vroeger. Kom je in jouw boek ook verwijzingen naar een andere tijd of naar een ander boek tegen? - Janna verbaast zich over het strenge geloof in Bruinisse en hoe zij dat ervaren heeft in Rotterdam met haar vader en moeder die niet geloofden. Het verwart haar ook. Lees bladzijde 44 ‘Een korte klop…’ t/m bladzijde 45 ‘…En olifanten.’ voor.
Leesvraag: Maakt de hoofdpersoon in jouw boek ook een tegenstrijdigheid mee die verwarrend is? - Janna is heel blij en wordt ze plotseling heel verdrietig door de herinnering aan haar ouders. Lees bladzijde 83 ‘Nachtblauw’, zei de…’ t/m bladzijde 83 ‘…Papa.’ voor.
Leesvraag: Komt het in jouw boek ook voor dat iemand plotseling een hele andere emotie heeft? - In dit boek komen veel woorden in het dialect voor. In een aparte bijlage worden ze uitgelegd. Lees bladzijde 71 ‘Toen haalde ze…’ t/m bladzijde 71 ‘… mossels te knispen.’ voor. Ga in gesprek over dialect.
Leesvraag: Komen in jouw boek ook woorden voor uit het dialect of uit een andere taal? - Janna verzint hier zelf een titel voor een passende krantenkop. De titels van de hoofdstukken in dit boek zijn ook bijzonder. Lees bladzijde 174 ’Ze liepen een…‘ t/m bladzijde 175 ’…niet naar Antwerpen.’ voor.
Leesvraag: Past de titel van jouw boek goed bij het boek of kun je zelf een andere passende/humoristische/spannende titel bedenken?
DOWNLOAD hier de Mini leesles leskaart Meerminnen verdrinken niet.
Overige ideeën
- Lessenreeks: Via KlasCement kun je na registratie een lessenreeks downloaden over dit boek. Deze lessenreeks is geschikt voor groep 8 en de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
- Pepermunt maken: In het verhaal krijgt Janna regelmatig een Wilhemina pepermuntje van haar opa. Ook ontmoet ze koningin Wilhelmina in het echt. Via dit filmpje leer je hoe je zelf pepermunt kunt maken.
- Personages tekenen: Bieke Verlinden heeft op Klascement aanvullende lessuggesties geplaatst. Een hele mooie suggestie vind ik het tekenen van de personages. Zij geeft aan welke bladzijdes je kunt kopiëren om de meest voorkomende personages te tekenen. Omdat Saskia zo filmisch schrijft krijg je veel aanwijzingen en op deze manier leer je kinderen begrijpend te lezen en het belang van een kloppende illustratie bij de tekst breng je onder de aandacht.
- Tekenen: Bespreek met de leerlingen de tekeningen van Vicky Maaskant en laat ze deze techniek ook eens uitproberen.
- Achtergrondinformatie: Geef achtergrondinformatie over de stormramp van 1911.
- Website: Bezoek de speciale website Meerminnen verdrinken niet die voor dit boek gemaakt is en maak een keuze uit de vele mogelijkheden die Saskia Maaskant geeft